عاقبت عملکرد جزیره‌ای

مریم باستانی- وقتی همه ارکان تصمیم گیر بر اجرای یک سیاست واحد هم پیمان می‌شوند، یعنی احتمال اجرا نشدن آن سیاست به کمترین حالت ممکن می‌رسد. اگر آن تصمیم تبدیل به سند اجرایی و قانون شود که الزام به اجرا به دنبال دارد.
در همه کشورهایی که توسعه اقتصادی را در افق
بلند مدت برنامه‌های خود قرار داده‌اند، آنچه بیش از همه برآن تاکید شده، همان الزام است؛ موضوعی که در کشور ما کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد. همه برای نوشتن برنامه، چشم‌انداز و سندهای اجرایی عجول و مصمم هستند اما به اجرا که می‌رسد، همیشه یک جای کار می‌لنگد.
مهم‌ترین شاخص این مدعا برنامه چشم‌انداز ۲۰ سال بود. همه ارکان تصمیم‌گیر و سیاستگذار بر تعیین اهداف بلندمدت اصرار داشتند؛ سند نوشتند و بر مبنای آن قانون نوشتند. اما به مرحله عمل که رسید، همه از برنامه‌ریزی‌ها جا ماندند. شاید برخی‌ها بگویند این ویژگی برنامه‌ریزی ایرانی است یا گروهی بگویند اصلا برنامه منطبق با ظرفیت‌های کشور نبوده یا صدها دلیل شبیه اینکه توجیه کند چرا ما به سیاست‌هایی که تعیین می‌شود، نمی‌رسیم. مهم این است که همیشه گروهی توجیه‌کننده وجود دارند که برای نوشتن برنامه‌ها داوطلب هستند، ولی برای اجرا مسوولیت نمی‌پذیرند.
برای کشوری به مختصات و شرایط ایران‌، اگر دو رکن تولید و اشتغال مقدس‌ترین ارکان توسعه اقتصادی نباشد، مسلما از اصلی‌ترین‌هاست. کشوری که اقتصادش از همه جهت محاصره شده‌، نیاز دارد که برای عبور از موانعی که آمریکا پیش روی اقتصادش گذاشته به این دو رکن و سیاست‌هایی که تعیین شده، پایبند باشد.
جز برنامه‌های توسعه‌ای، رهبری هر سال با طرح شعاری چشم‌انداز آن سال را مشخص می‌کنند، اما در عمل دولت‌ها همواره در تحقق این شعارها ناکام هستند. شعار امسال از آن جهت اهمیت زیادی دارد که با تولید گره خورده است. هرچه به پایان سال نزدیک‌تر می‌شویم جاماندن اجرا از سیاست‌ها به روال گذشته بیشتر قابل لمس است. تحقق شعار رونق تولید نیازمند حمایت همه جانبه همه دستگاه‌های اجرایی است. اگر وزیر صنعت، معدن و تجارت بر تصمیم به حمایت از صنایعی که ورشکسته شده یا در آستانه تعطیلی دارند، تاکید می‌کند، دستگاه او به تنهایی نمی‌تواند این هدف را محقق کند.
همان‌طور که یک تیم ورزشی برای پیروز شدن نیازمند همکاری همه اعضاست، برای درس گرفتن از شکست‌ها تقویت روحیه همه اعضا الزامی است. برای رونق تولید هم همه دستگاه‌ها باید پای کار باشند. جزیره‌ای عمل کردن نتیجه‌اش همان می‌شود که در سند چشم‌انداز و تقریبا همه برنامه‌های توسعه‌ای دیدیم.