20 - 08 - 2023
صنعت جنگ در اروپا
بودجه نظامی در سراسر جهان به میزان ۷/۳ درصد افزایش یافت و به ۲/۲ تریلیون دلار رسید
گروه بین‌الملل- محمدرضا ستاری- آرمین پاپرگر مدیر اجرایی راین‌متال به عنوان بزرگ‌ترین کارخانه سلاح‌سازی آلمان به تازگی اعلام کرده که از زمان حمله روسیه به اوکراین، سفارش‌ها برای ساخت تانک، مهمات و سایر ادوات نظامی برای این کارخانه به شدت افزایش یافته، به‌طوری‌که فروش راین‌متال در ۶ماهه نخست سال جاری میلادی نسبت به مدت مشابه سال قبل ۱۲ درصد افزایش یافته و به نظر می‌رسد این رقم تا پایان سال به ۲۰ تا ۳۰ درصد برسد.
علاوه بر این در حالی که قیمت سهام کارخانه راین‌متال از ابتدای سال ۲۰۲۰ تاکنون سه برابر افزایش یافته، گفته می‌شود که قرار است یک کارخانه تولید پهپاد در مجارستان به منظور تامین سفارشات اوکراین نیز از سوی این شرکت افتتاح شود.
افزایش بی‌سابقه بودجه نظامی
طبق گزارشی که در این خصوص مجله اکونومیست منتشر کرده، در دهه‌های پس از پایان جنگ سرد نه‌تنها بودجه دفاعی غرب کاهش یافت، بلکه صنایع نظامی اروپا میزان تولید خود را نیز کاهش دادند، اما حالا جنگ اوکراین باعث تقویت و رونق تولید آنها شده به‌طوری‌که کارشناسان معتقدند از آنجا که بودجه‌های دفاعی با تهدیدات ژئوپلیتیکی رابطه مستقیم دارند، جنگ باعث شده تا سیل تقاضا به کارخانه‌های تولید سلاح و مهمات روانه شود.
در همین رابطه است که شاهد هستیم سال ۲۰۲۲ میلادی بودجه نظامی در سراسر جهان به میزان ۷/۳ درصد افزایش یافت و به ۲/۲ تریلیون دلار رسید. این میزان در اروپا ۱۳ درصد بوده، به ویژه برای کشورهایی که در همسایگی با نزدیکی روسیه به سر می‌برند. به عنوان مثال بودجه نظامی فنلاند ۳۶ درصد، لیتوانی ۲۷ درصد و لهستان نیز ۱۲ درصد در طول یک سال گذشته افزایش یافته است. همچنین برای آلمان به عنوان بزرگ‌ترین اقتصاد اروپا که تا پیش از این برای افزایش بودجه نظامی تمایل چندانی وجود نداشت، سیاست‌ها در حال تغییر است؛ به‌طوری‌که دولت قرار است بودجه نظامی را از ۴/۱ درصد تولید ناخالص داخلی به ۲ درصد افزایش و یک صندوق اعتباری ویژه ۱۰۰ میلیارد یورویی نیز برای نیروهای مسلح تشکیل دهد.
رونق تجارت سلاح
همچنین طبق گزارشی که اکونومیست روز گذشته منتشر کرده از زمان حمله روسیه به اوکراین، پیمانکاران نظامی و دفاعی اروپا بازار پررونقی را تجربه کرده‌اند. به عنوان مثال شرکت انگلیسی mbda به عنوان سازنده موشک و سیستم‌های دفاع هوایی یک قرارداد ۴/۲ میلیارد پوندی با لهستان منعقد کرده است. علاوه بر این در حالی که شرکت Safran فرانسوی یک قرارداد تولید پهپاد تاکتیکی با یونان امضا کرده، کارخانه راین‌متال آلمان نیز طی دو قرارداد جداگانه با وزارت دفاع آلمان و هلند به ترتیب سفارشاتی بالغ بر ۴ و ۹/۱ میلیارد یورو به ثبت رسانده است. به همین دلیل است که تحلیلگران انتظار دارند، دامنه سفارشات به شرکت‌های سازنده سلاح اروپا در آینده سیری افزایشی داشته باشد، زیرا شواهد نشان می‌دهد شرکت راین‌متال از سال گذشته تاکنون ۲هزار نیروی کار جدید استخدام کرده و کارخانه ساب سوئد هم هزار نفر به پرسنل تولیدی خود افزوده است.
رقیبی به نام آمریکا
البته برای شرکت‌های نظامی اروپایی هر چند جنگ رونق زیادی داشته، اما ریسک‌های بالقوه‌ای نیز در مسیر آنها وجود دارد؛ به عنوان مثال هنوز دولت‌های اروپایی برای افزایش بودجه‌های نظامی مردد هستند. همچنین برخی ناظران معتقدند عدم هماهنگی میان دولت‌ها در اروپا نیز ریسک شرکت‌ها را بالا می‌برد. در واقع همزمان با اینکه تشریفات بوروکراتیک به یکی از موانع مهم کارخانجات مهمات‌سازی تبدیل شده، بسیاری از کشورهای کوچک اروپایی تمایل دارند تا برخی تجهیزات مانند تانک و موشک را از ایالات متحده آمریکا تامین کنند. از سوی دیگر مساله زنجیره تامین برای تکمیل سفارشات نیز میان کشورهای اروپایی وجود دارد، به‌طوری‌که یکی از مدیران شرکت ایرباس به اکونومیست می‌گوید: صحبت‌ها از صنایع دفاع اروپایی زیاد مطرح می‌شود، اما واقعیت این است که در این صنایع پراکندگی وجود دارد. به عنوان مثال شرکت ساب سوئد سال‌ها سرمایه‌گذاری اندکی داشته، اما حالا با تنگنایی به نام زنجیره تامین برای پوشش تقاضاهای رو به رشد مواجه است. همین موضوع و بازار پررونق صنعت جنگ در اروپا باعث شده تا دولتمردان به فکر رفع موانع باشند، مانند اقدامات اخیر وزرای دفاع آلمان و فرانسه برای کاهش تشریفات اداری. از سوی دیگر شاهد بودیم که در ماه گذشته میلادی فرانسه، اسپانیا و آلمان پس از مدت‌ها مذاکرات برای ساخت یک جت جنگنده به توافق رسیدند و شرکت راین‌متال نیز در این راستا بخشی از زنجیره تامین شرکت اکسپال اسپانیا را تکمیل کرد. از این رو برخی تحلیلگران معتقدند، جنگ اوکراین تغییر مهمی در دهه‌ها سیاست دفاعی و نظامی اروپا ایجاد کرده و اسلحه‌سازان این قاره که در دوران آرامش قبلی به سمت تضعیف شدن می‌رفتند، حالا با قراردادهای پرسود و رونق در تولیدات‌شان مواجه هستند.