رشد بورس با چاشنی حقیقی‌ها

«جهان‌صنعت»- دیروز بورس تهران با چاشنی پول حقیقی صعود کرد. در معاملات روز دوشنبه 19شهریور ماه 1403، شاخص کل بورس تهران 7‌هزار و 805 واحد نسبت به روز کاری گذشته بالاتر ایستاد و به سطح 2‌میلیون و 95‌هزار و 892 واحد رسید. شاخص کل هم‌وزن بورس نیز با رشد 4‌هزار و 717واحدی در رقم 666‌هزار و 147واحد ایستاد. شاخص کل فرابورس 102واحد رشد کرد و به رقم 21‌هزار و 358واحد رسید، همچنین شاخص هم‌وزن فرابورس با افزایش 963واحدی به سطح 115‌هزار و 141واحد رسید.
ورود پول حقیقی به بورس تهران
روز دوشنبه خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی بازار مثبت شد و 495‌میلیارد تومان پول حقیقی به بازار سهام وارد شد. دیروز نماد خاهن بیشترین ورود پول حقیقی را داشت که ارزش آن 42‌میلیارد تومان بود. پس از خاهن، نمادهای فولاد و فملی بیشترین ورود پول را داشتند، در سوی دیگر بیشترین خروج پول حقیقی به نمادهای ثفارس، زاگرس و ومهان تعلق داشت.
نمادهای اثرگذار بر شاخص کل
دیروز فولاد، شپنا و شبندر نمادهای سبزپوش بورس بودند که بیشترین اثر را در رشد شاخص کل بورس داشتند، در سوی دیگر وغدیر، فملی و فارس نمادهای قرمزپوشی بودند که بیشترین اثر منفی را بر شاخص داشتند.
در فرابورس نیز نمادهای زاگرس، وسپهر و خاور بیشترین اثر افزایشی را بر شاخص کل داشتند و نمادهای کگهر، حسینا و وگردش بیشترین اثر کاهنده را بر شاخص داشتند.
در بین نمادهای پرتراکنش بورس دیروز نماد ذوب بیشترین تراکنش را داشت و فولاد و شپنا در رتبه‌های بعدی بیشترین تراکنش قرار گرفتند. در فرابورس نیز شفام، خنور و کرومیت بیشترین تراکنش را داشتند.
ارزش معاملات‌ بازار سهام
دیروز ارزش معاملات کل بازار سهام به 411‌هزار و 902‌میلیارد تومان رسید. ارزش معاملات اوراق بدهی در بازار ثانویه 402‌هزار و 576‌میلیارد تومان بود و 98‌درصد از ارزش کل معاملات بازار را در این روز تشکیل داد. دیروز ارزش معاملات خرد سهام با رشد 7‌درصدی نسبت به روز سه‌شنبه به رقم 3‌هزار و 536‌میلیارد تومان رسید. در معاملات دیروز نماد فولاد بیشترین ارزش معاملات بازار سهام را به خود اختصاص داد که ارزش معاملات آن 54‌میلیارد تومان بود. پس از فولاد، وبملت بیشترین ارزش معاملات را داشت و خاهن رتبه سوم بیشترین ارزش معاملات را به خود اختصاص داد و پس از آن، دو نماد حکشتی و شپنا در رتبه‌های بعدی بیشترین ارزش معاملات قرار گرفتند.
حجم معاملات سهام ذوب با تعداد 843‌میلیون و 673‌هزار و 38 سهم در صدر قرار گرفته است. خاهن در رتبه دوم بیشترین حجم معاملات بازار قرار گرفت و رتبه سوم به وبملت تعلق داشت. دو نماد شستا و حفارس نیز در رتبه‌های بعدی بیشترین حجم معاملات بازار قرار داشتند.
صف‌های خرید و فروش بورس
در معاملات دوشنبه، 183نماد صف خرید داشتند و 88نماد با صف‌ فروش مواجه بودند. مجموع ارزش صف‌های خرید با رشد 29‌درصدی نسبت به روز کاری قبل به 847‌میلیارد تومان افزایش یافت و مجموع ارزش صف‌های فروش نیز با کاهش 29‌درصدی به رقم 300‌میلیارد تومان رسید.
