سی‌ان‌جی رایگان به مدت سه سال

گروه انرژی- در حالی که تکلیف افزایش بنزین برای سال آینده روشن شده و وزیر نفت قول موکد داده که قیمت بنزین افزایش پیدا نخواهد کرد، با این حال انجمن صنفی سی‌ان‌جی کشور از ارائه طرحی از سوی این انجمن خبر می‌دهد که بر مبنای آن در صورت جایگزینی بنزین با سی‌ان‌جی، سی‌ان‌جی رایگان به مدت سه‌ سال به همه خودروها داده شود.
مطرح شدن این طرح باعث انتقاد کارشناسان شده زیرا به گفته آنان در صورت اجرای این طرح بار مالی تازه‌ای به دوش دولت خواهد افتاد و از سویی کمبود گاز در کشور می‌تواند این طرح را در فصل‌های پرمصرف سال چالش‌برانگیز کند. در عین حال که اردشیر دادرس رییس هیات‌مدیره انجمن صنفی سی‌ان‌جی ایران گفته که طرح توزیع ۳ سال رایگان سی‌ان‌جی برخلاف قانون اساسی، قوانین وزارت نفت و برنامه‌و‌بودجه است .
ماجرا از آنجا شروع شد که طی روزهای گذشته خبرهای ضد و نقیضی در رابطه با افزایش قیمت بنزین در رسانه‌ها منتشر شد. جواد اوجی وزیر نفت در واکنش به این خبرها گفت که «افزایش قیمت بنزین نداریم» اما موضوع به همین‌جا ختم نشد و محسن جوهری رییس انجمن صنفی سی‌ان‌جی کشور اعلام کرد: «برای افزایش جایگزینی بیشتر بنزین با استفاده از سی‌ان‌جی طرحی را آماده کردیم که مطابق این طرح پیشنهاد عرضه رایگان سی‌ان‌جی به مدت سه سال به همه خودروها داده شده است.»
محسن جوهری در این رابطه به ایسنا گفته که بهترین راهکاری که می‌توان به‌کار گرفت تا کشور از بحران بنزین نجات پیدا کند استفاده و توسعه سی‌ان‌جی و در واقع جایگزینی بیشتر سی‌ان‌جی با بنزین است.
او گفت: برای اینکه تقاضا ایجاد شود لازم است تا خودروسازان تولید را به سمت خودروهای دوگانه‌سوز ببرند و یا اینکه تصمیم مناسبی برای تبدیل رایگان کلیه خودروهای بنزینی و نوسازی ناوگان فعلی داشته باشد، که‌ با توجه به ویرایش اخیر مصوبه شورای اقتصاد و عدم رفع مشکلات مصوبه قبلی از جمله در نظر گرفته نشدن منابع برای تبدیل رایگان خودروهای شخصی و تعویض رایگان مخازن فرسوده ناوگان فعلی، به ‌نظر نمی‌رسد در کوتاه‌مدت اقدامات دولت در این زمینه کارساز باشد.
به گفته وی، در همین راستا پیشنهادی را به وزارت نفت برای عرضه رایگان سی‌ان‌جی به مدت سه سال ارائه دادیم که در صورت موافقت با این طرح‌ افزایش قابل توجه تقاضا برای سی‌ان‌جی اتفاق خواهد افتاد و پیش‌بینی ما کاهش مصرف روزانه حداقل ۲۰ میلیون لیتر بنزین در سال اول و جایگزینی سی‌ان‌جی خواهد بود.
جوهری بر این باور است که اگر سی‌ان‌جی رایگان باشد، مردم تمایل بیشتری برای استفاده از این سوخت دارند و شخصا اقدام به تبدیل خودروهای خود به دوگانه‌سوز خواهند کرد. ضمن اینکه سودآوری این طرح در صورت موافقت دولت، حدودا دو میلیارد دلار در سال برای کشور منافع اقتصادی خواهد داشت و دولت می‌تواند علاوه بر بی‌نیاز شدن کشور به واردات بنزین، مازاد بنزین تولیدی خود را صادر و ارزآوری خوبی برای کشور ایجاد کند.
