ضرورت خصوصی‌سازی مدیریت ایران‌خودرو

در ماه‌های اخیر، بحث واگذاری مدیریت شرکت‌های بزرگ دولتی بار دیگر در کانون توجه قرار گرفته است. سخنان اخیر رییس قوه قضاییه، حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی‌اژه‌ای در سفر به استان کرمانشاه، با تاکید بر اهمیت کاهش تصدی‌گری دولت در اقتصاد، نشان‌دهنده ضرورت تغییر رویکرد در مدیریت این شرکت‌هاست. ایران‌خودرو به ‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین خودروسازان خاورمیانه، سال‌ها با چالش‌های ساختاری، مدیریتی و مالی دست‌وپنجه نرم کرده است. اکنون به نظر می‌رسد که تنها راه برون‌رفت از این وضعیت بحرانی، واگذاری مدیریت به بخش‌خصوصی کارآمد، باانگیزه و مسوولیت‌پذیر، همراه با نظارت دقیق و شفافیت کامل است.
یکی از نکات کلیدی مطرح‌شده توسط رییس قوه قضاییه، لزوم مشارکت فعال بخش‌خصوصی در تصمیم‌گیری‌های اقتصادی است. این مشارکت نه‌تنها باعث شفافیت بیشتر می‌شود، بلکه بهره‌گیری از تجربیات و نظرات متخصصان را نیز ممکن می‌سازد.
متاسفانه ایران‌خودرو طی دهه‌های گذشته تحت مدیریت دولتی با مشکلات متعددی از جمله زیان انباشته، کاهش کیفیت محصولات و نارضایتی مصرف‌کنندگان همراه بوده است. این مشکلات عمدتا به‌دلیل تصمیم‌گیری‌های غیرشفاف و پشت درهای بسته رخ داده است. واگذاری مدیریت ایران‌خودرو به بخش‌خصوصی می‌تواند با ایجاد فضایی باز و شفاف، نظرات متخصصان و فعالان اقتصادی را به چرخه تصمیم‌گیری وارد و مسیری برای اصلاحات بنیادین باز کند.
محسنی‌اژه‌ای در سخنان خود تصریح کرد که کاهش تصدی‌گری دولت در اقتصاد نباید به شعار محدود و باید در عمل اجرا شود. ایران‌خودرو، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین بازیگران صنعت خودروی ایران، سال‌هاست تحت کنترل دولت فعالیت می‌کند. این وابستگی به ساختار دولتی نه‌تنها باعث کاهش بهره‌وری شده بلکه صنعت خودرو را از دستیابی به فناوری‌های نوین و رقابت‌پذیری بازداشته است. خصوصی‌سازی واقعی و اصولی، می‌تواند این شرکت را از زنجیره‌های ناکارآمدی دولتی رها کرده و به‌سمت بهره‌وری، نوآوری و توسعه سوق دهد.
چرا قوانین دست و پاگیر مانع تولید در کشور شده است‌؟
یکی از نکات مهم مطرح‌شده توسط رییس قوه قضاییه، تاکید بر حذف قوانین دست‌وپاگیر و موانع غیرضروری برای تولیدکنندگان بود. بوروکراسی پیچیده دولتی و تعدد قوانین ناکارآمد، باعث شده شرکت‌هایی نظیر ایران‌خودرو در مدیریت روزمره خود با چالش‌های فراوانی مواجه شوند. این قوانین نه‌تنها انگیزه تولیدکنندگان را کاهش داده، بلکه به عاملی بازدارنده در مسیر پیشرفت اقتصادی کشور تبدیل شده است. واگذاری مدیریت ایران‌خودرو به بخش‌خصوصی، با کاهش این موانع و چابک‌سازی ساختار مدیریتی، می‌تواند به تسریع فرآیند تولید و بهبود کیفیت محصولات منجر شود.
زیان‌ انباشته خودرویی‌ها و ضرورت اصلاح ساختار مدیریتی
ایران‌خودرو طی سال‌های اخیر با معضل زیان‌های انباشته و مدیریت دولتی مواجه بوده است.
سوءمدیریت در این مجموعه به دلیل ساختار دست و پا گیر دولتی باعث شده که منابع مالی شرکت به درستی تخصیص داده نشود و بدهی‌های آن روزبه‌روز افزایش یابد. رییس قوه قضاییه به درستی بر ضرورت تفکیک میان کسانی که به‌دلیل ضعف مدیریت به مشکلات مالی دچار شده‌اند و کسانی که عامدانه مرتکب فساد شده‌اند، تاکید کرد. خصوصی‌سازی مدیریت ایران‌خودرو، اگر با نظارت دقیق و اصولی همراه باشد، می‌تواند زمینه‌ساز اصلاح ساختار مالی و جلوگیری از فساد شود.
یکی از چالش‌های اصلی خصوصی‌سازی در ایران، عدم شفافیت در قراردادها و تصمیم‌گیری‌ها بوده است. رییس قوه قضاییه به‌درستی بر اهمیت شفافیت تاکید کرد و از فعالان اقتصادی خواست با ارائه راهکارهای تخصصی، به بهبود این وضعیت کمک کنند. واگذاری مدیریت ایران‌خودرو به بخش‌خصوصی، باید با شفافیت کامل و تضمین حقوق سرمایه‌گذاران همراه باشد. این شفافیت، نه‌تنها اعتماد سرمایه‌گذاران را جلب می‌کند بلکه باعث جذب سرمایه‌های جدید و ورود کارآفرینان به این صنعت خواهد شد.
رییس قوه قضاییه در بخشی از سخنان خود به رقابت‌های ناسالم میان فعالان اقتصادی اشاره و بر اهمیت همکاری و همدلی میان آنها تاکید کرد. در صنعت خودرو نیز، رقابت ناسالم میان خودروسازان و قطعه‌سازان باعث شده مصرف‌کنندگان قربانی اصلی این نزاع‌ها باشند. خصوصی‌سازی مدیریت ایران‌خودرو می‌تواند با ایجاد فضای رقابتی سالم، زمینه‌ساز بهبود کیفیت محصولات و حتی کاهش قیمت تمام‌شده شود.
در پایان باید تاکید کرد با توجه به سخنان رییس قوه قضاییه، مشخص است که کاهش تصدی‌گری دولت و واگذاری مدیریت شرکت‌های بزرگ به بخش‌خصوصی، تنها راهکار پایدار برای حل مشکلات ساختاری اقتصاد ایران است. ایران‌خودرو، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین بازیگران صنعت خودروی کشور، بیش از هر زمان دیگری نیازمند یک مدیریت خصوصی، شفاف و کارآمد است. این واگذاری، اگر به درستی و با نظارت دقیق انجام شود، می‌تواند به افزایش کیفیت، کاهش هزینه‌ها، ارتقای فناوری و در نهایت به تحول صنعت خودروی کشور منجر شود.