11 - 09 - 2023
سازوکار جبران کاهش درآمد پتروشیمی‌ها بعد از افزایش نرخ خوراک
تسنیم- سازوکار جبران کاهش درآمد پتروشیمی‌ها بعد از افزایش نرخ خوراک این واحدهای صنعتی در مصوبه هیات دولت، مشخص شد. بعد از ابلاغیه بانک مرکزی به وزارت نفت درخصوص تغییر نرخ تسعیر ارز مبنای محاسبه خوراک پتروشیمی‌ها و همچنین قیمت پایه در بورس کالا از ۲۸۵۰۰ تومان به نرخ مرکز مبادله (۳۷۵۰۰ تومان) حواشی در رسانه‌های مختلف درخصوص پایان سیاست تثبیت ارزی مطرح شد. این در حالی است که در همان مقطع اعلام شد که نرخ ارز ۲۸۵۰۰ تومانی برای بسیاری از اقلام و محصولات پتروشیمی که در بورس کالا عرضه می‌شوند برای جلوگیری از آثار تورمی با همان نرخ سابق محاسبه و عرضه خواهند شد. براساس برآوردهای انجام شده افزایش نرخ ارز مبنای محاسبه قیمت پایه محصولات در بورس کالا، موجب افزایش قیمت بازار برخی محصولات می‌شود. در مصوبه اخیر هیات دولت این موضوع پیش‌بینی شد و به منظور کنترل این آثار قیمتی، برای برخی محصولات که اهمیت بالاتری در سبد مصرف‌کننده دارند و امکان صادرات آنها نیز وجود ندارد، نرخ ارز مبنای محاسبه قیمت پایه تغییر نمی‌کند. برای محصولاتی که در حال حاضر در بورس کالا نزدیک به قیمت پایه معامله می‌شوند، نرخ ارز مبنای محاسبه قیمت پایه تغییر نمی‌کند، یعنی قیمت پایه همچنان مبتنی بر ارز ۲۸۵۰۰ تعیین می‌شود و پس از رقابت در بورس کالا، قیمت معاملاتی مشخص می‌شود. پتروشیمی‌های تولیدکننده این محصولات، هزینه خوراک و سوخت خود را براساس نرخ ارز حواله پرداخت خواهند کرد، ولی مابه‌التفاوت قیمت معاملاتی این محصولات و قیمت پایه مبتنی بر نرخ ارز حواله، به تولیدکنندگان این محصولات پرداخت خواهد شد تا ضمن عدم افزایش قیمت این محصولات در بازار، از زیان تولیدکننده جلوگیری شود. با توجه به تاکید تعریف شده در مصوبه دولت مبنی بر جلوگیری از افزایش قیمت محصولاتی مثل لوبکات، روغن خودرو و انواع pet مقرر شد تا سازوکاری تعریف شود که از طریق بازپرداخت بخشی از دریافتی دولت درخصوص خوراک فروخته شده به این دسته از پتروشیمی‌ها، بخشی از انتفاع از دست رفته آنها در حوزه فروش محصولات ذکر شده به شرکت‌های پایین‌دستی جبران شود. نکته دوم، براساس مصوبه دولت و تغییرات صورت گرفته مبنی بر محاسبه قیمت خوراک پتروشیمی براساس فرمول سال ۱۳۹۴ حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان به منابع تبصره یک بودجه که مربوط به درآمدهای دولت است، افزوده خواهد شد. حدود ۱۵ الی ۲۰ همت از منابع تبصره ۱۴ که مربوط به درآمدهای حوزه یارانه است نیز کسر خواهد شد. نکته سومی که در این خصوص وجود دارد بحث قیمت هر مترمکعب گاز خوراک تخصیص داده شده به پتروشیمی‌ها در نیمه دوم سال است. براساس فرمول مذکور قیمت هر مترمکعب خوراک گاز از میانگین ۲ قسمت مجزا یعنی قیمت گاز صادراتی ایران به ترکیه و همچنین میانگین قیمت ۴هاب گاز جهانی محاسبه خواهد شد. این عدد در نهایت در نرخ تسعیر ارز خوراک که طبق اعلام بانک مرکزی حدود ۳۷۵۰۰ تومان است، ضرب خواهد شد. نکته جالب اینکه با توجه به سناریوهای مختلف پیش‌بینی‌شده قیمت هر مترمکعب در فصل زمستان تا ۸ هزار تومان افزایش خواهد یافت.