سیگنال پتروشیمی به اقتصاد ایران

گروه انرژی- پتروشیمی‌ها ارز حاصل از صادرات را در سامانه ارز تجاری عرضه می‌کنند، این خبری است که احمد مهدوی‌ابهری دبیرکل انجمن کارفرمایی پتروشیمی اعلام کرده است؛ تصمیمی که نه فقط به سود تجار و صادرکننده‌هاست، بلکه پیام مثبتی برای بازار ارز کشور محسوب می‌شود.
پس از حذف ارز نیما که با هدف حذف رانت ارزی اتفاق افتاد، حالا در دومین گام از مسیر حرکت به سمت ارز تک‌نرخی و اصلاح بازار ارز، قرار است پتروشیمی‌ها ماهانه حدود 900‌میلیون دلار ارز صادراتی خود را در مرکز مبادله ارزی کشور عرضه کنند. آنطور که مهدوی‌ابهری گفته است میزان عرضه روزانه به دلیل دوره برگشت ارز صادرات و اینکه ارز چه زمانی در حساب تراستی‌ها خواهد نشست، متفاوت خواهد بود.
بنا به گفته دبیر کل انجمن صنفی کارفرمایی پتروشیمی، صادرات ۹‌ماهه امسال پتروشیمی‌ها حدود ۱۰‌میلیارد دلار بوده است. 8‌میلیارد و ۱۷۶میلیون دلار از این میزان صادرات در سامانه نیما عرضه شده و مابقی برای نیازهای خود صنعت استفاده شده است.
مهدوی‌ابهری تاکید کرد: سامانه ارز تجاری به نفع تولیدکنندگان و صادرکنندگان است چراکه این اقدام سبب حذف رانت ارزی می‌شود و علاوه بر شفافیت، دسترسی سهل‌الوصول‌تری برای طرفین معامله فراهم می‌کند، همچنین قیمت‌ها غیردستوری و مبتنی بر عرضه و تقاضا کشف می‌شود. طبق اعلام مرکز مبادله ایران، وی توضیح داد: با این اقدام مناسب بانک مرکزی، رانت‌های ارزی از بین می‌رود و صادرکنندگانی که با سختی‌های فراوان محصول خود را به فروش می‌رسانند و ارز حاصل از صادرات را به کشور می‌آوردند، حس سرخوردگی نخواهند داشت، در نتیجه صادرکنندگان ارز حاصل از صادرات خود را با اشتیاق بیشتری در سامانه ارز تجاری به فروش خواهند رسانید. دبیرکل انجمن کارفرمایی صنعت پتروشیمی افزود: از سوی دیگر با واقعی شدن نرخ ارز، شاهد خروج کسانی از بازار ارز خواهیم بود که به دنبال رانت ارزی هستند. افزایش عرضه صادرکنندگان از یک سو و کاهش تقاضا از سوی دیگر، به مرور زمان موجب تعدیل قیمت ارز می‌شود، در نتیجه بازار ارز تجاری برای اقتصاد ملی و تولیدکننده موثر خواهد بود. ناگفته نماند که این دستاوردها زمان‌بر خواهد بود و به مرور زمان نتایج مدنظر سیاستگذار محقق خواهد شد.
وی با اشاره به نقش مهم صنایع پتروشیمی در اقتصاد کشور بیان کرد: در بین صنایع کشور، صنعت پتروشیمی بالاترین ارزآوری و بیشترین حجم عرضه ارز را داشته است و پتروشیمی‌ها همیشه ارز خود را در زمان معین شده عرضه کرده‌اند. صنعت پتروشیمی رتبه نخست رفع تعهد ارزی را در بین همه صنایع در اختیار دارد. با عرضه ارز پتروشیمی‌ها در سامانه ارز تجاری مرکز مبادله ایران، درآمد پتروشیمی‌ها افزایش می‌یابد و گردش مالی بیشتری خواهند داشت.
پتروشیمی‌ها سود می‌برند
دبیرکل انجمن کارفرمایی صنعت پتروشیمی گفت: صنعت پتروشیمی همکاری لازم را در عرضه ارز در بازار ارز تجاری مرکز مبادله ایران خواهد داشت.
سید‌حمید حسینی، سخنگوی انجمن صادرکنندگان نفت، گاز و پتروشیمی در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» می‌گوید: صنعت پتروشیمی چون صنعتی صادراتی است قطعا از تصمیم جدید بانک مرکزی سود می‌برد و موافق شفافیت در مبادلات ارزی است.
وی افزود: اصولا هر حرکت و تصمیمی که به سمت حذف رانت و بازار رقابتی باشد، برای صادرکننده‌ها سودآور است ولی میزان انتفاع پتروشیمی‌ها بستگی به این دارد که دولت خوراک پتروشیمی را بر مبنای چه نرخی و چه ارزی محاسبه کند، ممکن است از نظر سودآوری فرقی نداشته باشد، تا به حال خوراک بر مبنای نرخ نیما بوده و ارزشان را هم بر همین مبنا در سامانه می‌فروختند.
حسینی تاکید کرد: سود پتروشیمی‌ها حدود 50‌درصد از فروش گاز است، مثل متانول و اوره. در دو ماه گذشته به دلیل قطع گاز حدود 105میلیارد دلار از فروش این شرکت‌ها کم شده است. البته این شرایط برای سایر پتروشیمی‌ها که خوراک‌شان نفتا، نفت سفید، میعانات گازی، اتان و پروپان بوده هم شده است. طبیعتا سود این شرکت‌ها هم پایین است به این دلیل که در زمستان گاز آنها با محدودیت روبه‌رو می‌شود.
گزارش‌های امیدوارکننده
هرچند زمستان فصل سختی برای پتروشیمی‌ها محسوب می‌شود که باعث کاهش سودآوری آنها به دلیل کمبود گاز شده است، با این حال کارنامه پتروشیمی‌ها در سایر فصل‌های سال موفق بوده است. واحدهای پتروشیمی را می‌توان از نخستین قربانی‌های کسری گاز در کشور دانست؛ کسری‌ای که مسوولان مقدار آن را بیش از ۳۰۰‌میلیون مترمکعب اعلام می‌کنند، از همان ماه‌های نخست پاییز گریبان‌گیر واحدهای پتروشیمی شده است.
نگاهی به گزارش‌های کدال نشان می‌دهد که در ۹ماه سال جاری، اوره‌سازان، افزایش قیمت اوره در بازارهای داخلی و صادراتی، درآمد پتروشیمی‌های این صنعت را به بیش از ۶۵‌هزار میلیارد تومان رسانده‌اند. در سایر محصولات پتروشیمی‌ها هم شرایط نسبتا خوب است، به طوری که بنا بر گفته فریبرز کریمایی قائم‌مقام انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی پیش‌بینی می‌شود مقدار صادرات در این حوزه هم وضعیت مشابهی همچون سال گذشته داشته باشد.
او می‌گوید: مقدار صادرات پتروشیمی در 9ماهه نخست امسال کمی نسبت به سال گذشته بهبود داشت که دلیل اصلی آن هم بهبود میانگین قیمت‌های جهانی محصولات پتروشیمی و کمی هم افزایش تولید بوده است. پیش‌بینی ما این است که مقدار صادرات‌مان در سال ۱۴۰۳ همانند سال ۱۴۰۲ بوده و روند کاهشی نداشته باشد.