ساخت‌و‌ساز غیرقانونی در دانشگاه تهران

«جهان‌صنعت»- چند روز پیش حسین آخانی، کارشناس محیط‌زیست ویدئوی را در صفحه مجازی خود منتشر کرد و از تخریب عظیمی در محیط دانشگاه تهران خبر داد. با اینکه به تازگی شایعه برکناری رییس دانشگاه تهران رد و تکذیب شد اما در ضلع جنوب‌غربی دانشگاه تهران در انبوه‌ترین بخش فضای سبز دو ساختمان بنا شد که مساحت تقریبی زیر بنا و حریم آن ۴۰۰‌مترمربع است که با احتساب تخریب‌های پیرامونی حداقل ۶۰۰‌مترمربع منطقه به کل تخریب و به پوشش گیاهی آسیب وارد شد. محسن سعادتی، معاون میراث فرهنگی استان تهران اما در واکنش به تخریب این بافت تاریخی گفت: «‌با توجه به ثبت ملی دانشگاه تهران در سال ۱۳۷۸، هرگونه ساخت‌و‌ساز و مداخله در محوطه این بنای تاریخی ممنوع بوده و نیازمند اخذ مجوز از وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی است.» وی افزود:« پیرو گزارش‌های رسیده مبنی بر آغاز عملیات ساخت‌و‌ساز در محدوده برگزاری نماز جمعه دانشگاه تهران، یگان حفاظت میراث فرهنگی استان تهران به سرعت وارد عمل شد. پس از پیگیری‌های مستمر اداره کل حفظ و احیا وزارت میراث فرهنگی و اداره کل استان تهران، مراتب ممنوعیت و ضرورت توقف عملیات به رئیس دانشگاه تهران اعلام شد.» این در حالی است که به عقیده بسیاری از کارشناسان محیط‌زیست این‌گونه تخریب‌ها برای اولین‌بار نبوده و نیست.
بی‌توجهی به فضای سبز دانشگاه تهران
آخانی با تایید این موضوع گفت: در آن منطقه من یک باغچه گونه‌های بومی گزهای ایران را از سال‌۹۰ کاشته بودم. متاسفانه همه گزها را ریشه کن کردند. علاوه بر آن دو درخت قدیمی توسکاست که قدمت آنها بالای ۵۰‌سال است که به دلیل مجاورت با ساختمان آسیب‌دیده و در آینده خشک می‌شوند.
وی با بیان اینکه اما فاجعه این است که این بخش از فضای دانشگاه تنها لکه جنگلی دانشگاه بود، ادامه داد: همه می‌دانند به دلیل آنکه بخش عمده زمین بازی و فضای سبز دانشگاه از اول انقلاب محوطه نماز جمعه است، حفظ لکه‌های باقیمانده در مرکز شهر اهمیت زیادی دارد. به اعتقاد این استاد دانشگاه فاجعه بزرگ‌تر هم این است که کل دانشگاه و محوطه آن طبق قانون ثبت میراث فرهنگی است و دخل و تصرف و تغییر کاربری آن بدون مجوز ممنوع است.
او ادامه داد: متاسفانه مدیریت دانشگاه با استفاده از زمان تعطیلات و به بهانه آنکه ما زورمان به نماز جمعه نمی‌رسد، وظیفه قانونی خود را انجام ندادند. در کشور جمهوری اسلامی هیچ نهادی حق ندارد قوانین کشور را نقض کند، به‌خصوص آنکه این نهاد منتصب به یکی از مهم‌ترین فرایض دینی باشد. گو اینکه این دوستان نمی‌دانند که رهبری بارها و بارها در سخنانشان تخریب فضای سبز را حتی برای ساخت مسجد و امامزاده هم منع کردند. اشاره او به این سخنان است: «از همه مسوولان و همه آحاد مردم عزیزمان بخواهیم که به مساله فضای سبز اهمیت بدهند و مانع بشوند از اینکه کشور و ملت و زندگی مردم، از این کمک الهی، از این نعمت بزرگ پروردگار محروم بشود. 14/۱۲/۱۳۹۲‌.»
نه اولین‌بار است و نه آخرین‌بار!
فارغ از این بی‌قانونی بزرگ در دانشگاه تهران، مساله این است که چنین دست تخلفاتی اولین‌بار نبوده و احتمالا با این روند آخرین‌بار هم نخواهد بود. آخانی گفت: این برای اولین‌بار نیست که مسوولان دانشگاه تهران بدون رعایت مجوزهای لازم اقدام به تخریب فضای سبز می‌کنند. در اقدامی مشابه در تعطیلات عید ۱۴۰۱ نیز برای ساخت‌وساز در زمین‌های ژئوفیزیک درختان زیادی قطع شد که باعث شد تا شهرداری از دانشگاه شکایت کند. این اقدام غیرقانونی تاثیر نامطلوبی بر تفاهمنامه دانشگاه تهران و شهرداری جهت ایجاد باغ گیاه‌شناسی گذاشت و این پروژه مهم نیز قربانی این اقدام خودسرانه شد. او ادامه داد: متاسفانه بین دانشگاه تهران و دانشگاه علوم پزشکی تهران رقابتی در تصاحب و تغییر کاربری فضای سبز دانشگاه تهران در گرفته است. در دو،سه هفته اخیر نیز در جنوب دانشکده دندانپزشکی جهت احداث یک فروشگاه زنجیره‌ای به بخش عمده فضای سبز آسیب وارد شد. با پیگیری این ساخت‌و‌ساز متوقف شد ولی حجم بالای بتن و میلگرد به محل ریشه‌های چنارهای آنجا تزریق شد. متاسفانه همین دو،سه روز گذشته با استقرار تعداد زیادی کانکس جایگزین شده است. این استاد دانشگاه توضیح می‌دهد: در اقدام غیرکارشناسی دیگری در سازمان مرکزی دانشگاه باغچه قدیمی که از درختچه‌های مقاوم به کم آبی «لاوندر» را ریشه‌کن کرده و به جای آن رز و نارنج کاشته شده است. همین اتفاق در امتداد خیابان ۱۶آذر زیر درختان چنار با کندن درختچه‌های برگ نوی چندین ساله و آسیب زدن به ریشه‌های چنار اقدام به کاشت رز و نارنج شده که باوجود آبیاری زیاد دچار خشکی شدند. او تاکید کرد: نکته مهم در رابطه با تجاوز غیرقانونی به بافت تاریخی و فضای سبز دانشگاه این است که اگر جلوی این کار گرفته نشود این باب تخلفات جدید را باز کرده و هر ارگانی به بهانه‌ای در فضای سبز هر دانشگاه، سازمان دولتی یا پارک‌ها با اعمال زور اندک لکه‌های باقیمانده فضای سبز را نابود می‌کند. امیدوارم ضمن احیای مجدد این بخش از فضای سبز و جبران خسارت توسط افرادی که بدون رعایت قانون به این تخریب کرده‌اند، با افراد خاطی طبق قانون برخورد شود.