رشد ۳۵‌درصدی تجارت صنایع غذایی ایران و ترکمنستان

گروه بازرگانی- ایران پس از روسیه دومین شریک تجاری ترکمنستان محسوب می‌شود، در سال‌هایی که ایران با تحریم‌های سختی مواجه شده و امکان صادرات نفت به قیمت جهانی محدود شده است صادرات غیرنفتی می‌تواند برای اقتصاد کشور راهگشا باشد از این رو ترکمنستان به عنوان کشور همسایه ظرفیت بسیار خوبی برای افزایش مبادلات تجاری به شمار می‌رود؛ حجم صادرات ۴۵۰‌میلیون دلاری ایران به ترکمنستان و حجم واردات ۳۸‌میلیون دلاری از این کشور است اما این رقم فاصله بسیـــار زیــادی از ظرفیت‌های دو طــــرف دارد و امیــد است با ارتباطات بیشتر این اعداد افزایش یابد.
از طرفی، ایران شریک تجاری قابل اتکا و تامین‌کننده نیاز‌های اساسی ترکمنستان در زمینه صنعت روز کشاورزی، مواد غذایی، تجهیزات و ماشین‌آلات ساخت ایران به همراه فناوری‌‌های‌ های‌تک و الکترونیک و تکنولوژی روز است. در این میان، عدم دسترسی ترکمنستان به آب‌های آزاد باعث شده تا مسیر ارتباطی ایران برای ترکمنستان حائز‌اهمیت شود و در این راستا در سال‌های گذشته افتتاح خط‌آهن مشهد سرخس- تجن و خط‌آهن بافق- بندر عباس، اقدامات مهمی در جهت توسعه ارتباطات و تجارت بین ایران و کشور‌های آسیای مرکزی به ویژه ترکمنستان بوده است.
ترکمنستان یکی از مصرف‌کنندگان مواد غذایی و کشاورزی در میان کشور‌های تازه استقلال یافته آسیای مرکزی به شمار می‌رود و ایران به عنوان یکی از همسایگان ترکمنستان و با مرز زمینی مشترک یک‌هزار و ۲۰۰ کیلومتری، به دلایل جغرافیایی و اقتصادی می‌تواند سهم مهمی در روند افزایش حجم صادرات مواد غذایی و محصولات کشاورزی و توسعه بازار و همکاری‌های دوجانبه داشته باشد.
در این راستا، سرپرست دفتر آسیای میانه، قفقاز و روسیه سازمان توسعه تجارت ایران ضمن تاکید بر رشد مراودات تجاری ایران و ترکمنستان، از روند صعودی تجارت محصولات کشاوری و صنایع غذایی در دو ماه نخست سال‌جاری به ترکمنستان خبر داد.
اکبر گداری بازار ترکمنستان را مستعد جذب محصولات ایرانی معرفی کرد و افزود: در دولت سیزدهم، توسعه تجارت با همسایگان از طریق دیپلماسی اقتصادی برای کاهش تحریم‌ها و افزایش صادرات محصولات ایرانی در اولویت قرار گرفت و در این بین رایزنی‌ها برای گسترش مناسبات تجاری با ترکمنستان به‌ثمر رسید و بازار این کشور به یکی از بازارهای هدف صادراتی ما بدل شد.
وی با بیان اینکه عدد تجارت ایران با ترکمنستان در پایان ۱۳۹۳ از مرز یک‌میلیارد ‌دلار عبور کرد، افزود: از دهه ۹۰ به این‌سو دلایل مختلف دست‌به‌دست هم دادند تا عدد تجارت ایران و ترکمنستان کاهشی شود اما در سال‌های اخیر بهبود روابط سیاسی رشد تجارت با این کشور را رقم زد و در سال ۱۴۰۲ عدد تجارت با این کشور به مرز ۴۴۶‌میلیون‌دلار رسید که از این عدد ۱۸۶‌میلیون‌دلار در حوزه صنعت، ۱۵۶‌میلیون‌دلار در حوزه معدن و صنایع معدنی و ۷۴‌میلیون‌دلار در حوزه کشاورزی و صنایع غذایی و ۲۷‌میلیون‌دلار محصولات پتروشیمی و محصولات با پایه نفتی و ۲میلیون‌دلار فرش بوده است.
به گفته گداری، اخذ ویزا برای تجار ایران به‌سختی امکان‌پذیر است و به نظر می‌رسد که حضور در نمایشگاه‌ها روند ورود به این بازار را برای ما تسهیل کند از این‌رو در شهریور سال‌جاری نمایشگاهی با محوریت صنایع غذایی در این کشور برگزار خواهیم کرد.
