19 - 01 - 2025
سولارهای یکمیلیارد دلاری
«جهانصنعت»- مهمتر از تکلیف برنامه هفتم برای توسعه انرژیهای تجدیدپذیر نحوه اجرای طرحهای مرتبط، تسهیلات ارزی و مهمتر از آن بازگشت سرمایهگذاری انجامشده است. نتایج یک تحقیق از سوی سازمان انرژیهای تجدیدپذیر- ساتبا- درباره محاسبه میزان سوخت مصرفنشده و بازگشت سرمایه به ازای تولید انرژی الکتریکی در نیروگاههای خورشیدی نشان میدهد که به ازای سرمایهگذاری بر یک نیروگاه 100مگاواتی، میزان صرفهجویی سالانه در گاز طبیعی معادل 16میلیون دلار و همین میزان به ازای نفت 25میلیون دلار خواهد بود.
ناترازی برق که تابستان امسال به 20مگاوات رسید، باعث بروز مشکلات بسیاری برای صنایع شد و تداوم آن در پاییز به قطع برق خانگی کشید. پیشبینیها نشان میدهد که تابستان سال آینده، به لحاظ برق، تابستان سختی خواهد بود؛ تابستانی که ناترازی برق تا 35 مگاوات هم قابل پیشبینی است.
دولت براساس تکالیف برنامه هفتم، سرعت در توسعه انرژیهای تجدیدپذیر را افزایش داده است. به همین منظور از محل صندوق توسعه ملی برای 20هزار مگاوات برق به میزان 5/5میلیارد دلار تسهیلات در نظر گرفته شده است که بهگفته غضنفری، رییس هیاتعامل صندوق توسعه ملی، ساخت ۱۰هزار مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر در گام نخست و ۱۰هزار مگاوات دیگر در گام بعدی در دستور کار قرار خواهد گرفت.
برآورد صندوق توسعه ملی این است که برای احداث هزار مگاوات نیروگاه، به 300 تا 500میلیون دلار ارز سرمایهگذاری نیاز است. همچنین برای یک طرح تجدیدپذیر 1500مگاواتی که در حال اجراست، ارزش کل طرح 780میلیون دلار برآورد شده و سهم مشارکت صندوق توسعه ملی در این پروژه 585میلیون دلار است.
براساس گزارشی که معاونت فنی و مهندسی دفتر ارزیابی اقتصادی، فنی و زیستمحیطی ساتبا منتشر کرده است، تدوین اهداف و برنامههای انرژیهای تجدیدپذیر، یك وسیله اصلی برای نشاندادن تعهدات سالانه دولتها و كشورها در زمینه توسعه و گسترش تجدیدپذیرهاست.
توسعه بر پایه ماده 12
براین اساس برنامههای تجدیدپذیر شامل اعلامیههای رسمی دولتها به همراه برنامههای كاملا تدوینشده با معیارهای قابل اندازهگیری و مكانیزمهای مورد قبول هستند كه میتوانند روی فناوریهای خاص یا بخشهای مشخص اقتصادی در این حوزه متمركز شوند. عمدهترین برنامهریزیها و هدفگذاریها در انرژیهای تجدیدپذیر روی بخش تولید برق متمركز شده است. افزایش ظرفیتهای قابلتوجه تجدیدپذیرها در بلندمدت بیانگر روند رو به بالای این دسته از انرژیهاست. فناوریهای تولید برق تجدیدپذیر اغلب اولین انتخاب برای ارتقا، نوسازی و گسترش زیرساخت برق در سراسر جهان است.
این گزارش میافزاید: در دهه گذشته، عوامل موثر بر سیاستگذاری، بهطور چشمگیری تغییر كرده و نیاز است مجموعهای از سیاستهای مناسب با توجه به تجارب گذشته برای رفع موانع توسعه تجدیدپذیر تدوین شود. برای محاسبات و رسیدگی به این حركت پویا، سیاستهای حمایتی مدام در حال تعدیل هستند تا یك محیط پایدار و جذاب برای بخش سرمایهگذار ایجاد كنند، بهگونهایكه اطمینان بلندمدت از قابلیتهای سیستمهای انرژی با روشهای مقرون به صرفه را داشته باشد. در كشور ما هم اسناد و قوانین بالادستی موجود، بر ضرورت بهكارگیری انرژیهای تجدیدپذیر و نقش مهم آن در سبد انرژی كشور اشاره دارد و برنامههای توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی كشور نیز دولت را در این حوزه مكلف کرده است.
در این راستا برنامههای جدید وزارت نیرو مبنیبر احداث 10هزار مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر با محوریت نیروگاههای خورشیدی با استفاده از پتانسیلها و فرصتهای ماده12 قانون رفع موانع تولید رقابتپذیر از سوی وزیر نیرو اعلام شده و در دستور كار قرار گرفته است. از اینرو در گزارش حاضر نسبتبه بررسی و محاسبات فنی و اقتصادی توسعه تولید برق از طریق نیروگاههای خورشیدی فتوولتائیك اقدام شده است.
ساتبا هدف از ارائه این گزارش را بررسی فنی و اقتصادی مقدماتی دانست كه یك چشمانداز قریب به واقعیت را درخصوص بازگشت اصل سرمایه در نیروگاههای بزرگمقیاس با استفاده از منابع ماده12 قانون رفع موانع تولید و از محل درآمد صرفهجویی ناشی از عدم مصرف سوخت اعلام کرده است.
