سهم خوشه‌های کسب‌و‌کار در افزایش بهره‌وری و اشتغال

خوشه‌ها یا شبکه‌سازی در کسب‌و‌کار با تکمیل زنجیره تولید تا عرضه، منجربه افزایش اشتغال و بهره‌وری تولید در کشور خواهد شد؛ به‌گونه‌ای که اکنون ۱۸۹‌خوشه کسب‌و‌کار تشکیل شده و ۵۰۵خوشه دیگر نیز شناسایی شده است.
آنگونه که ایرنا گزارش کرده است، خوشه‌های کسب‌و‌کار با تکمیل زنجیره فعالیت‌های ارزش‌آفرین از مرحله شکل‌گیری تا طراحی، تولید، انبار، حمل‌ونقل، بازاریابی، فروش و مصرف یک کالا یا خدمت، سهم قابل‌توجهی در اشتغال کشور خواهند داشت.
تشکیل خوشه‌های کسب‌و‌کار در ایران دودهه سابقه دارد، به‌گونه‌ای که از سال ۱۳۸۵ در دستور کار سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران قرار گرفت؛ در همین رابطه، توسعه خوشه‌ها در چارچوب سه‌محور اصلی شناسایی تجمع‌ها و خوشه‌های کسب‌وکار، انجام مطالعات امکان‌سنجی و اجرای پروژه توسعه خوشه‌ای برای خوشه‌های دارای توجیه صورت گرفت. خوشه‌های کسب‌وکار در هر یک از زیربخش‌های تولیدی، صنعتی، خدماتی، کشاورزی، هنری و صنایع دستی فعال است که با این تنوع رشته‌ای و گرایشی زمینه فعالیت بیشتر را برای فعالان و صنعتگران اقتصادی فراهم کرده است.
این خوشه‌ها برای بنگاه‌های خرد، متوسط و بزرگ که میزان اشتغال در آنها از ۱۰ تا ۱۵۰‌نفر است، اجرایی می‌شود و در قالب انجمن، تعاونی، کنسرسیوم، شرکت سهامی و سایر موارد به دنبال ارزش‌افزوده برای اعضای خوشه‌ها و تقویت بنیه اقتصادی در کشور است. اهمیت توسعه خوشه‌های کسب‌و‌کار به قدری زیاد است که برای تقویت این خوشه‌ها، ردیف بودجه ملی نیز در نظر گرفته شده است که از سوی سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی اختصاص می‌یابد.
برای توسعه خوشه‌ها فرآیندی از جمله مطالعه‌شناختی، اعتماد‌سازی، تدوین سند برنامه عمل، پیاده‌سازی و خروج عامل توسعه صورت می‌گیرد که همه این بخش‌ها به یکدیگر متصل بوده و منجربه افزایش بازدهی تولید تا عرضه کالاها در قالب خوشه‌ها می‌شود.
شناسایی ۵۰۵ خوشه کسب‌و‌کار در کشور
درخصوص آخرین وضعیت خوشه‌های کسب‌و‌کار در کشور، مدیر توسعه صنعتی و فناوری سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران از شناسایی ۵۰۵تجمع خوشه کسب‌و‌کار خبر داده است.
طبق گفته محمد گلستانی، با تلاش‌های صورت‌گرفته از سوی عاملان توسعه خوشه و شرکت شهرک‌های صنعتی استان‌ها ۱۸۹‌خوشه کسب‌و‌کار در حال اجرای برنامه یا فعالیت آنها خاتمه یافته است.
به گفته وی،۵۱‌پروژه خوشه کسب‌و‌کار نیز در کشور در حال پیاده‌سازی است که از سطج تجمعات شناسایی‌شده دنبال می‌شود.
گلستانی مهم‌ترین دستاوردهای خوشه‌های کسب‌و‌کار را افزایش در ارزآوری و صادرات بنگاه‌ها، فروش محصولات و هم‌افزایی بین بنگاه‌ها عنوان کرده و گفته است که در توسعه خوشه‌های کسب‌و‌کار بر مبنای نقاط فشار و مسائلی که در آن مناطق احساس شده، تلاش می‌شود تا با اجرای برنامه عمل مناسب زمینه توسعه بنگاه‌های خوشه فراهم و مسائل آنها برطرف شود.
وی از اجرای خوشه مبل استان گلستان به عنوان یکی از خوشه‌های کسب‌و‌کار در حوزه صنعت مبلمان خبر داده و عنوان کرده که باتوجه به بررسی‌های صورت‌گرفته و بازدید میدانی، خوشه مبل عطاآباد که در حال اجراست در سه‌سال گذشته برنامه‌های خوبی در قالب برنامه‌های عمل پیاده کرده و دستاوردهای مثبتی داشته است.
به گفته وی، خوشه مبل عطاآباد هم به عنوان یکی از خوشه‌های خاتمه‌یافته در برنامه‌های سازمان قرار می‌گیرد؛ خوشه‌ای که خاتمه می‌یابد به لحاظ اسمی به معنی نقطه خروج دولت است، اما همچنان حمایت‌هایی که باید از طریق شبکه فراگیر که در سطح خوشه شکل می‌گیرد، دنبال و برنامه‌های عمل آن پیاده‌سازی می‌شود.