رگبار‌کاهشی بورس

«جهان‌صنعت»‌- بنیامین نجفی‌- بورس تهران دو روز ابتدایی هفته را با ریزش نسبتا شدیدی آغاز کرد. غالب تحلیل‌ها سهم عوامل سیاسی و تنش‌های اخیر منطقه‌ای را در این اتفاق پررنگ می‌کند، اما واقعیت آن است که در ماه‌های گذشته عوامل و متغیرهای درونی اقتصاد و سیاست‌های دولت در بخش‌های مختلف زمینه‌ساز عقبگردهای بورس در دوره‌های مختلف زمانی شد. بازار سرمایه از اردیبهشت‌ماه به بعد که موضوع نرخ خوراک پتروشیمی‌ها خبرساز شد به غیر از دوره‌هایی کوتاه روز خوش به خود ندیده است. عمده فصل تابستان و پاییز برای بورس خوب نبود و این روند به شکل دیگر هم در دی‌ماه ادامه پیدا کرد. تنها در میانه آذر‌ماه چند روزی برای بازار مثبت بود که عمدتا تحت تاثیر موضوع تجدید ارزیابی دارایی‌ها اتفاق افتاد.
حالا به نظر می‌رسد با تشدید شدن تنش‌های سیاسی بازار سرمایه بهانه لازم را برای ریزش‌های نسبتا سنگین پیدا کرده است، اما آنچه در تحلیل‌های بنیادی قابل مشاهده است اثر برخی تصمیمات ناگهانی و شبانه دولت است که باز هم در روزهای اخیر تکرار و زمینه‌ساز بی‌اعتمادی دوباره سهامداران به سیاستگذار و فضای کلی بازار شد. به نظر می‌رسد ابلاغیه نرخ خوراک پالایشی‌ها که از سوی وزارت نفت اعلام شده، بیشترین تاثیر را در عقبگردهای این روزهای بورس داشته باشد.
اتفاقی که نمونه‌های مشابه آن در ماه‌های گذشته در قالب تغییر نرخ خوراک پتروشیمی‌ها و نرخ گاز صنایع نیز رخ داده بود.
همه این موارد در شرایطی رخ داده که کارشناسان بر ارزندگی بازار سرمایه حتی در شرایط فعلی تاکید می‌کنند و معتقدند که بازار سرمایه می‌تواند در بلندمدت محیط مناسبی برای سرمایه‌گذاران باشد، اما تصمیمات مذکور سیاستگذار باعث شده است که اعتماد و اطمینان از فضای بازار رخت ببندد.
«جهان‌صنعت» در گفت‌و‌گو با دو کارشناس ارشد بازار سرمایه به بررسی دلایل ریزش‌های شدید این روزهای بورس پرداخته و سهم عوامل داخلی و خارجی را در این قضیه بررسی کرده است.
نقش عوامل خودساخته در عقبگرد بورس
فردین آقا‌بزرگی کارشناس و تحلیلگر ارشد بازار سرمایه در گفت‌و‌گو با «جهان‌صنعت» می‌گوید: اگر بخواهیم تقسیم‌بندی از وضعیت فعلی بازار داشته باشیم این تقسیم‌بندی شامل عوامل بیرونی و داخلی و عوامل سیاسی و غیر‌سیاسی است که عمده ریسک‌ها را شامل می‌شود. او ادامه داد: دلیل اصلی اتفاقات اخیر در بازار به نوع تصمیمات و حکمرانی دولت در زمینه اقتصاد و بازار سرمایه برمی‌گردد. به همین ترتیب از اردیبهشت‌ماه سال جاری شاهد تغییر در نرخ خوراک پتروشیمی‌ها بودیم و در روزهای اخیر نیز شاهد رونمایی از ابلاغیه جدید وزارت نفت مبنی بر افزایش قیمت تمام‌شده خوراک پالایشگاهی‌ها بودیم و اوایل هفته گذشته نیز شورای‌عالی مسکن جلسه‌ای ترتیب داد. در این جلسه مطرح شد که برای تامین بخش مسکن باید از بازار سرمایه اوراق تامین شود. همه این‌ها در کنار فضای تنش‌زای نظامی در منطقه از جمله حماس، اسرائیل، اربیل و پاکستان همگی در شرایط فعلی دست به دست هم داده‌اند و بازار را با ریزش مواجه کرده‌اند. آقا‌بزرگی تصریح کرد: اگر بخواهیم به اثرگذاری این عوامل و متغیرها وزن‌دهی کنیم، به نظر من به این نتیجه می‌رسیم که عوامل درونی و خودساخته اقتصادی بسیار اثرگذار‌تر و مخرب‌تر از آن چیزی است که در خارج از محیط بازار سرمایه می‌گذرد، لذا در جمع‌بندی باید گفت، افت بازار در روزهای اخیر به تصمیمات ذی‌نفعانه دولت و اثرات اقتصادی متغیرهای کلان اقتصاد برمی‌گردد و این وضعیت اعتماد عمومی را مخدوش کرده است و به‌طور صریح می‌توان گفت که بیش از ۵۰ درصد شرایط فعلی بازار به عوامل داخلی برمی‌گردد.
نقش تصمیمات شبانه در افت بورس
پیام الیاس‌کردی دیگر کارشناس بازار سرمایه نیز در گفت‌و‌گو با «جهان‌صنعت» اظهار کرد: به‌طور کلی به نظر می‌رسد ریسک‌های سیاسی باعث شد که قیمت دلار افزایش پیدا کند، اما این افزایش به نوعی بوده که به نفع بازار سرمایه نبوده، چراکه جنس آن از نوع تنش‌آلود بوده است. او ادامه داد: به غیر از بحث‌های خارجی تصمیمات ناگهانی و شبانه‌ای را نیز شاهد بودیم که در این مدت اتفاق افتاد که کاملا به ضرر بازار سرمایه بوده است. به نظر من این روند ادامه پیدا خواهد کرد و برای بازار خیلی از نرخ‌ها و خیلی از مصوبات و مسائل با ابهام زیادی مواجه است و تا مادامی که این ابهامات وجود داشته باشد روند فعلی ادامه خواهد داشت. الیاس کردی تصریح کرد: به اعتقاد من دو نیروی قدرتمند شامل تنش‌های سیاسی و تصمیمات خلق‌الساعه باعث شرایط نزولی بازار شده‌اند. به نظرم درخصوص تصمیمات ناگهانی و شبانه، بخشنامه مربوط به نرخ خوراک پالایشی‌ها بیشترین تاثیر را ایجاد کرد.