طرحی برای خروج از رکود

نادر نینوایی- موضوع تعطیلی پنجشنبه‌ها مدتی است که مطرح‌شده و کارکنان و کارمندان ادارات از یک‌سو و وزارت گردشگری از سوی دیگر امیدوارند با تصویب این طرح زمینه برای افزایش سفر و گردشگری مردم فراهم شود.
عزت‌الله ضرغامی، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، به تازگی اعلام کرده که موافق تعطیلی پنجشنبه‌ها است. در همین زمینه معاونت گردشگری نیز طرحی را به دولت ارائه کرده که به تصویب رسیده و در صورت تصویب نهایی در مجلس می‌تواند موجبات تعطیلی پنجشنبه‌ها را فراهم کند.
علاقه به تعطیل شدن پنجشنبه‌ها به همین‌جا ختم نمی‌شود، بلکه مدتی است که کارزاری مردمی با عنوان «‌درخواست تصویب تعطیلی پنجشنبه‌ها در تمامی ادارات سراسر کشور» ایجاد‌شده و تاکنون بیش از ۷۷هزار امضا جمع‌آوری کرده است.
باتوجه به رکود نسبی گردشگری در ماه‌های اخیر، وزارت گردشگری امیدوار است این طرح به نتیجه رسیده و شرایط برای بهبود وضعیت صنعت آسیب‌پذیر گردشگری از رکود فراهم شود. با وجود این، آن‌طور که فعالان حوزه گردشگری به خبرنگار «جهان‌صنعت» گفته‌اند مشکل اصلی امروز آنها تورمی است که امکان سفر و گردشگری را از مردم گرفته و کسب‌و‌کارهای حوزه گردشگری را با رکود مواجه کرده است.
در طرف مقابل اما حداقل بخشی از مردم که تمکن مالی بالاتری دارند، امیدوارند با تعطیل اعلام شدن پنجشنبه‌ها زمینه برای امکان سفر و گردشگری بیشتر در طول سال را داشته باشند.
چراغ سبز ضرغامی به تعطیلی پنجشنبه‌ها
اخیرا عزت‌الله ضرغامی- وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی- چراغ سبز به تعطیلی پنجشنبه‌ها نشان داده است.
ضرغامی‌، درباره این‌که مطرح می‌شود اگر تعطیلات آخر هفته افزایش پیدا کند این کار به رونق گردشگری کمک بسیاری خواهد کرد، گفت: «وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی طرفدار تعطیلی پنجشنبه‌ها است.»
وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خاطرنشان کرد: «‌معتقدیم اگر پنجشنبه‌ها تعطیل شود، کمک قابل‌توجهی به حوزه گردشگری خواهد شد؛ هم به لحاظ فرهنگی و هم به لحاظ اجتماعی و اقتصادی ما طرفدار این موضوع هستیم.»
وی ادامه داد: «اگر نظرات برای افزایش تعطیلات است، طبیعی است. با این تحلیلی که داریم اصولا موافق هستیم مردم بهتر بتوانند سفر کنند و آرامش بیشتری داشته باشند اما حتما برای تصمیم‌گیری نهایی حوزه‌های دیگر هم دخالت دارند. فقط مساله گردشگری هم نیست، آن حوزه‌ها هم حق دارند حرف‌شان را بزنند و جمع‌بندی نهایی یک جمع‌بندی بهینه است.»
ضرغامی همچنین بیان کرد: «‌به عنوان حوزه گردشگری و میراث فرهنگی موافق این تعطیلات هستیم چون تعطیلات به گردشگری کمک می‌کند.» پیش از این اظهارات نیز مصطفی فاطمی مدیرکل توسعه گردشگری داخلی در خصوص تعطیلی پنجشنبه‌ها گفته بود: «موضوع تعطیلی پنجشنبه‌ها در دولت تصویب‌شده و در صورت تصویب در مجلس می‌تواند موجب رونق بومگردی‌های نزدیک مراکز شهرها شود.»
فاطمی در ادامه به ساماندهی تعطیلات کشور اشاره کرده و گفته بود: «با پیگیری‌های دکتر شالبافیان (معاون گردشگری) موضوع تعطیلی پنجشنبه‌ها در دولت تصویب‌شده و در صورت تصویب در مجلس می‌تواند موجب رونق بومگردی‌های نزدیک مراکز شهرها شود.»
ایجاد کارزار مردمی برای تعطیلی پنجشنبه‌ها
درخواست تعطیلی روز پنجشنبه اما محدود به دولت و وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی نیست. از هشتم خرداد‌ماه سال گذشته کارزاری مردمی برای پیگیری این موضوع ایجاد شده است و تا لحظه تنظیم این گزارش ۷۷هزار و ۵۵۶ نفر زیر آن را امضا کرده‌اند.
