ریز نمرات بورس در شهریور

«جهان‌صنعت»- بورس تهران در شهریور ماه 1403 شاهد رشد شاخص صنایع سبک بازار سهام بود. شاخص صنعت فنی مهندسی با 2/27‌درصد، بیشترین رشد تراز را به ثبت رساند، در حالی که شاخص صنعت فلزات اساسی با ریزش 3/2‌درصدی مواجه بود. بسیاری از ناظران رشد بازار از میانه هفته را به سیگنال‌های مثبت دولتمردان مرتبط دانستند. به نظر می‌رسد اگر دولت چهاردهم در مسیر تحقق وعده‌ها عمل کند و نشانه‌هایی از عملیاتی شدن وعده‌ها به بازار مخابره کند، در میان‌مدت شاهد بهبود وضعیت بورس تهران خواهیم بود. در هفته اخیر بورس تهران در مجموع روند صعودی داشت. در روز شنبه شاخص کل بورس تهران 9‌هزار و 42واحد افت کرد و 50‌میلیارد تومان پول حقیقی از بازار خارج شد. روز یکشنبه نیز شاخص 9‌هزار و 964واحد پایین آمد و 210‌میلیارد تومان سرمایه خارج شد اما از روز دوشنبه روند شاخص تغییر کرد. شاخص 2‌هزار و 59واحد رشد کرد و پول حقیقی خروجی به رقم 112‌میلیارد تومان رسید. سه‌‌شنبه شاخص 16‌هزار و 586واحد صعود کرد و شاهد ورود 231میلیارد تومان پول حقیقی بودیم. روز چهارشنبه نیز شاخص 12‌هزار و 923واحد بالا آمد و 87‌میلیارد تومان سرمایه حقیقی وارد بازار شد.
در هفته اخیر شاخص در مجموع 12‌هزار و 916واحد بالا آمد و رشد 6/0‌درصدی را ثبت کرد. شاخص کل هم‌وزن نیز در مجموع 14‌هزار و 70واحد صعود کرد و رشد 2‌درصدی را ثبت کرد. ارزش معاملات خرد سهام بالاتر از هفته پیشین بود. در هفته اخیر میانگین ارزش معاملات خرد 3‌هزار و 863‌میلیارد تومان بود که نسبت به رقم 3‌هزار و 294میلیاردی هفته پیشین، افزایش 17‌درصدی داشته است. در هفته اخیر در مجموع 54‌میلیارد تومان پول حقیقی از بازار خارج شد. با این حال ورود سرمایه در دو روز پایانی هفته و رشد شاخص در سه روز متوالی، نشانه‌های مثبتی برای معامله‌گران است. به ویژه اینکه ارزش معاملات خرد در دو روز پایانی هفته به 4‌هزار ‌میلیارد تومان بالغ شد. بسیاری از ناظران رشد بازار از میانه هفته را به سیگنال‌های مثبت دولتمردان مرتبط دانستند. در میانه هفته مسعود پزشکیان در گفت‌وگوی تلویزیونی و در نشست مطبوعاتی بر اهمیت و لزوم حل پروندهFATF ایران تاکید کرد. وزیر اقتصاد هم درباره اصلاح سیاست‌های ارزی و نیز لزوم اعتماد‌سازی و کاهش ریسک‌های بازار سرمایه صحبت کرد. حجت‌اله صیدی، رییس جدید سازمان بورس، وعده‌هایی برای بهبود وضعیت بازار سرمایه داد. به نظر می‌رسد اگر دولت چهاردهم در مسیر تحقق وعده‌ها عمل کند و نشانه‌هایی از عملیاتی شدن وعده‌ها به بازار مخابره کند، در میان‌مدت شاهد بهبود وضعیت بورس تهران خواهیم بود.
چهار هفته معاملاتی شهریورماه به انتها رسید و شاهد رشد تراز اندکی در شاخص‌ کل و افزایش تراز قابل توجه در شاخص هم‌وزن بودیم. بازار سهام در این ماه دو هفته صعودی و یک هفته نزولی را تجربه کرده بود و آخرین هفته شهریور ماه را نیز با صعود شاخص‌های سهامی پشت‌سر گذاشت. جریان پول حقیقی در این ماه نوسانات زیادی داشت و شاهد تغییر متعدد روند جریان پول حقیقی در موقعیت‌های سهامی بودیم. برآیند جریان پول حقیقی در اولین و آخرین هفته شهریورماه منفی بود و دو هفته میانی شهریورماه شاهد ورود جریان پول حقیقی به موقعیت‌های سهامی بودیم. تراز شاخص کل بورس تهران نیز در انتهای مردادماه در 2‌میلیون و 37‌هزار و 208واحد بسته شد و در روز معاملاتی انتهایی این ماه تا سطح 2‌میلیون و 97‌هزار و 75واحدی افزایش داشت و بازدهی 9/2‌درصدی را به ثبت رساند. شاخص کل هم‌وزن بورس تهران نیز در این ماه چیزی نزدیک به 6/7‌درصد افزایش داشت و در تراز 687‌هزار و 619واحدی ایستاد.
