شوک به بورس پس از شروع طوفانی

«جهان‌صنعت»- بازار سرمایه سال ۱۴۰۳ را طوفانی آغاز کرد و جهش‌های مثبتی را در روزهای نخست کاری به ثبت رساند. این روند کم و بیش ادامه داشت که به یکباره و تحت تاثیر تنش نظامی در منطقه و حمله تروریستی اسرائیل به کنسولگری ایران در سوریه قیمت دلار به مرز ۶۳ هزار تومان رسید و بازار سرمایه هم از منظر شاخص‌های اصلی با افت نسبتا سنگین ۱۵ هزار واحدی روبه‌رو شد، اما آیا این افت براساس واقعیت‌های بازار ادامه‌دار است؟
بازار سرمایه قبل و بعد از سال جدید
بازار سرمایه در سال ۱۴۰۲ با انواع ریسک‌ها و نااطمینانی‌ها مواجه شد؛ ریسک‌هایی که بازار را برای یک دوره بلند‌مدت و طولانی وارد چرخه رکود کرد. بررسی شاخص‌های مختلف بازار سرمایه ازجمله شاخص کل بورس، ارزش معاملات، ورود و خروج پول و ارزش دلاری و ریالی بازار همگی نشان‌دهنده این موضوع بود که شرایط بازار سرمایه مطلوب نبوده است. در واقع سال گذشته را می‌توان یکی از تیره و تار‌ترین سال‌ها برای بورس بعد از سال ۹۹ دانست، به طوری که سقوطی که بورس در ۱۷ اردیبهشت سال ۱۴۰۲ تجربه کرد، حتی در سال ۹۹ هم اتفاق نیفتاده بود. به اعتقاد کارشناسان علت اصلی شرایط نامساعد بورس در ماه‌های گذشته عمدتا به ریسک‌های سیستماتیک اقتصاد کشور و سیاست‌ها و بخشنامه‌های دولت و دستگاه‌های سیاستگذار بورسی برمی‌گشت. در ماه‌های گذشته اگرچه دولت تلاش کرد با برخی سیاست‌ها مانند تجدید ارزیابی دارایی شرکت‌ها، جهت بورس را وارد مدار مثبت کند، اما در مقابل وزن سیاست‌های غیرکارشناسی سنگین‌تر بود و در عین حال موضوع تجدید ارزیابی‌ها هم تا مراحل نهایی پیش نرفت و ادامه نتایج آن به سال جدید موکول شد. با وجود تمام نااطمینانی‌ها و متغیرهای منفی که برای بورس وجود داشت، غالب کارشناسان بر ارزندگی بازار و گروه‌های لیدر بورس تاکید می‌کردند. آنها معتقد بودند در صورتی که از میزان مداخله سیاستگذار نسبت به ساز‌و‌کارهای واقعی بازار کاسته شود، می‌توان به شروع سال جدید خوش‌بین بود، چراکه بازار به خودی خود پتانسیل رشد قیمت‌ها در سهم‌های کلیدی و شاخص‌ساز را دارد. حالا بررسی‌ها نشان می‌دهد که شاخص کل بازار سرمایه به عدد ۲ میلیون و ۲۵۳ هزار واحدی رسیده است و این انتظار وجود دارد که در صورت ادامه روند مثبت فعلی این عدد به مرز ۲ میلیون و ۵۰۰ واحدی که عدد شاخص در اردیبهشت سال گذشته بوده، دست پیدا کند. همه اینها در حالی است که مجددا ریسک سیاسی به فضای بازارها ازجمله بازار سرمایه بازگشته است و به نظر می‌رسد این احتمال وجود دارد که درگیری به اشکال مختلف میان ایران و اسرائیل ادامه داشته باشد، بنابراین باید در انتظار شوک‌هایی در بازارها باشیم.
نگاه تکنیکال به روند روزهای اخیر بازار
با پایان یافتن تعطیلات نوروزی سال ۱۴۰۳، انتظار می‌رود حجم، ارزش معاملات و درنهایت پویایی معاملات افزایش یابد. کارشناسان معتقدند تحرکات دلار همچنان محرک اصلی بازار سرمایه به شمار می‌رود. با این حال، حمله رژیم صهیونیستی به ساختمان کنسولگری ایران در دمشق نیز در جریان معاملات روز سه‌شنبه مورد توجه خواهد بود. در پایان معاملات شنبه، دماسنج اصلی تالار شیشه‌ای با افت ۰۱/۰ درصدی، معادل ۲۱۴ واحد از ارتفاع این شاخص در سطح دو میلیون و ۲۶۱ هزار و ۱۷۲ قرار گرفت. افت ارتفاع نماگر اصلی بازار سرمایه در حالی اتفاق افتاد که شاخص هم‌وزن به ‌عنوان نشان‌دهنده روند عمومی قیمت شرکت‌های کوچک و متوسط، عملکردی موازی را به ثبت رساند. شاخص هم‌وزن نیز با افت اندک ۰۳/۰ درصدی (معادل ۲۳۰ واحد) در پله ۷۷۰ هزار واحدی باقی ماند. تابلوی بورس اوراق بهادار تهران، ارزش معاملات خرد (سهام، حق‌تقدم) را روز شنبه، سه هزار و ۵۸۹ میلیارد تومان نشان می‌داد. تابلوی بورس اوراق بهادار تهران، حجم معاملات روز شنبه را ۱۰ میلیارد برگه سهم نشان داد. کارشناسان معتقدند هر چه حجم معاملات در محدوده‌های فعلی شاخص کل، سطوح بالاتری را لمس کند، چشم‌انداز روشن‌تری از موج تازه شاخص کل در ذهن سهامداران ترسیم می‌شود، چراکه ورود سهامداران تازه‌نفس، راه صعود را هموارتر می‌کند. بررسی آمار مالکیت افراد حقیقی در این روز از خروج سرمایه آنها از بازار سهام حکایت دارد. شاخص ورود و خروج سرمایه در پایان معاملات روز شنبه بورس از خروج ۳۲ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومانی پول حقیقی از سهام، حق‌تقدم و صندوق‌های سهامی خبر داد. با رسیدن به نیمه فروردین ۱۴۰۳، تعطیلات نوروزی به پایان رسید و معاملات بازار سهام با جدیت بیشتری توسط اهالی تالار شیشه‌ای دنبال می‌شود. کارشناسان معتقدند با توجه به شرایطی که اقتصاد کشور با آن مواجه است، نمی‌توان به شکل بلندمدت چشم‌انداز دقیقی را برای بازار متصور بود. با این وجود انتظار می‌رود بهار بازار سرمایه با چهره سبز نقشه بازار همراه باشد. رشد مثبت بازار سهام با توجه به چشم‌انداز صعودی اسکناس آمریکایی به عنوان مهم‌ترین محرک بازار محتمل است. این سناریو منوط به این است که بانک مرکزی و دولت، دست از سیاست کنترل نرخ نیمایی دلار بردارند. در این صورت، صنایع دلاری بازار سهام اجازه رشد پیدا خواهند کرد و به تبع آنها کلیت بازار در مسیر صعودی گام بر خواهد داشت. با افزایش تدریجی حجم و ارزش معاملات، به تدریج در نیمه دوم فروردین‌ماه پویایی معاملات افزایش خواهد یافت، از این رو می‌توان تغییر چهره بازار از شرایط خنثی فعلی به سمت و سوی بازدهی مثبت نمادهای معاملاتی در پرتفوی سهامداران را متصور بود.