رویارویی از جنس اصولگرایی

مبنا، شریان و پایداری علیه وحدت

گروه سیاسی- اختلاف در اردوگاه اصولگرایی احتمالا تکراری‌ترین بحثی است که این جریان سیاسی در آستانه هر انتخابات با آن دست به گریبان هستند و حال در شرایطی که کمتر از ۴ ماه تا برگزاری انتخابات مجلس دوازدهم باقی مانده، بار دیگر این موضوع، نیروهای بزرگ و کوچک این جریان سیاسی را رو‌درروی یکدیگر قرار داده است. به‌ویژه آنکه این اختلافات همیشگی، ازقضا در این چندسال گذشته و مشخصا از نیمه دوم سال ۹۸ و در آستانه برگزاری انتخابات مجلس قبل، افزایش یافته است؛ افزایشی چشمگیر که البته علتش نه در رفتار و کنش سیاسی و انتخاباتی نیروهای اصولگرا، بلکه مشخصا ناشی از نوع برخورد با جریان رقیب اصولگرایان بوده است. به بیان دقیق‌تر پس از آنکه راهبرد تشکیل
«حاکمیت یکدست» در دستور کار شورای نگهبان و سایر نهادهای حاکمیتی موثر در برگزاری انتخابات قرار گرفت و در نتیجه با ردصلاحیت حداکثری اصلاح‌طلبان و اعتدالیون و به تعبیری حذف تمامی نیروهای غیرانقلابی و غیرارزشی مواجه شدیم، طیف‌های رنگارنگ اصولگرایی در شرایطی قرار گرفتند که برای تصاحب کرسی‌های پارلمان، رقیبی جز همفکرانشان را پیش‌رو نمی‌‌دیدند. شرایطی که اگرچه در ابتدا برای آنان خوشایند بود و درمجموع پیروزی‌شان را در انتخابات تضمین می‌کرد، اما در عین حال باعث شد هرگونه نگرانی از شکست نیز کنار برود و در نتیجه، هیچ‌کدام از این نیروها، دلیلی برای تلاش جهت دستیابی به اجماع و ائتلاف با یکدیگر را احساس نکنند. شرایطی که در نهایت باعث شد در همان انتخابات مجلس یازدهم در اسفندماه ۹۸ تنها در تهران، دست‌کم ۱۷ لیست اصولگرا با یکدیگر رقابت کنند.
به‌این ترتیب در حالی که در نمای کلی این‌طور به نظر می‌رسید که اصولگرایان پیروز انتخابات شدند، اما واقعیت آن است که در پس پیروزی یکی از این ۱۷ لیست اصولگرا، عملا ۱۶ لیست دیگر شکست خوردند؛ شکستی که در ادامه منجر به تشدید اختلافات درونی اصولگرایان شد و در جریان انتخابات ریاست‌جمهوری دو سال بعد در خردادماه ۱۴۰۰ نیز اگرچه در نهایت همگی این‌طور وانمود کردند که از پیروزی ابراهیم رییسی در آن انتخابات خرسندند، اما همین که انتخابات ریاست‌جمهوری تمام شد، سهم‌خواهی اصولگرایان از دولت انقلابی به ریاست ابراهیم رییسی کلید خورد و پس از آن نیز، نزاع بر سر کرسی‌های کوچک‌تر با شدتی دوچندان ادامه یافت.
مجموعه این شرایط باعث شد آنچه در همان زمان نیز ازسوی برخی ناظران پیش‌بینی می‌شد، حال که در آستانه انتخابات مجلس دوازدهم قرار گرفته‌ایم، کم‌کم آشکار و نمایان شود و رنگ واقعیت به خود بگیرد. چنان‌که وقتی در انتهای نخستین هفته آبان‌ماه جاری، اصولگرایان نزدیک به رییس مجلس انقلابی اقدام به برگزاری یک همایش ۴ هزار نفری کردند تا نخستین خط و نشان را برای رقبای درون‌اصولگرایی خود بکشند و به‌طور ویژه علیه پایداری‌ها و شریانی‌ها اعلام ‌موجودیت کنند، رسما رقابت‌های درونی اصولگرایان آغاز شود. بدین ترتیب یاران قالیباف و اصولگرایانی که در جریان انتخابات مجلس یازدهم تحت عنوان شورای ائتلاف روبه‌روی جریان نزدیک به رییسی یا همان شورای وحدت، صف‌بندی کرده بودند، این بار در آستانه انتخابات مجلس دوازدهم با عنوانی تازه اعلام موجودیت کرده و گردهمایی خود را به‌عنوان مجمع بیداری نیروهای انقلاب (مبنا) با دبیرکلی محمدسعید احدیان که از چهره‌های نزدیک به رییس مجلس انقلابی است، برگزار کردند. در حالی که ابتدا به نظر می‌رسید یاران قالیباف با تشکیلات «مبنا» عملا می‌خواهند روبه‌روی جریان پایداری و شریانی‌ها بایستند، عدم حضور ابراهیم رییسی و دیگر اعضای شاخص شورای وحدت در این گردهمایی، باعث شد که اختلافات درون‌اصولگرایی اضلاع بیشتری پیدا کند و افزایش یابد. اختلافاتی که البته هنوز برخی اصولگرایان سعی در کتمان آن دارند. چنان‌که همین دیروز اسماعیل کوثری که به‌عنوان یکی از نمایندگان مجلس انقلابی با سابقه نظامی‌گری، از چهره‌های نزدیک به قالیباف شناخته می‌شود و درعین حال به‌عنوان یکی از چهره‌های نزدیک به اعضای شورای وحدت، به ابراهیم رییسی نیز