در بین 30صنعت اصلی بورس تهران، شاخص 28صنعت در شهریورماه افزایش تراز داشتند در حالی که روند مرداد ماه امسال معکوس این روند را نشان می‌داد. با توجه به رشد 9/2‌درصدی شاخص کل و 6/7‌درصدی شاخص هم‌وزن بورس تهران در شهریور ماه، بازدهی شاخص 18صنعت بهتر از شاخص کل هم‌وزن بوده و 4 صنعت بازدهی متوسطی نسبت به عملکرد شاخص کل و هم‌وزن داشتند. از سوی دیگر نیز شاخص 7 صنعت ریزش بیشتری نسبت به شاخص کل داشتند. شاخص صنعت فنی مهندسی با 2/27‌درصد رشد که بابت افزایش قیمت سهام رمپنا و کیسون بود، بهترین بازدهی شهریور ماه را به ثبت رساند و شاخص صنایع محصولات فلزی، ماشین‌آلات، سایر مالی و زراعت در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند. از سوی دیگر نیز شاخص صنعت فلزات اساسی با 3/2‌درصد افت تراز ضعیف‌ترین عملکرد را در شهریور ماه امسال داشت و صنایع شرکت‌های چند رشته‌ای صنعتی، استخراج کانه‌های فلزی، رایانه و مواد دارویی در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند.
در سال‌های اخیر تورم در ایران همچنان بالاست اما بسیاری از شرکت‌ها افزایش سرمایه نداده‌اند به همین دلیل معاملات بورس زیر سایه عدم شفافیت شرکت‌های بورسی قرار گرفته است. تثبیت قیمت‌دلار و با نگاه تک‌نرخی باعث می‌شود که تکلیف شرکت‌ها برای افزایش سرمایه نیز مشخص شود چراکه در حال حاضر بسیاری از شرکت‌های بزرگ بورس به نسبت تورم و ارزش واقعی‌دلار دارایی آنها قیمت‌گذاری نشده است بنابراین در حال حاضر معاملات بورس نمادهای بورسی بر مبنای ارزش واقعی سهام نیست. در این مسیر رشد‌دلار نیمایی کمک می‌کند تا شرکت‌های بیشتری در مسیر افزایش سرمایه گام بردارند. این روزها وارد کانال ۴۸هزار تومان شده‌ است و به‌نظر می‌رسد که تمایلات سیاستگذار در مقطع کنونی، افزایش مستمر ولی آرام این نرخ به سمت سطوح بالاتر است. برخی صنایع بورسی تحت‌تاثیر قیمت‌دلار نیمایی قرار دارند و محصولات خود را در زمان فروش در بازارهای داخلی و خارجی با قیمت این ‌دلار معامله می‌کنند بنابراین تغییرات نرخ ارز در بازار آزاد، تاثیر عملیاتی در شرایط سودآوری و ارزش واقعی سهام این شرکت‌ها ندارد. تنها به‌صورت روانی بازار سرمایه را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد اما تغییر نرخ‌دلار نیمایی ضمن اثرگذاری بر درآمد شرکت‌های صادراتی بر برنامه شرکت‌ها برای افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی سرعت می‌بخشد.
به گفته حمید میرمعینی، کارشناس بازار سرمایه هرچند افزایش سرمایه با پشتوانه تجدید ارزیابی کاغذیی است اما به طور قطع تکلیف سهامداران با ارزش واقعی شرکت را مشخص می‌کند چراکه در سال‌های اخیر تورم در کشور بسیار بالا بوده و ارزش دارایی‌های شرکت‌ها همچنان با نرخ‌های بسیار قدیمی انجام می‌شود البته گفتنی است با توجه به اتفاقاتی که در لبنان رخ داده احتمالا تنش در خاورمیانه دوباره بالا می‌رود که در نتیجه آن افزایش قیمت‌دلار در بازار جدی است. یکی از اتفاقاتی که با تغییر نرخ ارز در بورس موثر است ارزش دارایی‌های شرکت‌ها و ارزش واقعی سهام بورسی بوده که با رشد ‌دلار تحت‌تاثیر قرار می‌گیرد. برای نمونه به تازگی بانک صادرات ایران مجوز افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی به میزان 400‌درصد را در دستور کار قرار داده است. هرچند این افزایش سرمایه با پشتوانه تجدید ارزیابی کاغذیی است اما به طور قطع تکلیف سهامداران با ارزش واقعی شرکت را نشان می‌دهد. شرکت مخابرات نیز از جمله شرکت‌هایی است که سال‌ها افزایش سرمایه نداشته به همین دلیل معاملات بورسی آن بر مبنای ارزش واقعی سهام آن انجام نمی‌شود. میرمعینی درباره اهمیت افزایش سرمایه گفت: هرچند افزایش سرمایه شرکت‌ها از محل تجدید ارزیابی دارایی اثر مستقیمی بر افزایش دارایی شرکت‌ها ندارد و بیشتر روی کاغذ انجام می‌شود. با این حال معاملات سهامداران واقعی می‌شود چراکه بسیاری از شرکت‌ها چند سالی است که افزایش سرمایه نداده‌اند. در شرایطی که تورم در کشور سالانه حدود ۴۰‌درصد بوده ‌است. او افزود: در مقطع کنونی معاملات بورس به قیمت ‌دلار گره خورده است. بسیاری از شرکت‌های بورسی که درآمد ارزی دارند منتظر افزایش و تثبیت قیمت‌ دلار هستند. تنها با اصلاح قیمت‌هاست که معاملات بازار سهام منطقی می‌شود به همین دلیل قیمت ارز باید به سمت واقعی شدن پیش برود.