طرحی که قانونی نیست
اگرچه مشخص نیست که وزارت نفت برای کاهش مصرف بنزین با چنین طرحی اعلام موافقت کند، در عین حال اردشیر دادرس رییس هیات‌مدیره انجمن صنفی سی‌ان‌جی ایران در این رابطه به مهر گفته است: این طرح عملیاتی نمی‌شود زیرا برخلاف قانون اساسی، قوانین وزارت نفت و برنامه‌وبودجه است به همین دلیل چنین مساله‌ای مورد پذیرش مجلس نخواهد بود، زیرا فروش رایگان کالای سوختی ارزش ذاتی آن را از بین خواهد برد. این طرح غیر‌کارشناسی و غیر‌اصولی مطرح شده است، به همین دلیل به نظر نمی‌رسد مورد تایید وزارت نفت قرار بگیرد.
دادرس با اشاره به اینکه بسته حمایتی دیگری تدوین شده و دولت در آن ۱۰ بند را اعلام کرده که از بسته حمایتی سی‌ان‌جی به صورت هدفمند و قانونمند رشد پیدا کند در این زمینه توضیح داد: بر اساس این بسته حمایتی موارد تشویقی در آن ذکر شده است که در صورت مثبت بودن نظر دولت جزئیات این بسته اعلام می‌شود.
او گفت: این بسته حمایتی کار اصولی و کارشناسی شده است که از نزدیک به ۱۸ کشور الگوبرداری شده و مواردی که آنها به عنوان بسته حمایتی بوده و بر اساس تجربه کشورهای دیگر و نتیجه‌بخش بودن آن در این بسته آورده شده است. همچنین در هیچ‌یک از کشورهایی که مصرف‌کننده اصلی سی‌ان‌جی و تولید‌کننده نفت و گاز هستند سی‌ان‌جی به صورت رایگان در اختیار مردم قرار نگرفته است، به طوری که از نظر الگوبرداری و محک‌زنی جهانی هم با روش‌های متعددی برای توسعه و افزایش مصرف سوخت سی‌ان‌جی در نظر گرفته شده است.
دادرس با اشاره به اینکه ناترازی گاز و ظرفیت سی‌ان‌جی دو بحث متفاوت از یکدیگر هستند در این زمینه توضیح داد: ناترازی گاز و ظرفیت عملیاتی و اسمی جایگاه‌ها موضوعی دیگر است به طوری که اکنون ما نزدیک به ۲۵ میلیون مترمکعب ظرفیت عملیاتی سی‌ان‌جی داریم در حالی که ظرفیت اسمی بیش از ۴۰ میلیون است. به عبارتی با ۶۰ درصد از ظرفیت در حال فعالیت هستیم به همین دلیل امکان افزایش ظرفیت عملیاتی را داریم و در این زمینه مشکلی هم نداریم.
وی در پاسخ به این سوال که ناترازی گاز در زمستان عاملی متناقض با چنین موضوعی نیست، گفت: سال گذشته که ناترازی گاز در زمستان را تجربه کردیم خوشبختانه قطعی جایگاه‌های سی‌ان‌جی در دستور کار قرار نداشت به جز یکی دو استان شمال شرق که آن هم به دلیل افت فشار گاز بود و ۹۵ درصد جایگاه‌های سی‌ان‌جی کشور در حال فعالیت بودند.
به گفته دادرس برای شرکت ملی گاز مشخص شده که جایگاه‌های سوخت به عنوان مدیریت خدمات شهری باید توسعه پیدا کنند به همین دلیل جایگاه‌های «سی‌ان‌جی» در دستور کار قطعی گاز قرار نمی‌گیرند، مگر در صورت نقص فنی یا افت فشار گاز تحت تاثیر قرار بگیرند.
