شرط واردات ۵۰ هزار خودروی وارداتی

بازار- پس از گذشت بیش از یک سال از لغو ممنوعیت واردات خودرو بالاخره به نظر می‌رسد که واردات خودروهای صفر کیلومتر و کارکرده به ایستگاه آخر رسیده است و وزارت صمت و سازمان ملی استاندارد طی تعامل مثبت دستورالعمل واردات آن را تدوین کردند. در این میان عده‌ای سودجو با ایجاد هراس از کیفیت محصولات کارکرده به دنبال ممانعت از اجرای واردات این خودروها هستند. بازار خودرو التهاب بیشتری نسبت به گذشته دارد، با در نظر داشتن وضعیت تولید خودرو در کشور و تقاضای انباشت شده، اگر اقدام مثبتی برای تسریع در روند واردات ایجاد نشود، مشتریان شاهد موج جدید گرانی به دلیل تغییر قیمت‌گذاری دستوری خواهند بود. اگر دولت سیزدهم وضعیت بهبود بازار خودرو را دنبال می‌کند، باید هر‌چه سریع‌تر دستورالعمل اجرای واردات خودرو را منتشر کند.
مهدی دادفر دبیر انجمن واردکنندگان خودرو معتقد است که در صورت تسهیل و تسریع اجرای دستورالعمل واردات تا بازار پایان سال می‌توان ۵۰ هزار دستگاه خودرو راهی خیابان‌های کشور کرد.
البته به اعتقاد دادفر، طی چهار سال گذشته واردکنندگان خودرو به سمت تولید سوق داده شدند، اکنون نیز تولیدکنندگان خودرو به واردات روی آوردند.
او همچنین به سهم بالای خودروهای چینی در سبد خودروهای وارداتی ایران اشاره کرده و می‌گوید که بیشتر خودروهای وارداتی به کشور برندهای چینی هستند و حدود ۲ هزار دستگاه خودرو غیرچینی تاکنون به کشور رسیده است.
در ادامه گزارش، مشروح صحبت‌های دادفر در مورد وضعیت واردات خودرو آمده است.
به عنوان پرسش نخست، برخی از کارشناسان می‌گویند واردات خودرو به دلیل تعلل دولت در انتشار دستورالعمل احتمالا اجرایی نشود، نظر شما در این خصوص چیست؟
دستورالعمل واردات خودرو در هیات دولت است و واردات خودرو به صورت قطعی انجام خواهد شد. دولت سیزدهم به این نتیجه رسیده که میان خواسته‌های مردم مانند خودرو، پوشاک و خوراک و غیره با مبحث تولید تفکیکی قائل شود، بنابراین می‌توان گفت سیاست دولت اکنون حمایت از تولید توام با افزایش رضایت‌مندی مردم است. در شرایط فعلی جبر تحریم‌های ظالمانه علیه کشور نسبت به گذشته بیشتر و درآمدهای ارزی نیز کاهش یافته است. علی‌رغم این مشکلات در دولت سیزدهم واردات خودروهای صفرکیلومتر و کارکرده به صورت قانون در آمده است.
گمانه‌زنی‌های فراوانی در‌خصوص واردات خودروهای صفرکیلومتر به کشور وجود دارد، تاکنون چند دستگاه خودرو به کشور وارد شده است؟
بیشتر خودروهای وارداتی به کشور برندهای چینی هستند، حدود ۲ هزار دستگاه خودرو غیرچینی تاکنون به کشور رسیده است. البته این تیراژ کم به دلیل آغاز واردات رسمی خودرو به کشور بوده و معتقدم تا پایان سال تعداد خودروهای بیشتری وارد کشور خواهد شد.
‌‌ پیش‌تر اشاره کردید که خودرو بیشتری وارد کشور خواهد شد، به نظر شما چند هزار دستگاه خودرو تا بازار شب عید راهی خیابان‌ها خواهد شد؟
معتقدم در صورت تسهیل و تسریع اجرای دستورالعمل واردات تا بازار پایان سال می‌توان ۵۰ هزار دستگاه خودرو راهی خیابان‌های کشور کرد و شاهد عرضه خودروهای وارداتی بود.