قیمت ‌دلار در ارزش دارایی شرکت‌ها موثر است
ارز نیمایی در حال حرکت از کانال ۴۰‌هزار تومان به سمت ۵۰‌هزار تومان است اما تا زمانی که‌ دلار نیمایی تغییر قابل‌توجهی نداشته ‌باشد، نمی‌توان از بازار انتظار شگفت‌انگیزی داشت زیرا شرکت‌های بزرگ بازار، تحت‌تاثیر‌ دلار نیمایی هستند که ارزی کنترل‌شده و در اختیار دولت است. معمولا قیمت ارز نیمایی با تغییرات زیادی روبه‌رو نیست زیرا تحت ‌نظارت کامل دولت است. در صورتی که ارزی که در بازار آزاد عرضه می‌شود چندان در اختیار دولت قرار ندارد. قیمت‌دلار به دو صورت کوتاه‌مدت و بلندمدت می‌تواند روی بازار سرمایه تاثیر بگذارد. نخست به‌صورت بلندمدت است که تقریبا می‌تواند چشم‌انداز رشد بعدی را برای بورس تحت تاثیر افزایش سرمایه شرکت‌ها با نرخ جدید مشخص می‌کند. همچنین در کوتاه‌مدت روی جو روانی بازار تاثیر می‌گذارد در همین‌حال یکی از عوامل تاثیرگذار در بازار سرمایه، وضعیت درآمدی شرکت‌های بزرگ بورسی است که درآمد آنها وابسته به نرخ‌ دلار نیمایی است. در نتیجه قیمت‌دلار نیمایی تاثیر مستقیمی در ترازنامه آنها خواهد داشت و این اتفاق می‌تواند تاثیر مستقیمی بر ارزش واقعی سهام این نمادها و سودآوری آنها داشته‌ باشد. قیمت ‌دلار به دو صورت کوتاه‌مدت و بلندمدت می‌تواند روی بازار سرمایه تاثیر بگذارد. نخست به‌صورت بلندمدت است که تقریبا می‌تواند چشم‌انداز رشد بعدی را برای بورس تحت تاثیر افزایش سرمایه شرکت‌ها با نرخ جدید مشخص کند یعنی بورس اتفاقات پیش‌روی خود را می‌تواند پیش‌خور کند و به‌نوعی سودآوری آن در گزارش‌ها مشخص می‌شود. دومین تاثیر نیز کوتاه‌مدت و شاید روزانه است که ناشی از یک تاثیر روانی است. قیمت ‌دلار با هر نوسان خود جوی از ترس یا امیدواری در دل سهامداران ایجاد می‌کند و این ترس یا امیدواری اگر با‌ درصد بیشتری اتفاق بیفتد، رفتارهای هیجانی نیز در بازار بیشتر می‌شود. به‌طور کلی می‌توان گفت‌ دلار نیمایی یک ملاک و معیار برای ارزش واقعی سهام به ‌حساب می‌آید و باید تغییرات آن رصد شود.
