سازوکارنامشخص بانکی تجارت ترجیحی ایران با اوراسیا

با وجود اینکه گفته می‌شود موافقتنامه ترتیبات ترجیحی ایران و اتحادیه اوراسیا از پنجم آبان آغاز به کار می‌کند اما مکانیسم بانکی برای برقراری این موافقتنامه هنوز مشخص نشده است. در همین خصوص رییس اتاق مشترک ایران و ارمنستان درباره موافقتنامه ترتیبات ترجیحی بین ایران و اوراسیا و تاثیر آن بر توسعه روابط تجاری ایران و منطقه اوراسیا گفت: پیوستن ایران به اتحادیه اوراسیا یکی از بزنگاه‌های تاریخی است اما تجربیات سالیان گذشته نشان داده که به هیچ وجه نتوانسته‌ایم از فرصت‌های اقتصادی استفاده کنیم و آن طور که شایسته است به جایگاه اقتصادی و واقعی خود دست یابیم.
هرویک یاری‌جانیان‌ با تاکید بر اینکه پیمان‌های منطقه‌ای و فرا‌منطقه‌ای در فتوسنتز اقتصادی هر کشور نقش حیاتی دارند، افزود: عضو ناظر یا عضو الحاقی در این پیمان‌های منطقه‌ای برای ما بسیار حائز اهمیت است زیرا از این طریق می‌توانیم جایگاه خودمان را از نظر اقتصادی در بدنه کشورهای دیگر جای دهیم.
وی بیان کرد: اما موضوع نگران‌کننده این است که آیا شاخص‌های اقتصادی ما این رشد را نشان می‌دهد که بتوانیم از این فرصت به درستی استفاده کنیم و آیا می‌‌توانیم به موقع کالاهای مورد درخواست و تقاضای این کشورها را فراهم کنیم؟
یاری‌جانیان اظهار کرد: وزارت صمت در دو سال اخیر با تصمیمات شتابزده و یک‌شبه اقتصاد بخش خصوصی را دچار چالش کرده است. بنابراین انتظار می‌رود در مواجهه با این مسائل و برقراری تجارت از طریق پیمان‌های منطقه‌ای کمی با‌برنامه‌تر و با‌حوصله‌تر به موضوعات پرداخته شود.
رییس اتاق مشترک ایران و ارمنستان بیان کرد: اگر با دعوت از نخبگان و صاحب‌نظران و افراد با‌تجربه در حوزه تجارت برنامه‌ریزی دقیق‌تری برای بهره‌مندی ‌از این موقعیت‌ها داشته‌ باشیم فرصت‌سوزی‌ها هم کمتر خواهد شد و نتایج مثبتی در بخش تجارت کشور به وجود خواهد آمد. وی افزود: بی‌برنامگی در تجارت باعث از بین رفتن بازارهای صادراتی که در گذشته به دست آورده‌ایم می‌شود.
صادرات کالاهای بنجل
یاری‌جانیان با بیان اینکه کشور‌های ترکیه و ارمنستان هیچ‌گونه مراودات سیاسی با یکدیگر ندارند، گفت: اما کالاهایی که از ترکیه در بازار ارمنستان موجود است به مراتب بیشتر از کالاهایی است که از ایران در ارمنستان موجود است‌. این در حالی است که ایران و ارمنستان روابط سیاسی خوبی با یکدیگر دارند ضمن اینکه ارتباطات گسترده فرهنگی بین ایرانیان ارمنی و ارمنستان برقرار است.
وی با بیان اینکه زمینه این اتفاقات بی‌برنامگی‌های قبلی بوده است، اظهار کرد: کالاهای صادراتی ما به کشور ارمنستان یا بنجل است یا روند صادراتی مستمری ندارد.
این فعال بخش خصوصی در ادامه با اشاره به صادرات روغن خوراکی به ارمنستان اظهار داشت: در دوره‌ای صادرات روغن خوراکی به این کشور به خوبی انجام می‌شد اما با تصمیمات ناگهانی صادرات روغن خوراکی ممنوع اعلام شد و این موضوع باعث از بین رفتن بازارهای صادراتی روغن خوراکی ما در کشور ارمنستان شد. وی افزود: قطعا چنین اتفاقاتی موجب قطع اطمینان مشتری و خریدار محصولات صادراتی می‌شود. ضمن اینکه با قطع محصول صادراتی به یک کشور بلافاصله جایگزین دیگری پیدا می‌‌شود و بر این اساس تمام هزینه‌ها و زحماتی که برای یافتن بازار صادراتی انجام شده از بین می‌رود.
رییس اتاق مشترک ایران و ارمنستان اظهار داشت: در علم اقتصاد از جزئیات به کلیات می‌رسند در حالی که ما جزئیات را فراموش کرده‌ایم و به کلیات پرداخته‌ایم. وی بیان داشت: به طور کلی ما حال و روز خوبی در حوزه تجارت خارجی با کشورهای CIS و کشورهای اتحادیه اوراسیا نداریم اما اگر درست از موافقتنامه تجارت ترجیحی به اتحادیه اوراسیا استفاده شود می‌توانیم نتایج مثبتی به دست آوریم.
مکانیسم بانکی مشخص نداریم
یاری‌جانیان افزود: با وجود اینکه قرار است موافقتنامه ترتیبات ترجیحی ایران و اتحادیه‌ اوراسیا از پنجم آبان آغاز به کار کند هنوز مشخص نشده سیستم بانکی ما قرار است با چه مکانیسمی با کشورهای عضو این اتحادیه کار کند.
وی با تاکید بر اینکه برای حضور در بازارهای کشورهای اتحادیه اوراسیا باید با مطالعه و کارشناسی اقدام شود، اظهار داشت: در سالیان گذشته تجارت ما با افغانستان و عراق به دلیل اینکه روابط تجاری راحتی با این کشورها داشته‌ایم و سختگیری‌های خاصی برای کالاهای صادراتی نداشته‌اند افزود: تبادلات تجاری سالانه بین ایران و ارمنستان ۳۰۰ میلیون دلار است در حالی که تبادلات تجاری بین ارمنستان و گرجستان حدود پنج میلیارد دلار است.
وی با بیان اینکه تبادلات تجاری ایران و ارمنستان بیشتر در حوزه انرژی است، گفت: ایران به ارمنستان گاز و ارمنستان به ایران برق صادر می‌کنند بنابراین با توجه به تجارت ۳۰۰ میلیون دلاری بین دو کشور به این نتیجه می‌رسیم که حجم تجارت کالا بین دو کشور بسیار اندک است. رییس اتاق مشترک ایران و ارمنستان اظهار کرد: تجارت انرژی توسط بخش دولتی و میان دولت‌ها انجام می‌شود و با این شرایط بخش خصوصی در تجارت بین دو کشور نقش چندانی ندارد.
وی با اشاره به ظرفیت ۴۰۰ میلیارد دلاری کشورهای اتحادیه اوراسیا بیان داشت: برای استفاده از این بازار صادراتی باید داد و ستد بین دو کشور دو‌طرفه باشد اما با توجه به برنامه‌‌های تجاری هدف ما بیشتر صادرات به این کشورهاست که اینگونه نگرش صادراتی ما را نمی‌تواند در رسیدن به اهداف تجاری موفق کند. یاری‌جانیان با اشاره به اخذ تصمیمات خلق‌الساعه در حوزه تجارت گفت: ممنوعیت واردات ۱۳۰۰ قلم کالا و چنین تصمیماتی مانع از توسعه تجارت است زیرا در یک تجارت حتما طرفین باید با یکدیگر مبادلات داشته باشند و صادرات و واردات دو‌طرفه باشد.