برخی از فعالان و کارشناسان صنعت خودرو می‌گویند نمی‌توان مباحث کیفی و فنی خودروهای کارکرده برای واردات را بررسی کرد، نظر شما در این خصوص چیست؟
در بازار خودرو کشور اگر مشتری قصد خرید یک دستگاه خودرو کارکرده را داشته باشد، چه رفتاری خواهد داشت؟ همان رفتار و حساسیت‌ها نیز برای خودروهای وارداتی کارکرده از سوی شرکت‌ها لحاظ می‌شود. یک بازرگان پیش از واردات خودرو کارکرده به کشور ابتدا فروشنده را شناسایی می‌کند سپس خودرو را به مراکز معتبر جهت بررسی فنی ارجاع می‌دهد و نهایتا در زمان واردات به کشور نیز از سوی گمرک، پلیس و موسسات مورد اعتماد سازمان ملی استاندارد بررسی‌های لازم انجام خواهد شد، بنابراین واردات این محصولات چندان بی‌حساب و کتاب هم نیست، لذا افراد مدعی مسائل فنی و کیفی خودروهای کارکرده وارداتی، احتمالا نگران سود خود در بازار فعلی خودرو هستند.
ظاهرا خودروسازان بیشتر از شرکت‌های واردکننده خودرو به دنبال واردات هستند، اخیرا نیز شنیده شده که یک خودروساز ثبت سفارش ۵۰ هزار دستگاهی برای واردات خودروهای کارکرده داشته، به نظر شما ورود خودروسازان به واردات چه تاثیری در بازار خواهد داشت؟
پیش‌تر نیز اعلام کردم، طی چهار سال گذشته واردکنندگان خودرو به سمت تولید سوق داده شدند، اکنون نیز تولیدکنندگان خودرو به سوی واردات روی آوردند. سرمایه و بازار به سمتی هدایت می‌شود که «تامین‌کننده خودرو» بتواند سبد کالایی خود را متنوع کند. با در نظر داشتن قیمت‌گذاری دستوری خودروسازان جهت کسب سود باید به دنبال واردات باشند، هرچند که در مقاطع مختلف زمانی گروه صنعتی ایران‌خودرو برندهای پژو و سوزوکی و گروه خودروسازی سایپا برندهای سیتروئن و نیسان را به کشور وارد کردند. به عنوان دبیر انجمن واردکنندگان خودرو در گذشته بارها اعلام کردم که خودروسازان به دنبال واردات نیز باشند که خوشبختانه این موضوع تحقق یافت.
به عنوان دبیر انجمن واردکنندگان خودرو آینده بازار و صنعت خودرو کشور را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ صنعت خودروسازی کشور باید به کدام سمت هدایت شود؟
آینده بازار به سمت افزایش قیمت میل نخواهد کرد، اما آینده صنعت خودرو در کشور چندان خوب نیست. آینده خوب صنعت خودرو یعنی از فضای موجود جهت دستیابی به تکنولوژی‌های جدید استفاده کرد، چرا‌که باید از تکنولوژی‌های روز جهت ارتقای تولید و خدمات پس از فروش بهره برد. سال ۱۳۹۴ نخستین بار که خودرو هیبریدی توسط شرکت «ایرتویا» به کشور وارد شده بود، دوره آموزشی برای آشنایی سازمان آتش‌نشانی جهت برخورد با خودروهای برقی یا هیبریدی حادثه‌دیده در جاده‌ها یا خیابان‌ها برگزار کردیم. پس از آن اقدام به آموزش فنی تعمیرکاران جهت شناخت سیستم خودروهای هیبریدی کردیم. اگر مسوولان سیاستگذاری صنعتی می‌خواهند آینده را از دست ندهند، اکنون باید اقدام به تدوین تسهیلات خاص جهت واردات خودروهای برقی یا هیبریدی کنند. نباید فرصت‌سوزی داشت که با فرا رسیدن تعطیلاتی بگویند ۱۳۲ میلیون لیتر بنزین مصرف شده است. طی ۴۰ سال گذشته اصرار به تولید خودروهای با مصرف سوخت متوسط ۱۲ لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر در کشور وجود داشته است. اگر متولیان این صنعت برنامه تولید خودروهای با میانگین مصرف ۶ لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر را دنبال می‌کردند، مصرف سوخت خودروهای داخل کشور به ۱۳۲ میلیون لیتر نمی‌رسید. با توجه به تجربه آلودگی هوا در فصول سرد سال باید واردات خودروهای صفر کیلومتر و کارکرده به سمت محصولات برقی هدایت شود. شاید افراد مدعی در این میان اظهار نظر کنند که زیرساخت خودروهای برقی در کشور وجود ندارد، ولی تجربه واردات تلفن همراه بدون آنتن‌دهی در خارج شهر، در کشور وجود دارد. خودروهای برقی نیز از این قاعده مستثنی نیستند و به محض ورود، زیرساخت‌های آنها نیز تامین می‌شود. باید از فناوری‌های جدید جهت ارتقای صنعت و توسعه بازار استفاده کرد.
