ضعف در مدیریت پایتخت

یعقوب موسوی*
اخلال و بی‌نظمی در سیستم شهری روز گذشته واقعیتی مشهود است که مدیران شهری همواره اصرار بر کتمان آن دارند. حقیقت آن است که مدیریت شهری کمتر موافق هر گونه اظهارنظر عریان پیرامون مسائل و بحران‌ها هستند. این کتمان حتی در مواردی که ناهنجاری‌ها را به طور جدی مشاهده می‌کنند نیز تکرار می‌شود. حال آنکه مدیریت کارا باید مشکلات را بپذیرد و در پی ارائه راهکار پیرامون بهبود شرایط باشد. نپذیرفتن اخلال در موقعیت روز گذشته شهر به آن می‌ماند که سفیدی برف را انکار کنیم.
پیش‌بینی بارش برف روزهای قبل از سوی سازمان هواشناسی اعلام شده بود. چنین پیش‌بینی‌هایی عموما از آن جهت اعلام می‌شود که ناهماهنگی در سطح شهر به حداقل ممکن کاهش پیدا کند و روند عادی طی شود. این پیش‌بینی‌ها در نهایت مورد توجه مدیران شهری قرار نگرفت. با توجه به ساعت آغاز بارش برف به هر روی شهرداری حتی صبح روز گذشته نیز وقت کافی در اختیار داشت تا آمادگی لازم برای مدیریت شهر را پیدا کند.
آنچه روز گذشته شهروندان در پی بارش برف شاهد بودند عدم مدیریت شهری بود. حضور در خیابان‌های شهر کافی بود تا رها شدن شهر به حال خود را شاهد باشید. تعداد قابل توجهی از شهروندان برای حضور در محل کار خود دچار مشکل شدند. گفت‌وگوی رایج میان شهروندان چیزی نبود مگر پرسش درباره آشفتگی شهر و در این میان کتمان مدیران شهری بیش از هر نکته دیگری شهر را دچار آشفتگی کرده است.پیش‌بینی روزی غیرمتعارف برای پایتخت بسیار ساده بود. خبر افزایش نرخ بنزین و افزون بر آن ترافیک حاصل از بارش برف موضوعاتی پنهان نبودند که شهرداری در مقابل آن غافلگیر شود. پایتخت روز سختی را در پیش داشت و نبود مدیریت شهری مناسب بر دشواری این روز افزود. ملموس‌ترین خروجی حاصل از این روز سخت، نیمه‌تعطیلی تقریبی شهر بود.
از آنجا که تعداد زیاد روزهای تعطیل خود یکی از مشکلات اقتصادی است؛ انتظار نمی‌رود مسوولان خواسته و ناخواسته بر آن دامن زنند. بروز و نمود مشکلات و حواشی بعد از بارش برف و در شرایطی که تهران با آن درگیر بود موضوعی عادی در شهرهایی با ویژگی‌های شبیه تهران است. درصد بروز مشکلات اما به هیچ عنوان در تهران عادی نبود. ۳۰ درصد اختلال بعد از تغییر شرایط به نظر معمول است اما این درهم‌ریختگی اگر بیش از ۵۰ درصد باشد معنایی ندارد مگر ضعف مدیریت شهری.
استفاده از آب‌بند مناسب، توزیع کیسه‌های شن در سطح شهر و پاسخگویی سریع به مشکلات شهری به هیچ عنوان در شرایط غیرمعمول توسط شهرداری محقق نمی‌شود. از همین رو است که ضعف جدی مدیریت شهری از سوی شهروندان احساس می‌شود. انتظار جامعه با رفتار اجرایی مدیریت شهری فاصله‌ای جدی دارد. کلانشهر تهران نیازمند مدیریت فنی، پیچیده، حرفه‌ای و البته غیرسیاسی است. باید پذیرفت مدیریت نیازمند دانش و آگاهی است.
* جامعه‌شناس شهری