ضربه به تولید صنعت خاکستری

«جهان‌صنعت»- سال گذشته صنعت سیمان به دلیل محدودیت در تامین انرژی حدود ۲۰ درصد کمتر از ظرفیت اسمی خود تولید کرد؛ موضوعی که باعث شد کاهش تولید برای فعالان این عرصه رقم بخورد. به این ترتیب با اینکه سال گذشته سیمانی‌‌ها نیمی از سال را درگیر تامین انرژی بودند، اما برخی مسوولان مطرح می‌کنند که این حوزه مشکل جدی‌ای ندارد.
در واقع مشکل بی‌برقی سیمانی‌ها از خردادماه سال گذشته شروع شد و جالب اینکه این مشکل تا اسفند‌ماه نیز ادامه یافت، تا جایی که این مشکل باعث شد توان تولیدی این صنعت خاکستری چیزی حدود ۱۶ میلیون تن کمتر شود. در حالی که کارخانجات سیمان کشور قادر به این بودند که ۸۸ میلیون تن تولید داشته باشد، اما تولید آنها به چیزی حدود ۷۲ میلیون تن یعنی ۶ تن کمتر رسید. در نتیجه این صنعت نتوانست ارزآوری پیش‌بینی‌شده ۴۵۰ میلیون دلاری را در سال گذشته به ارمغان بیاورد. این موضوع باعث شد که سیمانی‌ها از دولت بخواهند در سال جاری مشکل برق‌رسانی آنها را حل کند. در این خصوص تاکید می‌شود که امسال باید دست‌کم ۶۵ درصد برق مورد نیاز کارخانجات سیمان تا مرحله تولید کلینکر تامین شود. در غیر این صورت شاهد افت راندمان تولید خواهیم بود.
وضعیت سیمان امسال بهتر نشد، بنا به گفته دبیر انجمن سیمان کشور، با توجه به افزایش گرمای هوا در دو کارخانه سیمانی که از جمله بزرگ‌ترین‌ها بوده‌اند، این کارخانه‌ها از مدار خارج شده‌اند. بنابراین انجمن سیمان از مردم و مسوولان بارها خواسته که تلاش کنند با همکاری همدیگر، صنعت سیمان را پایدار نگه دارند. علی‌اکبر الوندیان تصریح کرد: هرچند مجموعه وزارت نیرو می‌خواهد به ما کمک کند، اما همه در شرایط ناترازی قرار گرفته‌ایم که راه‌حل آن این است که به یکدیگر کمک کنیم. در واقع صنعت سیمان در ناترازی انرژی در سال ۱۴۰۱ حدود ۱۵ میلیون تن مزیت صادراتی و ۴۵۰ میلیون دلار ارزآوری داشت، اما همه اینها را از دست داد.
او همچنین با اشاره به آمارها گفت: سال گذشته ۱۴ میلیون تن سیمان صادر و همین مقدار را هم ذخیره کردیم. پیش‌بینی کردیم که امسال هم در ماه پرمصرف یک میلیون تن افزایش تقاضا نسبت به سال قبل داشته باشیم که می‌توانیم آن را تامین کنیم. در ادامه باید گفت که سه ماهه ابتدایی سال صادرات کاهشی بوده به این دلیل که اولویت ما تامین سیمان داخل بوده است، بنابراین در تامین سیمان داخل هیچ مشکلی نداریم.
الوندیان با اشاره به قیمت متوسط ۶۳۰ هزار تومانی هر تن سیمان فله تاکید کرد: افزایش تدریجی و با شیب ملایم قیمت سیمان در فضای رقابتی و تحت نظارت دستگاه‌های متولی، می‌تواند ارتقای این صنعت را به دنبال داشته باشد.