آیا در برنامه واردات خودروهای صفر کیلومتر یا کارکرده به کشور، محصولات هیبریدی یا برقی نیز وجود دارند؟
خیر، جهت واردات خودروهای هیبریدی یا برقی به کشور تاکنون هیچ طرح تشویقی یا حمایتی‌ای تدوین نشده است. بنابراین واردکنندگان توجه چندانی به این محصولات نخواهند داشت. در دوره قبلی مجلس شورای اسلامی تعرفه واردات برای خودروهای هیبریدی ۴ درصد اعلام شد. حتی سازمان ملی استاندارد در آن سال ممانعتی نسبت به واردات خودروهای هیبریدی داشت که با حضور نمایندگان مجلس شورای اسلامی در سازمان استاندارد این موضوع حل شد. متولیان صنعت و بازار خودرو باید اجازه ورود خودروهای هیبریدی و برقی را به کشور دهند. در حقیقت باید سبد سوختی در کشور تعریف شود تا مصرف بنزین روند نزولی را دنبال کند.
صنایع در کشور دچار چالش ارزی هستند. آیا مشکلات تخصیص ارز برای واردکنندگان خودرو رفع شده است؟
با توجه به رفع مشکلات ارزی واردات خودرو، شرکت‌های فعال در این زمینه توانستند حدود ۲ هزار دستگاه خودرو به کشور وارد کنند. با توجه به محدودیت‌های ارزی فعالان این بازار برای تامین ارز باید در صف تخصیص قرار بگیرند.
گفتنی است‌ سال ۹۷ بنا‌بر محدودیت‌های ارزی تحمیل شده به کشور و طبق تصمیم شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا، واردات خودرو تا ۳۱ اردیبهشت‌ماه سال ۱۴۰۱ ممنوع اعلام شد.
در نهایت اوایل شهریور‌ماه سال ۱۴۰۱ آیین‌نامه واردات خودرو به تصویب هیات دولت رسید و اعلام شد یک میلیارد یورو ارز برای واردات خودرو در نظر گرفته شده است که این خودروها شامل خودروهای اقتصادی با دامنه قیمتی زیر ۱۰ هزار یورو و خودروهای بین ۱۰ تا ۲۰ هزار یورو می‌شود.
بر همین اساس، پس از لغو ممنوعیت و اهتمام دولت به آزادسازی واردات خودرو، زمستان پارسال وزارت صمت با استفاده از سیستم نوبت‌دهی اقدام به ثبت‌نام متقاضیان دریافت خودروی وارداتی کرد که در نهایت از بین ۱۲۰ هزار ثبت‌نام‌کننده، بین ۳۴ هزار نفر قرعه‌کشی انجام شد. در این مرحله هر متقاضی ۵۰۰ میلیون تومان در حساب بانکی خود مسدود کرده بود.
طبق برنامه اولویت‌دهی و میزان واردات خودرو، مقرر شد در دور نخست خودروهای چانگان تحویل متقاضیان شوند و در ادامه خودروهایی از برندهای چینی، دانگ فنگ، چانگان، میتسوبیشی، اپل، داچیا، کیا، هیوندای، سانگ‌یانگ، نیسان، تویوتا، جتا، سئات و فیات تحویل متقاضیان شود که هنوز این وعده عملیاتی نشده است.