صنایع چگونه از ناترازی گاز خلاص شوند؟

«جهان‌صنعت»- درحالی‌که طی روزهای اخیر، طرح تولید برق خورشیدی در محل فعالیت صنایع کوچک و متوسط رونمایی شد، یک کارشناس اقتصادی در طرحی مشابه، پیشنهاد کرد صنایع، گاز مورد نیاز خود را ذخیره‌سازی کنند تا از این طریق ناترازی انرژی در کشور کاهش یابد. طرح تولید برق خورشیدی نسبت‌به این طرح جزئیات بیشتری نیز داشت و پیشنهاد کرده بود، وام 160‌میلیون تومانی برای تجهیز صنایع به پنل‌های خورشیدی اعطا شود.
به گزارش مهر، گاز در تامین سوخت صنایع نقش کلیدی دارد؛ به‌طوری‌که در حال حاضر بیش از ۹۰درصد صنایع و نیروگاه‌ها وابسته به گاز هستند و بیش از ۳۰ هزار واحد صنعتی بزرگ و مهم کشور که ۹۰‌درصد محصولات کشور را تولید می‌کنند، از گاز استفاده می‌کنند.
با این حال، به دلیل عدم توسعه زیرساخت‌ها سال به سال به کسری گاز و برق اضافه شده و واحدهای تولیدی مجبور به استفاده از سوخت‌های جایگزین یا تعطیل کردن واحدهای خود هستند؛ وضعیت در این بخش به گونه‌ای جلو رفته که به گفته کارشناسان سال گذشته صنایع از قطع برق متحمل ۱۱‌میلیارد دلار خسارت شده‌اند.
راهکار جلوگیری از عدم‌النفع میلیاردی
در این ارتباط،‌ سپهر مهرابی، کارشناس اقتصاد توسعه گفت: کشور ما که دارای یکی از بزرگترین ذخایر گاز طبیعی در سطح جهان است، در مدیریت منابع گازی خود به ویژه در ماه‌های سرد که مصرف به اوج می‌رسد، با چالشی مداوم مواجه است. این ناترازی گاز، مشکلات قابل‌توجهی را ایجاد می‌کند و بخش‌های مختلف، به‌‌ویژه صنایع صادرات‌محور را که زیان ده‌ها میلیارد دلاری را گزارش کرده‌اند، تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. حل این مساله در وهله اول با همکاری خود صنایع در سرمایه‌گذاری استراتژیک در زیرساخت‌های ذخیره‌سازی گاز و ایجاد مخازن ذخیره‌سازی گاز بستگی دارد.
وی اظهار کرد: بنابراین یکی از موضوعات اساسی در زمینه حل معضل ناترازی مقطعی گاز در ماه‌های سرد سال در ایران، تمرکز بر ذخیره‌سازی گاز است. این رویکرد راهبردی در سرمایه‌گذاری جهت ذخیره‌سازی گاز در شرایطی که برخی صنایع صادرات‌محور ما از محل ناترازی گاز بیش از چند ده میلیارد دلار آسیب می‌بینند، بسیار ضروری است.
این کارشناس اقتصاد توسعه با اشاره به لزوم سرمایه‌گذاری صنایع در زمینه ایجاد مخازن ذخیره‌سازی گاز و جلوگیری از عدم‌النفع ۱۵ تا ۲۰میلیارد دلاری سالیانه خود از محل تامین نیاز گازی خود از طریق گاز ذخیره‌سازی‌شده، اظهار کرد: سرمایه‌گذاری برای ایجاد مخازن ذخیره‌سازی گاز توسط صنایع تنها یک بار انجام خواهد شد ولی هرساله نفعی چند ده‌میلیارد دلاری برای صنایع خواهد داشت و دیگر شاهد توقف تولید نخواهیم بود زیرا صنایع با ایجاد مخازن ذخیره‌سازی امکان ذخیره‌سازی تمام نیاز صنایع در پیک مصرفی گاز را خواهند داشت و به این ترتیب بدون نیاز به توقف تولید، تولیدات صنعتی تداوم پیدا خواهد کرد.