سرپرست دفتر آسیای میانه، قفقاز و روسیه سازمان توسعه تجارت ایران گفت: تجارت در حوزه صنایع غذایی ایران و ترکمنستان رشد قابل‌توجهی را تجربه کرده است؛ تجارت صنایع غذایی و محصولات کشاورزی دو کشور در سال ۱۴۰۱ حدود ۳۹‌میلیون‌دلار بوده است که این عدد در سال ۱۴۰۲ با رشد ۳۵‌درصدی به ۷۴‌میلیون‌دلار رسید.
این مقام مسوول ادامه داد: حدود ۷۰‌میلیون‌دلار در دو ماه ابتدایی سال ۱۴۰۳ به ترکمنستان صادرات داشتیم که از این عدد ۱۲‌میلیون‌ دلار آن در حوزه محصولات کشاورزی و صنایع غذایی بوده و این عدد نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد قابل‌توجهی را تجربه کرده است. میوه تازه، صیفی‌جات، رب گوجه‌فرنگی و برخی محصولات تبدیلی عمده محصولات صادراتی ایران به ترکمنستان است اما این بازار قابلیت جذب لبنیات و انواع محصولات پروتئینی تولید ایران را نیز دارد.
گداری با اشاره به برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته برای تصاحب سهم بیشتر از بازار ترکمنستان تصریح کرد: ۱۷تیر سال‌جاری همایشی با محوریت معرفی نمایشگاه اگرفود ترکمنستان در سازمان توسعه تجارت ایران برگزار خواهد شد. در این همایش تلاش خواهیم کرد که از زوایای مختلف این نمایشگاه را مورد بررسی قرار دهیم.
وی ادامه داد: توانمندی‌های ایران در حوزه صنایع غذایی قابل توجه است و شرکت‌ها تردید نداشته باشند که با حضور در این نمایشگاه قراردادهای خوبی با طرف‌های تجاری این کشور منعقد خواهند کرد که در نهایت زمینه توسعه صادرات به ترکمنستان را فراهم می‌کند.
ضرورت حمایت دولتی
رییس کمیسیون حمل‌و‌نقل و گمرک اتاق مشترک بازرگانی ایران و ترکمنستان گفت: بخش‌خصوصی برای برقراری ارتباط با طرف‌های ترکمنی نیاز به حضور و حمایت دولت دارد. مسعود ‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‌پورقاز‍ مشکلات حال حاضر تجار ایرانی برای گسترش روابط خود با تجار ترکمنستان را در «حوزه‌ حمل‌ونقل»،
«مسائل گمرکی» و «مراودات بانکی» عنوان کرد. رییس کمیسیون حمل‌و‌نقل و گمرک اتاق مشترک بازرگانی ایران و ترکمنستان ضمن انتقاد از عدد و ناهماهنگی نهادهای دخیل در بخش حمل‌ونقل و لجستیک کشور افزود: ناکارآمدی نظام مالی در پشتیبانی از بخش حمل‌ونقل، کمبود ناوگان یخچالدار و بعضا فرسودگی ناوگان موجود از جمله مشکلات تاثیرگذار بر صادرات جاده‌ای کشور هستند.
وی با اشاره به اینکه کالاهای مصرفی سبک و مواد خوراکی می‌تواند بازار مناسبی در ترکمنستان داشته باشد، اضافه کرد: ایران ظرفیت بالایی برای تبادلات تجاری با این کشور دارد.
اهمیت دیپلماسی اقتصادی در دولت جدید
رییس کمیسیون حمل‌و‌نقل و گمرک اتاق مشترک بازرگانی ایران و ترکمنستان با تاکید بر اینکه دولت باید در تعامل بخش‌خصوصی با سایر کشورها حمایت‌های لازم را داشته باشد، تصریح کرد: بخش‌خصوصی برای برقراری ارتباط با طرف‌های ترکمنی نیاز به حضور و حمایت دولت دارد.
وی ضمن اشاره به انتخابات برای روی کار آمدن دولت چهاردهم افزود: چند کار جدی که دولت آینده باید به آن توجه داشته باشد شناسایی کشورهای هدفی است که کالاهای ما برای آنها جذابیت دارد، تهیه فهرستی از این کشورها و همینطور تلاش در بحث دیپلماسی اقتصادی است.