در این کارزار که رونوشت‌هایی از آن برای مهدی عیسی‌زاده- ریاست کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی- و مهدی شریفیان- عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی- ارسال شده، آمده است: «‌استراحت کافی در آخر هفته می‌تواند موجب افزایش بازدهی در طول هفته کاری شود. همچنین با توجه به ساعات طولانی کاری و رفت و آمد و… در طول هفته اکثر کارمندان امکان گذران وقت با خانواده را ندارند. تعطیلی دو روز پایانی هفته علاوه‌بر آنکه فرصت کافی برای کارمندان فراهم می‌کند تا با خانواده خود وقت بگذرانند، موجب افزایش انگیزه و بازدهی در طول هفته نیز می‌شود. ما امضاکنندگان، درخواست داریم تصویب تعطیلی پنجشنبه‌ها را در همه ادارات سطح کشور مشابه اداره‌های تهران در مجلس شورای اسلامی پیگیری فرمایید.»
واقعیت آن است که تصویب این طرح می‌تواند در کنار افزایش رضایتمندی عمومی چرخ صنعت گردشگری را نیز با سرعت بیشتری به گردش در آورد. تعطیلی آخر هفته می‌تواند میزان سفر و گردشگری در ایام غیرپیک را افزایش دهد و زمینه را برای استفاده بیشتر مردم از مراکز گردشگری و اقامتگاه‌ها فراهم کند. فراموش نکنیم که صاحبان اقامتگاه‌ها و مراکز گردشگر‌محور در ایام کرونا و نیز در دوره حاکم شدن ناآرامی‌های اجتماعی بر کشور، آسیب دیده‌اند و تعطیلی پنجشنبه‌ها می‌تواند در حکم اقدامی مثبت برای گذار از شرایط بحرانی موجود برایشان باشد.
مانع تورم پیش روی طرح تعطیلی پنجشنبه‌ها
اگرچه شاید طرح تعطیلی پنجشنبه‌ها روی کاغذ طرح خوبی تلقی شود اما وضع نامساعد اقتصادی مردم میزان و حجم سفرها را حتی در ایام تعطیل نیز تحت تاثیر قرار داده است. درواقع تورم افسارگسیخته‌ای که معیشت مردم را نشانه رفته، سفر و گردشگری را از اولویت‌های آنان خارج کرده است.
رضا خلیلی‌ورزنه- فعال حوزه گردشگری- در خصوص تاثیر احتمالی طرح تعطیلی پنجشنبه‌ها بر صنعت گردشگری به «جهان‌صنعت» گفت: «قطعا این طرح در صورت تصویب در مجلس اثر خواهد گذاشت اما احصای اینکه میزان این تاثیر چقدر باشد، نیاز به کار کارشناسی دارد. توجه داشته باشید که مهم‌ترین عاملی که تاثیر منفی بر گردشگری کشور وارد کرده مساله تورم است.» وی ضمن اشاره به آثار منفی تورم بر حجم سفرها ابراز داشت: «بسیاری از مردم باتوجه به این حجم تورم نمی‌توانند به سفر بروند؛ بر همین اساس به نظر من باتوجه به شرایط جدید و فشار ناشی از تورم تعطیل اعلام شدن پنجشنبه‌ها نمی‌تواند خیلی بر رونق گردشگری اثرگذار باشد. توجه داشته باشید که پیش از این نیز مدارس تعطیل بوده و خانواده‌هایی که دانش‌آموز دارند مشکلی برای سفر در آخر هفته نداشته‌اند. به هر صورت این طرح تعطیلی پنجشنبه‌ها برای مشخص شدن نتایجش باید آزمایش شود. با این همه تصور می‌کنم حتی اگر این طرح اجرایی شود اثرگذاری بالایی بر رونق صنعت گردشگری نداشته باشد. فکر می‌کنم اگر بتوانند تسهیلات سفر را فراهم کرده و سفر را برای خانواده‌ها ارزان‌تر کنند تا حدود زیادی موثرتر باشد.» خلیلی‌ورزنه که خود مالک یکی از اقامتگاه‌های بومگردی در مناطق کویری کشور است در پاسخ به این پرسش که باتوجه به تعطیل بودن نوروز، وضعیت سفر و گردشگری و اجاره اقامتگاه‌های بومگردی به چه شکل است، ابراز داشت:«امسال وضعیت رزرو اقامتگاه‌های گردشگری تا به امروز خیلی ضعیف بوده و بسیاری از اقامتگاه‌های بومگردی صرفا یک یا چند واحد خود را به صورت قطعی برای نوروز اجاره داده‌اند. به نظرم دلیل این شرایط نیز یکی به دلیل همزمانی ماه رمضان با تعطیلات نوروز است و یکی دیگر تورمی است که در کشور وجود دارد.» باتوجه به مسائل ناشی از تورم و تاثیر آن بر صنعت گردشگری به نظر لازم است که وزارت گردشگری در کنار توجه به طرح‌هایی نظیر تعطیلی پنجشنبه‌ها، ارائه تسهیلات سفر و خدمات مرتبط با سفر و گردشگری را نیز در لیست برنامه‌های خود بگنجاند. در مجموع می‌توان گفت بی‌توجهی به ارائه تسهیلات و فراهم نکردن امکان سفر ارزان، می‌تواند طرح‌هایی نظیر تعطیلی پنجشنبه‌ها را بی‌نتیجه کرده و در حکم آب در ‌هاون کوبیدن باشد.