نیازمند یارانه انرژی هستیم
دبیر انجمن سیمان کشور با اشاره به اهمیت آزاد شدن یارانه انرژی گفت: اگر این مهم اتفاق بیفتد مشکلی ایجاد نخواهد شد. ضمن اینکه تقاضای ما دریافت انرژی پایدار است و نه ارزان! او همچنین ادامه داد: با توجه به کمبود انرژی شاهد بودیم که صنعت سیمان با اینکه می‌توانست ۸۹ میلیون تن تولید بالفعل داشته باشد، اما با مشکل ضعف انرژی به تولید ۷۲ میلیون تن دست یافت. در این بین دولت باید انرژی مورد نیاز را افزایش دهد. ما هم در این بین تلاش می‌کنیم برای توسعه سیمان مصرف انرژی را کاهش دهیم.
دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان در ادامه با اشاره به مشکلات تامین انرژی در این صنعت گفت: دست‌کم ۶۵ درصد برق مورد نیاز کارخانجات سیمان تا مرحله تولید کلینکر باید تامین شود و اگر به هر دلیلی کاهش یابد، افت راندمان تولید اتفاق خواهد افتاد.
وی یادآور شد: به دلیل محدودیت در تامین انرژی، سال گذشته صنعت سیمان ۲۰ درصد زیر ظرفیت اسمی خود کار کرد که کاهش تولید و افزایش مصرف سوخت را به دنبال داشت. الوندیان بیان کرد: قطع گاز، مشروط به تامین سوخت دوم (مازوت) خللی در برنامه‌های تولید به وجود نمی‌آورد، هرچند در مناطقی همچون تهران، اصفهان، آبیک و غیره که نزدیک مناطق شهری است و خطر آلودگی هوا را به دنبال دارد، انتظار می‌رود تامین گاز قطع نشود.
افزایش ساعت پیک مصرف
دبیر انجمن سیمان کشور با اشاره به اینکه ساعت پیک مصرف افزایشی شده، گفت: امسال ساعت پیک از ۱۱ صبح تا پنج و نیم عصر است، بنابراین حدود ۶ ساعت پیک مصرف داریم. در این ساعت سعی می‌کنیم تنها کوره‌هایمان را حفظ کنیم و در ساعت غیرپیک نسبت به ما مساعدت می‌کنند.
او ادامه داد: در این خصوص وزیر نیرو نظر مساعد دارد و قرار است به ما کمک کند، اما گاهی مصرف مردمی اجازه کار را به ما نمی‌دهد. هرچند ابتدا زیرساخت‌ها باید اصلاح شوند، اما بخش مردمی هم نیاز است که با ما همکاری لازم را داشته باشند. متاسفانه با توجه به اینکه هوا گرم شده، دو کارخانه سیمانی که از جمله بزرگ‌ترین‌ها بودند از مدار خارج شده‌اند، بنابراین خواهش ما از مردم این است که مقداری در مصرف انرژی مساعدت و تلاش کنند که صنعت سیمان را پایدار نگه دارند.
او با بیان اینکه تکلیف انجمن توسعه صنعت سیمان است، تاکید کرد: ما متخصص برق و نیروگاه نیستیم، چراکه نیروگاه دانش نگهداری و تخصص لازم خود را می‌خواهد که ما نداریم، بنابراین ترجیح می‌دهیم تمرکزمان بیشتر روی تولید سیمان باشد، ضمن اینکه باور داریم در شرایط فعلی سود سیمانی‌ها در پایدار بودن تولید است و بحث ما توجه به انرژی‌های تجدید‌پذیر است.
او تصریح کرد: هرچند مجموعه وزارت نیرو می‌خواهد به ما کمک کند، اما همه در شرایط ناترازی قرار گرفته‌ایم که راه‌حل آن این است که به یکدیگر کمک کنیم. در واقع صنعت سیمان در ناترازی انرژی در سال ۱۴۰۱ حدود ۱۵ میلیون تن مزیت صادراتی و ۴۵۰ میلیون دلار ارزآوری داشت، اما همه اینها را از دست داد.