مهرابی با اشاره به مزیت‌ها و صرفه اقتصادی حاصل از ذخیره‌سازی گاز برای صنایع اظهار کرد: نکته بسیار مهم در زمینه حل ناترازی گاز، سیاست سرمایه‌گذاری دولت و صنایع در زمینه توسعه ظرفیت ذخیره‌سازی و ایجاد مخازن جدید است که نه‌تنها ناترازی گاز را حل خواهد کرد بلکه در دوره قیمت پایین گاز، امکان ذخیره‌سازی گاز وجود دارد و در دوره اوج ناترازی و پیک مصرف امکان تامین نیاز گازی صنعت و نیروگاه از طریق گاز ذخیره‌سازی‌شده فراهم خواهد شد.
وی گفت: تمرکز بر ذخیره‌سازی گاز یک راه‌حل استراتژیک برای رسیدگی به موضوع مبرم عدم تعادل گاز در ایران در ماه‌های سرد ارائه می‌دهد. با سرمایه‌گذاری در تاسیسات ذخیره‌سازی گاز، این کشور می‌تواند تولید صنعتی بی‌وقفه را ارتقا دهد، از صنایع صادرات‌محور خود در برابر ضررهای فلج‌کننده محافظت کند و تاب‌آوری اقتصادی کلی خود را افزایش دهد. همکاری دولت چهاردهم و صنایع خصوصی و توسعه استراتژی‌های جامع با هدف افزایش ظرفیت ذخیره‌سازی گاز ضروری است.
مهرابی تاکید کرد: در نهایت، تقویت سیستم ذخیره‌سازی گاز قوی نه‌تنها بازار داخلی را تثبیت می‌کند، بلکه ایران را به عنوان یک بازیگر رقابتی در عرصه انرژی جهانی قرار می‌دهد و پتانسیل کامل منابع گاز طبیعی خود را آزاد می‌کند.
به گزارش «جهان‌صنعت»، سهم بخش خانگی از مصرف کل گاز کشور ۲۵‌درصد است و در ماه‌های سرد سال به ۴5 -‌ ۴0‌درصد می‌رسد. در این حال،‌ سهم بخش صنعت ۳۴‌درصد و نیروگاه‌ها ۳۴‌درصد و سایر بخش‌ها مانند کشاورزی و‌… سهم بسیار ناچیزی دارند.
در این حال، براساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، سهم بخش صنعت از مصرف برق به ۳۶‌درصد رسیده است. بعد از آن بخش خانگی ۳۱‌درصد و سایر بخش‌ها نظیر کشاورزی و عمومی نیز به ترتیب ۱۴ و ۱۰‌درصد در مصرف برق نقش دارند. دراین حال،‌ با وجود مزایای اقتصادی صادرات برق تنها یک‌درصد از کل مصرف برق کشور در بخش صادرات قرار دارد.
از سال ۱۳۹۲، به‌تدریج فاصله میان تقاضای برق در زمان اوج و توان تامین‌شده در زمان اوج بیشتر شد. این فاصله به مرور افزایش یافت تا جایی که در سال گذشته به ۱۲‌هزار مگاوات و امسال تا این لحظه به بیش از ۱۶‌هزار مگاوات ناترازی برق رسیده‌ایم. این میزان ناترازی معادل تولید ۱۶‌نیروگاه اتمی بوشهر است.
به گزارش «جهان‌صنعت»، به‌تازگی دولت وعده داده که زمینه جذب سرمایه‌ برای تولید 30‌هزار مگاوات تا پایان دوره فعالیت دولت چهاردهم را فراهم کند. آنگونه که رییس انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر ایران گفته، در حال حاضر تنها یک واحد تولیدی در کشور می‌تواند سالانه 1000‌مگاوات پنل خورشیدی تولید کند. با این حساب، وعده دولت نه چهار سال که به 30‌سال زمان نیاز دارد. مگر اینکه دولت رویکرد خود در روند جذب سرمایه‌گذاری را اصلاح کند.