2سناریو سودآور
این پژوهش دو سناریو را بررسی کرده است. در سناریو اول، در صورت استفاده از ماده12 قانون رفع موانع تولید رقابتپذیر و با احتساب قیمت گاز طبیعی 17سنت دلار به ازای هر مترمكعب، مدتزمان بازگشت سرمایه ناشی از سوخت مصرفنشده در حدود 6/6 سال برآورد شده است.
طبق سناریوی یک كه براساس نمودار عملكرد ششماهه شاخص سال 1400 نفت سنگین ایران كه در شكل (1) آورده شده است، با احتساب قیمت هر بشكه معادل نفتخام حدود 70دلار، مدتزمان بازگشت سرمایه در حدود 2/6 سال محاسبه شده است.
میزان سرمایهگذاری برای نیروگاه 100مگاواتی 45 میلیون دلار (هر مگاوات 450هزار دلار)
صرفهجویی سالانه گاز طبیعی 52میلیون مترمکعب به ارزش 16میلیون دلار (براساس ۳۱سنت در مترمکعب)
میزان صرفهجویی سالانه (بشکه معادل نفت) 317هزار بشکه نفتخام، به ارزش 25میلیون دلار (براساس بشکهای 80دلار )
بازگشت سرمایه از محل صرفهجویی 22ماهه نفت یا 36ماهه گاز
طبق سناریوی دو كه براساس ارقام لحاظشده برای فروش نفتخام در قانون بودجه سال1400 كه حدود قیمت هر بشكه معادل نفت خام 40دلار است، مدتزمان بازگشت سرمایه آن 6/4سال برآورد شده است.
ساتبا در این پژوهش تاکید کرده که بازگشت سرمایه در این مستند صرفا معادلسازی قیمتهاست و فارغ از قیمتهای انرژی در بورس یا خریدهای تضمینی دولت نگاشته شده. هدف از بازتاب مطلب در گروه این بود که چارهاندیشی کنیم. تا کی ثروت کشور (سوخت نیروگاهها) باید تبدیل به دود و ذرات معلق شود و ما نظارهگر باشیم، درحالیکه کشور طبق مطالعات کارشناسان ظرفیت 30هزار مگاوات انرژی خورشیدی و 20هزار مگاوات انرژی بادی را دارد، این یعنی 50درصد ظرفیت کنونی.
ساتبا اظهار امیدواری کرده که با تجمیع سرمایههای کوچک ناترازی 20هزارمگاواتی برق رفع و در آیندهای نزدیک با رفع تحریمها و ورود سرمایهگذاران و برای توسعه صنعتی از ظرفیت 50هزار مگاواتی انرژیهای بادی و خورشیدی صرفهجویی سالانه معادل 160میلیون بشکه نفت صورت بگیرد که بنا به استناد این گزارش، درآمد ماهیانه یکمیلیارددلاری کشور از محل صرفهجویی به دست خواهد آمد.
الزامآور و محرک توسعه
محمدصادق مهرجو، کارشناس انرژی میگوید: توسعه تجدیدپذیرها امری الزامآور است و برای ورود بخشخصوصی به آن باید قیمتگذاری دستوری حذف شود تا بخشخصوصی با نگاهی اقتصادی در حوزه تجدیدپذیرها سرمایهگذاری کند.
این کارشناس انرژی با اشاره به اینکه راندمان نیروگاهی باید به ۶۰درصد برسد و توسعه تجدیدپذیرها در اولویت قرار بگیرد، خاطرنشان کرد: برای آنکه بتوانیم نیروگاههای موجود را ارتقا دهیم به سرمایهگذاریهای کلان نیازمندیم و متاسفانه سرمایهگذار بهدلیل قیمتگذاری دستوری رغبتی به سرمایهگذاری در این بخش از خود نشان نمیدهد.
مهرجو ادامه داد: در اقصینقاط جهان استفاده از انرژیهای پاک یا تجدیدپذیر جایگزین سوختهای فسیلی شده است.
به گفتهوی، در کشور ما باید ۲۰درصد برق مورد نیاز شبکه برق کشور از طریق انرژیهای تجدیدپذیر تامین شوند.
این کارشناس انرژی با اشاره به پتانسیل کشور برای احداث نیروگاههای تجدیدپذیر تصریح کرد: در ایران ظرفیت مناسبی برای توسعه نیروگاههای خورشیدی و بادی وجود دارد که این امر نیاز به سرمایهگذاری دارد که متاسفانه بخش دولتی توان لازم برای سرمایهگذاری را ندارد.
مهرجو با اشاره به اینکه ورود بخشخصوصی در حوزه تجدیدپذیرها امری الزامآور است، اضافه کرد: برای جلوگیری از حاد شدن بحران انرژی در کشور باید توسعه تجدیدپذیرها در دستور کار قرار گیرد و متاسفانه بخشخصوصی بهدلیل قیمتگذاری دستوری رغبتی برای ورود به حوزه از خود نشان نمیدهد بنابراین بهتر است قیمتگذاری دستوری حذف شود تا بخشخصوصی با نگاهی اقتصادی در حوزه تجدیدپذیرها سرمایهگذاری کند.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد