24 - 11 - 2017
ساخت و ساز در زمین‌های باتلاقی
رییس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با اشاره به اینکه ساختمان‌ها در مناطق زلزله‌زده در برخی موارد روی زمین‌های نرم و حتی باتلاقی برای ساخت انتخاب شده، گفت: مهندسی کشور باید هر چه بیشتر توجه به آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌ها را در حوزه ساخت و ساز افزایش دهد که قطعا راهی جز این نیز نخواهد داشت.
محمد شکرچی‌زاده طی سخنرانی در نشست ارائه یافته‌های تیم تحقیقاتی اعضای مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در خصوص زلزله کرمانشاه و سرپل‌ذهاب بیان کرد: زلزله‌ای که در ساعت ۲۱:۴۸، ۲۱ آبان‌ماه سال‌جاری بخش‌های مهمی از استان کرمانشاه را لرزاند، بسیار بزرگ‌تر از زلزله‌ای بود که در آن ناحیه از زاگرس مورد انتظار بود بزرگی ۳/۷ ریشتری این زلزله و شتاب‌های آن توسط دستگاه‌های شتاب‌نگار ما در فاصله بیش از هزار کیلومتری نیز که تا استان خراسان شمالی می‌رسید، ثبت و احساس شد. وی در این‌باره افزود: زلزله کرمانشاه بخش مهمی از کشور و حتی کشور‌های همسایه را لرزاند به‌طوری‌که بیش از ۱۰۰ میلیون نفر روی کره خاکی آن را احساس کردند. شکرچی‌زاده با تاکید بر اینکه زلزله علاوه بر لرزاندن کوه‌ها، عملکرد آینده ما در شهر‌ها را لرزانده و آشکار می‌کند، گفت: به واقع زلزله، مدیریت ما را در صحنه و پس از حادثه نشان می‌دهد که در این راستا مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با توجه به وظیفه ذاتی خود و حکم وزیر راه‌وشهرسازی در آغازین ساعات پس از زلزله با حضور در شبکه شتاب‌نگاری و اعزام تیم بررسی به منطقه کار خود را از سر گرفت.
این مقام مسوول اظهار کرد: حکم ارائه‌شده از سوی وزیر راه‌وشهرسازی به مرکز تحقیقات در خصوص بررسی ساختمان‌های جدیدالاحداث به ویژه مسکن مهر و بیمارستان‌ها بود که امروز بخشی از آنها از سوی متخصصان ارائه و نتیجه نهایی در روز‌های آینده اعلام خواهد شد.
وی با بیان اینکه به‌طور کلی رفتار‌های متفاوتی از ساختمان‌های موجود در این منطقه در زمان زلزله مشاهده شد، گفت: از آنجا که شتاب زلزله با فشار واردشده به سازه ساختمان‌ها ارتباط مستقیمی دارد در زمان وقوع زلزله رفتار‌های گوناگونی را در بخش‌های مختلف استان شاهد بودیم به گونه‌ای که طبق اطلاعات دستگاه‌های شتاب نگار منطقه سرپل ذهاب شتاب
۶۸ .۰ g در مدت ۱۱ ثانیه و اسلام‌آباد غرب ۱۲ .۰ g را در مدت طولانی‌تر تحمل کرده بودند.
به گفته رییس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، علاوه بر متفاوت بودن ساختار‌های بنا‌ها در منطقه سازه‌ها، در برخی موارد زمین‌های نرم و حتی باتلاقی برای ساخت انتخاب شده و نحوه اجرا و میزان رعایت دستورالعمل‌ها در آنها با یکدیگر تفاوت داشته است.
شکرچی‌زاده در ادامه با اشاره به این مطلب که کیفیت مصالح در رفتار ساختمان‌های مذکور متفاوت بوده و طبیعتا در سازه‌هایی که ریزش کامل داشته‌اند مطلوب نبوده است، گفت: در این میان دیواره‌ها، میان‌قاب‌ها و نما‌های ساختمان که باید جایگاه مناسبی در اسکلت داشته باشند از این موقعیت برخوردار نبوده و نتایج نشان می‌دهد که مقاومت لازم در زلزله‌های متوسط را نیز نداشته‌اند.