فشار مضاعف مصرف بنزین
رکوردزنی مصرف بنزین در ایام نوروز، تصویر نگران‌کننده‌ای را پیش‌روی دولت قرار داد که اگر این روند ادامه یابد، ناچار به واردات بنزین خواهد شد. در چنین شرایطی دو راهکار پیشنهاد شده است؛ قیمت بنزین افزایش یابد تا مصرف کنترل شود که این گزینه از دستور کار دولت خارج شده یا بر افزایش تولید تمرکز شود. به نظر می‌رسد طرح‌های افزایش تولید به دلیل کمبود منابع مالی به این زودی در دسترس نباشد، به همین دلیل هم برخی‌ها طرح قدیمی جایگزینی «سی‌ان‌جی» را پیشنهاد می‌کنند.
فریدون عباسی عضو کمیسیون انرژی مجلس در این رابطه به ایلنا می‌گوید: با روند کنونی مصرف بنزین و نحوه تولید خودرو در برنامه کوتاه‌مدت باید پالایشگاه‌ها بهینه‌سازی‌شده و تولید را افزایش دهیم و همچنین بنزین خارجی وارد کرده تا بتوانیم کسری‌ها را جبران کنیم.
این عضو کمیسیون انرژی مجلس با تاکید بر لزوم صرفه‌جویی و تولید بیشتر برای پاسخگویی به رشد تقاضای بنزین گفت: باید به دنبال این باشیم که سیستم‌های خودروها در بازه زمانی مشخص طی ۵ تا ۱۰ سال اصلاح شوند و وسایلی را که بنزین و گازوییل کمتری مصرف می‌کنند، جایگزین کنیم. البته رسیدن به این هدف نیاز به سرمایه‌گذاری دارد.
وی بیان کرد: راه‌حل اولیه اینکه مردم قبول کنند باید صرفه‌جویی کنند تا مسوولان مربوطه به این مرحله برسند که هم تامین مالی کنند و هم بتوانند دستگاه‌های جدید بسازند و توان داخلی و دانشی که داریم اجازه دهد که ما سیستم حمل‌و‌نقل را اصلاح کنیم.
وی یادآور شد: اگر قرار است مصرف به همین شکل روند صعودی را طی کند، مجبوریم تا حدی واردات داشته باشیم.
این نماینده مجلس خاطرنشان کرد: در هر حال اگر قرار باشد قیمت حامل‌های انرژی همچنان پایین باشد قاچاق به خارج از مرزها تداوم خواهد داشت و درصدی از منابع ملی ما سر سفره کشورهای همسایه قرار می‌گیرد و این درست نیست. باید بپذیریم قیمت‌ها باید واقعی شوند و قبل از آن باید درآمد مردم واقعی شود.
وی تاکید کرد: با شرایطی که در تولید خودرو دنبال می‌شود نباید دنبال کاهش مصرف سوخت باشیم، از طرفی هم نمی‌توان سفر مردم را محدود و چرخ اقتصاد را متوقف کرد، حمل‌و‌نقل جزو زیرساخت اصلی اقتصاد کشورهاست، بنابراین وقتی در مسیر پیشرفت هستیم و در نظر داریم که ضرایب رشد اقتصادی بالایی داشته باشیم، باید به حمل‌و‌نقل توجه کنیم. اکنون اگر بنا بر این است که مصرف کاهش یابد باید موتورهای کم‌مصرف وارد و روی خودروهای داخلی تعبیه شود یا اینکه در زمان کوتاه موتورهایی تولید شود که مصرف‌شان طبق استانداردهای جهانی باشد، به این ترتیب می‌توان مصرف را در خودروی جدید کاهش داد اما در مورد خودروهای قدیمی فعلا مصرف بالا باقی خواهد ماند زیرا مردم قدرت تعویض خودروهای قدیمی را ندارند.
عباسی گفت: با روند کنونی مصرف و نحوه تولید خودرو در برنامه کوتاه‌مدت باید پالایشگاه‌ها بهینه‌سازی‌شده و تولید را افزایش دهیم و همچنین بنزین خارجی وارد کرده تا بتوانیم کسری‌ها را جبران کنیم.