سرمایه‌گذاری لرزان

«جهان‌صنعت»- آمار مصرف برق با گرم شدن هوا، روند افزایشی گرفته است. همزمان وزارت نیرو برای تامین مالی برق دست به دامن سازمان بورس شده تا سرمایه‌گذاران انرژی‌های تجدیدپذیر را دلگرم کند که در این صنعت سرمایه‌گذاری کنند، شاید بخشی از مشکل ناترازی برق در تابستان‌های بعدی حل شود.
علی‌اکبر محرابیان وزیر نیرو که چند روزی است مدام از جایزه به مصرف پایین برق توسط مشترکان می‌گوید، دیروز به سازمان بورس رفت تا از تابلوی سبز در بورس انرژی رونمایی کند. آن‌طور که محرابیان گفته با افتتاح این تابلو انتظار این است که شرایط مطلوب و رقابتی برای انرژی‌های تجدیدپذیر ایجاد شود. محرابیان وعده داده که تابلوی سرمایه‌گذاری در صنعت تجدیدپذیر به پرسودترین سرمایه تبدیل شود.
برق امسال هم مساله بزرگ دولت ابراهیم رییسی است. آن‌طور که مقامات وزارت نیرو گفته‌اند، برق خانگی خط قرمز دولت است و بنا نیست که خاموشی برای مصارف خانگی اتفاق بیفتد. با این حال برای صنایع، قطع برق آن هم در سومین سال نگران‌کننده شده است.
وزارت نیرو از سال گذشته وعده داده که با ورود انرژی‌های تجدیدپذیر به چرخه مصرف، بخشی از مشکل ناترازی درتابستان حل شود. با این حال فعالان صنعت برق می‌گویند، زیرساخت این کار مهیا نیست و آنچه محرابیان می‌گوید به این زودی‌ها قابل دسترس نیست.
کمبود منابع مالی در صنعت برق یکی از موانع توسعه طرح‌های برق در کشور است. با توجه به عدم استقبال سرمایه‌گذاران از سرمایه‌گذاری در صنعت برق، تنها گزینه روی میز برای دولت استفاده از منابع مالی بورس بوده است.
محرابیان در مراسم رونمایی از تابلوی سبز در بورس انرژی تاکید کرده که در بین کشورهای منطقه، ایران اولین کشور است که تابلوی سبز انرژی کار را افتتاح کرده است.
بدهی روی بدهی
براساس اعلام دبیر شرکت سندیکای تولیدکنندگان برق میزان مطالبات تولیدکنندگان برق از دولت رقمی در حدود ۴۰ هزار میلیارد تومان است. پرویز غیاث‌الدین چند روز پیش در گفت‌وگویی با «جهان صنعت» اعلام کرد که دولت برای جبران مطالبات خود اقدام به انتشار اوراق قرضه کرده و از ۲۰ هزار میلیارد اوراقی که دولت سال گذشته بابت تسویه بدهی‌های خود پرداخت کرده، کمتر از ۵ هزار میلیارد آن نصیب تولیدکننده‌های برق شده است.
حالا وزیر نیرو می‌گوید که با طرح تابلوی سبز معضل سرمایه‌گذارانی که نمی‌توانستند مطالبات خود را به موقع دریافت کنند برطرف خواهد شد و شرایط رقابتی برای این صنعت ایجاد می‌شود.
آن‌طور که محرابیان گفته قرار است که تامین سرمایه برای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر از طریق بورس انرژی انجام شود. او می‌گوید: با توجه به اینکه با ناترازی قابل توجهی در تامین برق مواجه هستیم این مساله روش بسیار خوبی برای رفع ناترازی‌هاست. دلیل دوم اقتصادی بودن صنعت تجدیدپذیر است.
به گفته وی، این انرژی در مقایسه با هر روش دیگری در تامین برق حتی نسبت به روش‌های تامین برق حرارتی بسیار ارزان‌تر و معقول‌تر است. علاوه بر این‌ در حوزه محیط‌زیست نیز تجدیدپذیرها به عنوان یک انرژی پاک و دارای کمترین آلایندگی شناخته می‌شوند.
محرابیان گفته است: موضوع بعدی اهمیت توسعه تجدیدپذیر مصرف آب است. در حال حاضر در تمام روش‌های تولید برق به جز تجدیدپذیرها مصرف آب قابل توجهی انجام می‌شود. در برخی روش‌ها مانند تولید برق در نیروگاه‌های بخار مصرف آب بسیار زیاد بوده و در برخی روش‌ها نیز مصرف آب کمتر است و ما به عنوان کشوری واقع در منطقه‌ای خشک و نیمه‌خشک باید نسبت به این موضوع حساس باشیم. در ایران به‌رغم اقدامات انجام‌شده به ویژه در فصول سرد شاهد ناترازی هستیم لذا با توجه به دلایل مطرح‌شده توسعه تجدیدپذیرها بسیار اهمیت دارد.