وی با تاکید بر اهمیت تجهیزات شبکه شتاب‌نگاری به عنوان یک سرمایه ملی در کشور بیان کرد: بدون شک شبکه شتاب‌نگاری به همراه شبکه لرزه‌نگاری در کشور اطلاعات بسیار باارزشی را از زلزله نشان می‌دهد به همین دلیل تقویت و به‌روزرسانی آن یک ضرورت تام بوده و باید به صورت جدی‌تری مورد توجه قرار گیرد. این مقام مسوول تصریح کرد: خوشبختانه تاکنون زلزله‌های بزرگ‌تر از هفت ریشتر هر ۱۰ سال یک‌بار در کشور اتفاق می‌افتد. در شهر‌هایی با جمعیت کمتر از ۱۰۰ هزار نفر روی داده که اگر در کلانشهر‌ها اتفاق می‌افتاد قطعا شاهد فجایع بسیار بزرگ‌تر و فراتر از مرز‌های ما به صورت منطقه‌ای و بین‌المللی بودیم.
وی در ادامه استقرار سامانه‌های هشدار و پاسخ سریع در شهر‌ها را امری ضروری دانست و گفت: قطعا با برخورداری از این سامانه‌ها می‌توانیم به‌طور قابل ملاحظه‌ای خسارت‌های ناشی از زلزله را کاهش دهیم.
شکرچی‌زاده در ادامه با تاکید بر اهمیت بسیار زیاد سازه‌های بیمارستانی در مناطق زلزله‌زده بیان کرد: این ساختمان‌ها باید از نظر سازه‌ای مقاومت لازم در زمان بروز حادثه را داشته و بتوانند خدمات‌رسانی مستمر به آسیب‌دیدگان را در این‌گونه مواقع داشته باشند، این درحالی است که بیمارستان‌های کل منطقه در تمام شهر‌های زلزله‌زده با درجات مختلفی آسیب‌دیده و اجازه استفاده مستمر را نداده‌اند پس باید بگوییم که در ساخت بیمارستان‌ها عملکرد قابل قبولی نداشته‌ایم و نمی‌دانیم که وضعیت در سایر نقاط کشور نیز بهتر از کرمانشاه است یا خیر؟
وی بازدید اولیه و انجام اقدامات لازم جهت مقاوم‌سازی بیمارستان‌ها در برابر بلایای طبیعی را امری ضروری دانست و گفت: سازه‌های بیمارستانی باید توان مقاومت و بهره‌برداری مستمر در زمان حادثه را داشته باشند.
رییس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی ادامه داد: زلزله کرمانشاه تقریبا جمعیتی ۲۵۰ هزار نفری را تحت تاثیر قرار داد و جان بیش از ۴۰۰ نفر را گرفت، در حالی که زلزله‌های پیش از آن مانند زلزله بم، رودبار و منجیل در نهایت چند ۱۰ هزار نفر قربانی به همراه داشت. با وجود آنکه محل و زمان وقوع زلزله و همچنین پارامتر‌های تاثیرگذار دیگر در تعداد کشته‌شدگان و میزان خسارت‌های وارده تاثیرگذار است، ولی باید اقرار کنیم که اقدامات ما در بخش مهندسی کشور طی سال‌های اخیر به سمت آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌ها حرکت داشته و در این زمینه به ما بسیار کمک کرده است.
وی در این‌باره تصریح کرد: پس از زلزله کرمانشاه شاهد مقاومت و ایستایی برخی سازه‌ها بودیم، اما در بم و موارد مشابه دیدیم که شهر به یکباره فروریخت؛ اتفاقاتی که نشان می‌دهد مهندسی کشور باید هر چه بیشتر توجه به آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌ها را در حوزه ساخت و ساز افزایش دهد که قطعا راهی جز این نیز نخواهد داشت.