تامین برق مورد نیاز برای تولید ۶ میلیون تن سیمان
این در حالی است که برخی باور دارند آمارها متفاوت است. گفته می‌شود تجربه مثبت سال ۱۴۰۱ در تامین برق صنایع و مدیریت بازار سیمان سبب شد تا این روند در سال ۱۴۰۲ نیز ادامه پیدا کند، اما این بار باید با توجه به افزایش ۷ هزار مگاواتی ظرفیت تولید برق کشور و کاهش میزان ناترازی برق بیشتری به سیمانی‌ها برسد. براساس آمار صنعت برق از ۱۵ خرداد لغایت ۲ مرداد سال جاری همزمان با دوره مدیریت مصرف برق، صنایع سیمان، ۳/۹ درصد بیشتر از مدت مشابه سال ۱۴۰۱ و ۹/۲۴ درصد بیشتر از سال ۱۴۰۰ برق دریافت کردند. بررسی روند معاملات بورس کالا بیانگر آن است که قیمت هر تن از این کالای استراتژیک در یک مرداد نسبت به آغاز دوران مدیریت مصرف برق ۲/۵ درصد کاهش یافته است.
حمید فرمانی رییس سندیکای صنعت سیمان با اشاره به جلسه برگزارشده با وزارت نیرو به منظور تامین پایدار برق اظهار کرد: در جلسه برگزارشده صحبت‌های مهمی ردوبدل شد که از جمله آن می‌توان به مصوبه تامین نیاز انرژی برای تولید ۵/۵ الی ۶ میلیون تن سیمان در ماه اشاره کرد.
رییس هیات‌مدیره انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان با اشاره به تاثیر این مصوبه بر بازار گفت: با توجه به شدت گرفتن پروژه‌های عمرانی در کشور، برآورد دقیقی از تقاضای سیمان داریم که همین عدد ۵/۵ الی ۶ میلیون تن است و در صورت تامین برق لازم برای تولید این میزان سیمان بازار از ناحیه عرضه هیچ تلاطمی را‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ تجربه نخواهد کرد و تجربه سال ۱۴۰۱ بار دیگر تکرار می‌شود.
وی گفت: در مجموع پیش‌بینی می‌کنیم با تحقق مصوبات جلسه وزارت نیرو، بازار سیمان از ناحیه عرضه در تابستان پیش‌رو دچار مشکل نشود و بتوانیم نیاز کشور برای پروژه‌های عمرانی و ساخت مسکن را به خوبی تامین و رکورد تولید و عرضه سیمان را در این فصل جابه‌جا کنیم.
فرمانی افزود: یکی دیگر از مصوبات جلسه دیروز تنظیم برنامه مدیریت مصرف برق توسط انجمن سیمان بر مبنای ذخیره کلینکر واحدهای سیمانی است که این مساله می‌تواند منتهی به ساماندهی بازار شود.
رییس هیات مدیره انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان گفت: در سایه تامین انرژی لازم در هفته گذشته ۳۵ شرکت سیمانی کالای خود را‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ در قیمت پایه و بدون هیچ افزایش قیمتی عرضه کرده‌اند که ۵۷ درصد معاملات سیمان انجام‌شده در تیرماه نیز متعلق به همین عرضه در قیمت پایه است. این مقام صنفی تاکید کرد: البته شوک‌هایی که بعضا به صنایع از جمله صنعت سیمان وارد می‌شود در افزایش قیمت سیمان تاثیر دارد.
فعالان بخش خصوصی باور دارند که نقش برق‌رسانی به صنعت سیمان از آن رو مهم است که امروز ایران به جمع ۷ تولیدکننده بزرگ سیمان در جهان دست یافته است. براساس آمارهای اخیر ایران با تولید ۴/۶۴ میلیون تن سیمان در سال ۲۰۲۲، به این عدد رسیده است. در ادامه چین با تولید ۲/۱ میلیون تن سیمان در رتبه اول قرار گرفته، هند با ۳۷۰ میلیون تن دوم و ویتنام با ۱۲۰ میلیون تن سوم است، همچنین آمریکا با ۹۵، ترکیه با ۸۵ و برزیل با ۶۵ میلیون تن تولید سیمان، در رتبه‌های چهارم تا ششم قرار گرفته‌اند. پس از ایران، کشورهای اندونزی، روسیه، عربستان، مصر، ژاپن و کره جنوبی قرار دارند که تولید آنها بین ۵۰ تا ۶۴ میلیون تن در سال ۲۰۲۲ بوده است.