18 - 03 - 2023
سیگنال نفت برای بورس
قیمت نفت در بازار جهانی کف حمایتی ۷۰ دلار را رو به پایین شکست که از نگاه کارشناسان سیگنال منفی برای بورس کامودیتی‌محور ایران است اما سیاست حمایتی دولت می‌تواند روی افت با رشد شاخص بورس تاثیر بگذارد.
در روزهای اخیر قیمت نفت در بازار جهانی روندی نزولی گرفته و از محدوده حمایتی ۷۲ دلار عبور کرده و به نرخ ۶۶ دلار در ازای هر بشکه رسید و این یک زنگ خطر برای گروه‌های پالایشی و پتروشیمی در بورس‌های بین‌المللی و حتی بورس ایران خواهد بود، هرچند در آخرین روز معاملاتی هفته گذشته بورس ایران سبزپوش بود و در مقابل بسیاری از بورس‌های بین‌المللی قرمزپوش بودند. کارشناس معتقدند ادامه روند نزولی قیمت نفت در بازار جهانی در شرایطی که در بودجه سال آینده قیمت نفت را ۸۵ دلار بسته‌اند و از طرف دیگر بورس ایران کامودیتی‌محور است می‌تواند یک واکنش منفی باشد یا حداقل مانع رشد شاخص بورس شود.
یک کارشناس اقتصادی در گفت‌وگو با بازار با اشاره به اینکه در حال حاضر مهم‌ترین چالش تورمی در اقتصاد کشور کاهش درآمدهای ارزی است، گفت: در صورتی که قیمت نفت کاهش پیدا کند و پیش‌بینی درآمدهای نفتی در بودجه محقق نشود به طور قطع کسری بودجه بیشتری نمایان خواهد شد، هرچند در مقطع کنونی هم که وارد سال جدید نشده، برخی تحلیل‌ها حکایت از این دارد که در سال آینده حداقل ۳۰۰ هزار میلیارد تومان کسری بودجه خواهیم داشت.
علی‌اکبر نیکو‌اقبال با بیان اینکه در صورتی که دولت با کاهش درآمد ارزی مواجه شود احتمالا فشار مالیاتی را بیشتر می‌کند، تصریح کرد: دولت هرچند وعده تخفیف‌های مالیاتی برای سال آینده را در بودجه اعلام کرده و مجلس هم تصویب کرده اما در هر صورت این یک تخفیف مالیاتی است و احتمال دارد در موقعیت فشار این تخفیف را ارائه ندهد، از طرف دیگر نرخ خوراک پتروشیمی‌ها در بودجه خیلی شفاف نیست و همه اینها می‌تواند روی عملکرد بازار سرمایه تاثیر بگذارد. او با تاکید بر اینکه کاهش درآمد ارزی یعنی دولت مجبور به استقراض از سیستم بانکی و چاپ پول می‌شود، اظهار کرد: هر دو عامل می‌تواند یک سیگنال تورمی برای بازار سرمایه باشد که در این حالت شرکت‌هایی که زیر فشار قیمت‌گذاری دستوری هستند با چالش مواجه می‌شوند و حاشیه سود آنها هم کمتر می‌شود، در این حالت بازدهی نمادها هم افت می‌کند. عقب‌ماندگی شاخص بورس از تورم مانع افت شاخص می‌شود؟
در حال حاضر بازدهی بازار سرمایه در مقایسه با بازارهای دیگر بسیار عقب است و همین مساله باعث شده برخی کارشناسان تاکید کنند که بازار سرمایه این عقب‌ماندگی را جبران کند، اما ریسک‌های بیرونی همواره می‌توانند یک چالشی بر سر راه رشد بازار سرمایه باشند و در این حالت تنها سیاست‌های دولت می‌توانند فشار عوامل خارجی بر اقتصاد کشور و بازار سرمایه را بکاهند.
یک کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با بازار ضمن اشاره به اینکه در حال حاضر کف حمایتی قیمت نفت در بازار جهانی از دست رفته و این مساله می‌تواند بازار سرمایه را با چالش مواجه کند، گفت: در صورتی که قیمت نفت همچنان به روند نزولی خود ادامه دهد گروه‌های پالایشی و پتروشیمی در بورس تحت تاثیر قرار می‌گیرند.
پویان مظفری با بیان اینکه نرخ فروش پتروشیمی‌ها می‌تواند در حال حاضر روی معاملات آنها تاثیر بگذارد، تصریح کرد: براساس تصمیم هیات وزیران تاکید شده که فروش ارز پتروشیمی‌ها در بازار دوم نیمایی اتفاق بیفتد که به نظر می‌رسد منظور از آن بازار متشکل ارزی است که هم اکنون قیمت آن در محدوده ۳۵ هزار تومان بوده و اگر این نرخ مبنا قرار بگیرد به طور قطع جلوی شوک‌های قیمتی بازار جهانی گرفته می‌شود و از طرف دیگر این گروه همچنان به رشد خود ادامه می‌دهد.