نزدیکی‌هایی دارد، سعی کرد آنچه را که به‌عنوان تشدید اختلاف میان جریان قالیباف و رییسی عنوان شده، تکذیب کند. او که با خبرآنلاین به گفت‌وگو نشسته، درباره چهره‌های حاضر و غایب در گردهمایی مبنا می‌گوید: «اختلاف سلیقه‌های جزئی وجود دارد، اما در مورد اصل موضوع اختلاف نیست، حتی امکان دارد که گفته شود چرا اعضای پایداری در این گردهمایی حضور نداشتند. پاسخ این است که این حضور نداشتن به معنای اختلاف نیست.» او که در گردهمایی اخیر «مبنا» حضور داشته، درباره علت تشکیل این گردهمایی می‌گوید: «بعد از به پایان رسیدن مرحله اول و دوم ثبت‌نام در انتخابات سال جاری، با توجه به نزدیک شدن انتخابات افرادی که به دنبال فعالیت انتخاباتی هستند، گردهمایی مبنا را به سرانجام رساندند، البته این اولین اقدام مبنا یا همان ائتلاف نیروهای انقلاب اسلامی بود که از سراسر کشور در آن حضور پیدا کردند.» کوثری که تاکید کرده «مبنا» در واقع ادامه «شانا» یا همان شورای ائتلاف نیروهای ائتلاف است که در جریان انتخابات مجلس یازدهم نیز از سرلیستی قالیباف در انتخابات حمایت کرد، گفته: «مبنا ادامه همان شانا است، در حقیقت تنها نام شانا تغییر کرده است، البته قرار بود آقای رییسی هم در این جمع حاضر شود که طبق گفته حدادعادل، به‌دلیل مشغله کاری نتوانست در گردهمایی مبنا حضور پیدا کند.» او غیبت شهردار تهران در این گردهمایی را توجیه کرده و گفته: «زاکانی هم به این گردهمایی دعوت شده بود، اما به دلیل کار فرصت حضور پیدا نکرد و به جای او سروری در گردهمایی مبنا حاضر شد.» جالب اینکه وقتی از کوثری در این رابطه سوال شده که اگر «مبنا» در واقع همان «شانا» است، دیگر چه نیازی به تغییر نام بوده، گفته: «بنده از جزئیات تغییر نام شانا به مبنا اطلاعی ندارم، اما می‌دانم اعضای مبنا همان اعضای شانا هستند و تفاوت آنچنانی نبوده است.» کوثری با بیان اینکه «در حال حاضر مبنا در کل استان‌ها و به عبارتی سراسر کشور فعالیت خود را شروع کرده»، در پاسخ به این پرسش که صرف‌نظر از غیبت ابراهیم رییسی در این نشست، چرا هیچ‌یک از اعضای دیگر شاخص شورای وحدت در این نشست حضور نداشتند، می‌گوید: «آقای تقوی از اعضای شورای وحدت در گردهمایی مبنا حضور داشت!»
در حالی که این نماینده مجلس انقلابی سعی کرده به هر شکل ممکن، اختلافات آشکار اصولگرایان را کتمان کند، برخی دیگر از اصولگرایان چنین دیدگاهی ندارند. چنانکه محمد ناظمی‌اردکانی که در دولت نخست احمدی‌نژاد مسوولیت اداره وزارت تعاون دولت را برعهده داشت، درباره اختلافات اصولگرایان و به‌ویژه موضع‌گیری اصولگرایان بیرون دولت انقلابی علیه عملکرد دولت می‌گوید: «هر اندازه فضای سیاسی کشور به سمت انتخابات نزدیک‌تر شود، قطعا فراز‌و‌نشیب‌هایی در آن اتفاق می‌افتد، چنانچه امکان دارد مواضع نسبت به عملکرد دولت روشن‌تر مطرح شود و نگاه‌هایی که جریان‌های سیاسی مختلف دارند، مقداری با تبیین بیشتری صورت بگیرد.» او با اذعان به اینکه «نظرسنجی‌ها پیرامون شرکت مردم در انتخابات، مشارکت پایین مردم در انتخابات مجلس را نشان می‌دهد» و تایید اینکه «این رویکرد مردم مربوط به شرایط فضای کلان کشور است»، درباره علت افزایش انتقادات اصولگرایان بیرون دولت انقلابی علیه عملکرد این دولت می‌گوید: «واقعیت امر این است که بیشترین گلایه جریان‌های سیاسی به دلیل این است که سهم آنها در دولت به خوبی ادا نشده، به عبارت دیگر این جریان‌ها توقع داشتند که حضور پررنگ‌تری در دولت و اداره کشور داشته باشند، لذا جریان‌های سیاسی در این زمینه‌ها گلایه اولیه داشتند.» ناظمی‌اردکانی با تاکید بر اینکه «شورای ائتلاف از دولت حمایت می‌کند و اگر ضعفی وجود داشته باشد، آن ضعف را مطرح می‌کند»، گفته: «نه‌تنها شورای ائتلاف، بلکه شورای وحدت و جبهه پایداری نیز به همین صورت عمل می‌کنند.» این عضو کابینه نخست محمود احمدی‌نژاد در پایان تصریح کرده که «اصولگرایان چک سفیدامضا به دولت ندادند!»؛ موضعی که احتمالا در ماه‌های پیش‌رو، هرچه به موعد برگزاری انتخابات مجلس دوازدهم نزدیک‌تر شویم، بیشتر و باصدایی رساتر از سوی اصولگرایان تکرار خواهد شد.