هرچند سرمایه اولیه برای ایجاد انرژی‌های تجدیدپذیر گران است بااین حال، محرابیان گفته که این روش اقتصادی خواهد بود. «در روش‌های دیگر قیمت سوخت صفر است به همین دلیل گمان می‌کنیم که انرژی‌های تجدیدپذیر بسیار گران هستند. هر یک کیلووات تولید برق به‌طور متوسط ۲۷ صدم لیتر سوخت مایع یا ۲۷ صدم مترمکعب گاز مصرف می‌کنند که می‌بینیم تجدیدپذیرها ارزان‌قیمت به حساب می‌آیند.»
وزیر نیرو گفته: «زمانی که برق را از سوخت صفر توزیع می‌کنیم امکان رقابت‌پذیری برای تجدیدپذیرها وجود ندارد. به همین دلیل در قانون گفته شده که صنایع در سال اول یک درصد برق‌شان را یا از طریق تجدیدپذیرها یا از محل عرضه بورس تامین کنند ضمن اینکه دولت نیز در این راستا کمک کرده است. بخش اداری موظف شده است که پنج درصد برق خود را از طریق تجدیدپذیرها تامین و در صورت عدم تامین باید این میزان را از محل بورس انرژی دریافت کند.»
وعده‌های رنگی
«پس از صدور پروانه احداث و مجوزهای مربوط، ساتبا با نیروگاه‌های تجدیدپذیر قراردادی ۲٠ ساله منعقد خواهد کرد که پس این فرآیند نیروگاه‌ها با تایید ساتبا به بورس معرفی شده و می‌توانند کد بورسی اخذ و در نهایت برق خود را در بورس انرژی عرضه کنند.» این خبر را محمود کمانی معاون وزیر نیرو در مراسم رونمایی از تابلوی سبز در بورس انرژی اعلام کرد.
آن‌طور که کمانی گفته سرمایه‌گذاران اگر به هر دلیلی نتوانند برق خود را در بورس به فروش برسانند، ساتبا با ۷۰ درصد نرخ کشف‌شده در نیروگاه، مطالبات این افراد را تسویه خواهد کرد.
مقامات وزارت نیرو می‌گویند، با ورود انرژی‌های تجدیدپذیر به بازار بورس، دخالت دولت برای قیمت‌گذاری از بین خواهد رفت و همچنین خریدار موظف است که طبق مقررات بورس، به موقع هزینه را به عرضه‌کننده برق پرداخت کند که در همین راستا مشکل‌ مطالبات سرمایه‌گذاران نیز برطرف خواهد شد.
کمانی عنوان کرد: «پیش‌بینی می‌کنیم با وجود ایجاد فضای جدید، توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر سرعت بیشتری بگیرد و افراد جدیدی وارد عرصه سرمایه‌گذاری در این حوزه شوند. صنایع به میزانی که برق خود را از تابلوی برق سبز خریداری کنند، در زمان پیک شامل محدودیت برق نخواهند شد.»
همزمان با افتتاح تابلوی سبز انرژی در بورس تهران، مجید عشقی رییس سازمان بورس و اوراق بهادار هم گفت: سرمایه‌گذاران در کمترین زمان برای دریافت انواع مجوزهای تامین مالی در بورس در صف خواهند بود و در صورتی که درخواست‌های توجیه‌پذیر ارائه شود، بازار سرمایه ظرفیت خوبی برای سرمایه‌گذاری‌های جدید و توسعه محصولات شرکت‌های برق تجدیدپذیر خواهد بود.
عشقی اظهار امیدواری کرده که این رویداد می‌تواند شروع زمینه سرمایه‌گذاری عظیمی برای آیندگان ایران باشد. او گفته است که: «از امروز فرصتی برای سرمایه‌گذاران ایجاد می‌شود که بتوانند برای فروش محصولات خود در این حوزه پیش‌بینی از بازار داشته باشند و ما هم در بورس می‌توانیم ابزارهای مختلفی را از جمله ابزاری در قالب سهامی، صندوق پروژه و… برای تامین مالی به سرمایه‌گذاران معرفی کنیم.»
رییس سازمان بورس همچنین وعده داده: «سرمایه‌گذاران در کمترین زمان برای دریافت انواع مجوزهای تامین مالی در بورس در صف خواهند بود و در صورتی که درخواست‌های توجیه‌پذیر ارائه شود، بازار سرمایه ظرفیت خوبی برای سرمایه‌گذاری‌های جدید و توسعه محصولات شرکت‌های برق تجدیدپذیر خواهد بود.»