او با تاکید بر اینکه در حال حاضر به نظر نمی‌رسد شوک تورمی ارز به پایان رسیده باشد، اظهار کرد: شاخص کل بورس کشور از نظر بازدهی فعلا از تورم عمومی هم عقب‌تر است و از طرف دیگر عملکرد بازار در روزهای اخیر نشان نمی‌دهد که فعلا شرایطی برای افت شاخص وجود داشته باشد. از این رو در بدترین حالت بازار متعادل دنبال می‌شود و گروه‌هایی که بازدهی کمتری داشته‌اند در روزهای معاملاتی آتی همچنان روند مثبت خود را دنبال می‌کنند.
براساس این گزارش به نظر می‌رسد افت قیمت نفت ادامه پیدا می‌کند، زیرا در فصل زمستان که پیش‌بینی می‌شد قیمت سوخت و نفت افزایش یابد این اتفاق نیفتاد و حالا که اروپا فصل سرما را پشت‌سر گذاشته و از طرف دیگر ذخیره کافی سوخت در اروپا وجود دارد به نظر نمی‌رسد که تقاضای بالایی برای نفت وجود داشته باشد، مگر اینکه اتفاقات جدیدی در اقتصاد رخ دهد و از رکود جهانی فاصله بگیریم و اوپک هم تصمیماتی برای کاهش تولید و عرضه بگیرد، در چنین حالتی می‌توان انتظار حفظ قیمت نفت را داشت، البته با توافقات اخیر ایران و عربستان برای ازسرگیری روابط دیپلماتیک دور از انتظار نیست که در بحث نفت هم توافقاتی شکل بگیرد، زیرا کاهش قیمت نفت در مقطع کنونی به ضرر اقتصاد همه کشورهای خاورمیانه است.
عقب‌نشینی فدرال‌رزرو به سود کامودیتی‌ها
وزارت کار ایالات متحده آمریکا در روز ۱۴ مارس، شاخص قیمت مصرف‌کننده را در بازه سالانه با رشد ۶ درصدی و در بازه ماهانه با رشد ۴/۰ درصدی اعلام کرد که هر دو داده مطابق برآورد داوجونز بود.
شاخص تورم مصرف‌کننده بدون احتساب بی‌ثباتی قیمت مواد غذایی و انرژی نیز در ماه فوریه در بازه ماهانه رشدی ۵/۰ درصدی و در بازه سالانه رشدی ۵/۵ درصدی داشت؛ این داده در بازه سالانه رشدی مطابق انتظار داشت، اما در بازه ماهانه رشدی ۴/۰ درصدی داشت.
انتشار داده‌های تورمی مطابق انتظار باعث شد تا فعالان بازار احتمال رشد حداکثر ۲۵ واحدی نرخ بهره را از سوی فدرال‌رزرو مطرح بدانند. این در حالی است که پیش از این اغلب فعالان بازار احتمال رشد ۵۰ واحدی نرخ بهره را مدنظر داشتند. به این ترتیب کاهش واهمه از شدت سختگیری فدرال‌رزرو با تضعیف شاخص دلار آمریکا، فرصت رشد بهای کامودیتی‌ها را مهیا کرد.
جفری روچ اقتصاددان ارشد ایالات متحده در LPL Financial گفت: حتی با وجود ترس‌های فعلی از ورشکستگی بانک‌ها، فدرال‌رزرو همچنان بر ثبات قیمت تمرکز دارد و احتمال نرخ بهره را در نشست بعدی در بازه صرف تا ۲۵/۰ درصد افزایش می‌دهد.
شاخص قیمت مصرف‌کننده که سبد وسیعی از کالاها و خدمات را اندازه‌گیری می‌کند؛ یکی از چندین معیار کلیدی است که فدرال‌رزرو در هنگام تدوین سیاست پولی خود از آن استفاده می‌کند؛ شاخص قیمت تولیدکننده نیز دیگر معیار کلیدی اثرگذار بر سیاست‌های مالی فدرال‌رزرو است. نتایج این داده‌ها بر تصمیم فدرال‌رزرو در خصوص نرخ بهره اثرگذار می‌شود.
در عین حال ورشکستگی بانک سیلیکون‌ولی نیز عامل دیگر اثرگذار بر فدرال‌رزرو در تصمیم‌گیری در خصوص نرخ بهره خواهد بود. این ورشکستگی نشان داد که این نهاد سیاستگذار باید پیش از آنچه انتظار می‌رفت روند افزایش نرخ بهره را متوقف کند؛ در غیر این صورت اقتصاد آمریکا با فاجعه ورشکستگی دومینووار مواجه می‌شود.