رضا روحی، کارشناس بازارهای مالی گفت: در سال‌های اخیر ارزش واقعی سهام به نسبت تورم در کشور رشد نکرده است. یکی از مهم‌ترین عواملی که منجر شده فاصله بین ارزش سهام و تورم بیشتر شود عدم اجرای افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها بوده است. هرچند برخی معتقدند که ارزش واقعی سهام نمی‌تواند متاثر از تغییر اسمی دارایی‌ها شود. او تاکید کرد: در شرایط کنونی معاملات برخی شرکت‌های بزرگ خودرویی کاملا به مجوز افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها گره خورده است چراکه این شرکت‌ها زیان‌ده هستند. از طرف دیگر زودتر از زمان مجاز که قانون پیش‌بینی کرده نمی‌توانند افزایش سرمایه بدهند. با توجه به ایجاد امیدواری نسبت به رشد شاخص بورس و تغییرات سیاسی و اقتصادی پیش‌رو احتمال دارد که بخشی از سرمایه‌گذاران به بازار سرمایه و خرید سهام روی بیاورند. هرچند هنوز اقدامات عملی قابل‌توجهی صورت نگرفته است، انتظارات مثبت موجود می‌تواند به تقویت شاخص بورس و بهبود وضعیت نمادها منجر شود، همچنین با توجه به علاقه مردم به حفظ ارزش پول، تقاضا برای طلا و سهام افزایش خواهد یافت که می‌تواند قیمت‌ها در این بازارها را بالا ببرد اما باید شفافیت شرکت‌ها نسبت به ارزش دارایی آنها بالا برود که مقدمه آن افزایش سرمایه شرکت‌ها از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها و اندوخته است.
یک کارشناس بورسی گفت: پس از استقرار دولت جدید و تغییر معاونت‌ها، تحرکات مثبتی را در بازار سرمایه شاهد بودیم که این موضوع باعث افزایش تعداد کدهای فعال و رشد ارزش معاملات شد و توجه بسیاری از فعالان سرمایه‌گذاری را به بازار جلب کرد. احسان رضاپور درباره تحلیل هفتگی بازار سرمایه بیان کرد: هفته گذشته شاهد اخبار مهمی درخصوص اصلاحات نرخ خوراک و محصولات پتروشیمی بودیم، همچنین افزایش احتمال آزادسازی فروش محصولات خودروسازان نیز بیش از گذشته به گوش می‌رسید اما آنچه واقعا تاثیرگذار بود، صحبت‌های وزیر اقتصاد و رییس جدید سازمان بورس در جلسه معرفی بود. این صحبت‌ها به طور مستقیم به دغدغه‌های فعالان بازار سرمایه پاسخ داد و همین امر باعث شد که تقاضا در بازار نسبت به عرضه پیشی بگیرد. وی افزود: پس از استقرار دولت جدید و تغییر معاونت‌ها، تحرکات مثبتی را در بازار سرمایه شاهد بودیم. این موضوع باعث افزایش تعداد کدهای فعال و رشد ارزش معاملات شد و توجه بسیاری از فعالان سرمایه‌گذاری را به بازار جلب کرد. از طرفی، یکی از نکات مهمی که در این جلسه مطرح شد، کاهش شدید ارزش دلاری بازار سرمایه ایران بود که به محدوده‌های بسیار کوچکی رسیده و این موضوع نشان‌دهنده تفاوت معنادار ارزش بازار شرکت‌های بورسی با ارزش واقعی دارایی‌های آنهاست. به گفته کارشناس بازار سرمایه، این تفاوت عمدتا به دلیل سیاست‌ها و تصمیمات ناامیدکننده‌ای بوده که در سال‌های گذشته علیه منافع تولیدکنندگان اتخاذ و باعث شده واسطه‌گری در کشور سود بیشتری کسب کند. رضاپور اظهار داشت: نشانه‌هایی از اصلاحات در حوزه قیمت‌گذاری محصولات لبنی و صنایع دیگر نیز مشاهده می‌شود. این اصلاحات باعث افزایش خوشبینی در میان فعالان بازار شده و تعداد کدهای فعال به طور چشمگیری افزایش پیدا کرده است.
این تغییرات می‌تواند اثرات منفی گزارشات تابستان که به دلیل قطع برق صنایع، سودآوری خوبی نداشتند را تا حدی جبران کند. به نظر می‌رسد بازار سرمایه با دید مثبت‌تری به گزارشات ماه‌های آینده نگاه می‌کند و انتظار داریم حاشیه سود شرکت‌ها نیز بهبود یابد. وی با پیش‌بینی روند هفته آتی بورس گفت: هفته آینده با وجود احتمال افزایش عرضه‌ها به دلیل رشد بازار، انتظار فشار یا تنش زیادی نداریم. اگرچه ممکن است با رسیدن به سطوح مقاومتی، افت‌هایی در بازار داشته باشیم اما این افت‌ها مقطعی بوده و نمادها می‌توانند مجددا به گردونه مثبت معاملات بازگردند. کارشناس بازار سرمایه خاطرنشان کرد: همچنین صحبت‌های مقامات دولتی درباره تعاملات بین‌المللی و کاهش ریسک‌های سیاسی و امنیتی پیرامون کشور نیز می‌تواند تاثیر مثبتی بر بازار داشته باشد. به طور کلی به نظر می‌رسد بازار سرمایه با شروع فصل پاییز روند بهتری را تجربه کند، مگر آنکه اتفاقات منفی خاصی رخ دهد.