تحلیل بازار در روز دوشنبه
معاملات بورس دیروز پس از دو روز نزولی با قیمت بالاتری بسته شد و شاخص‌های بورسی را بر مدار صعودی قرار داد. معاملات دیروز سهام در خلاف جهت کندل معاملاتی روز یکشنبه بسته شد و در پایان بورس دیروز، شاخص کل با رشد 7‌هزار و 805واحدی که معادل 37/0‌درصد این شاخص است، روبه‌رو شد. بر این اساس شاخص کل در پایان معاملات دیروز در سطح 2‌میلیون و 95‌هزار واحدی ایستاد. در طرف دیگر، قیمت معاملات سهم‌های کوچک بازار سهام نیز افزایش داشته است، به طوری که شاخص هم‌وزن بازار در پایان بورس دیروز 4‌هزار و 716واحد که معادل 71/0‌درصد این شاخص است، افزایش ارتفاع داد و به سطح 666‌هزار واحد رسید. گفتنی است تابلوی بورس اوراق بهادار تهران در روز گذشته، حجم معاملات را 2/8میلیارد برگه سهم و ارزش معاملات خرد (سهام، حق‌تقدم و صندوق‌های سهامی) را 3هزار و 529‌میلیارد تومان نشان داد.
ورود و خروج پول حقیقی
تراز پول حقیقی در سهام، برخلاف روز معاملاتی گذشته، دیروز مثبت بود، به طوری که در پایان بورس دیروز حدود 314‌میلیارد تومان پول حقیقی به بازار سهام تزریق شده است. موضوع دیگری که باید عنوان کرد اینکه تا لحظه تنظیم این گزارش حدود 29‌میلیارد تومان پول حقیقی از صندوق‌های درآمد ثابت خارج شده است. کاهش سهم صندوق توسعه ملی از درآمد نفتی از ۴۰ به ۲۰‌درصد منتشر شد، بنابراین دولت ۸‌میلیارد ‌دلار نفتی بیشتر خواهد داشت که به معنی کاهش انتشار حدود ۱۸۰همت اوراق بوده و سیگنال مثبتی برای بورس است. بازار در یک روند مثبت و متعادل قرار دارد اما برخی از نمادهای بورسی همچنان در کف قیمت در نوسان هستند و برخی دیگر در هفته‌های اخیر رشدی در محدوده ۲۰‌درصد تجربه کرده‌اند. این موضوع باعث شده نوسان‌گیرها از این نمادها پیاده شوند، بنابراین یک نوسان منفی پیدا می‌کنند و زود دوباره به روند اصلی خود برمی‌گردند اما برخی دیگر از نمادهای بورسی همچنان بلاتکلیف هستند. این موضوع نشان می‌دهد که حقوقی‌های سهام فعلا تصمیمی برای جمع کردن بازار ندارند. حالا سوال این است که آیا این نمادها از نظر بنیادی و تکنیکال ارزنده نیستند یا اینکه فعلا بازی حقوقی‌ها منجر شده این نمادها در کف قیمت بمانند، بنابراین در مقطع کنونی سهامداران باید وضعیت هر نماد را به صورت مجزا بررسی کنند تا در صورتی که گزارش‌های مثبتی روانه کدال کرده و از طرف دیگر موقعیت تکنیکال مناسبی دارد سهام آن را حفظ کنند و فریب حقوقی‌ها و دست‌های پنهان معاملات سهم را نخورند.
از نظر کلان نیز با توجه به سیاست‌های دولت برای حمایت از بورس حجم انتشار اوراق دولتی کاهش پیدا می‌کند و چشم‌انداز نرخ بهره کاهشی خواهد شد، همچنین برداشت از صندوق توسعه ملی با نرخ نیمایی و تغییر سیاست ارزی دولت کلید می‌خورد. این موضوع در صورتی رخ خواهد داد که بعد از چند سال سیاست مالی دولت انبساطی شده و بار دیگر سبب رونق بورس و بازارها شود. هفته گذشته خبری در رابطه با کاهش سهم صندوق توسعه ملی از درآمدهای نفتی از ۴۰ به ۲۰‌درصد منتشر شد. به این ترتیب دولت ۸‌میلیارد ‌دلار نفتی بیشتر در اختیار خواهد داشت تا مخارجش را با آن پوشش دهد. این برداشت به شکل استقراض از صندوق توسعه ملی صورت می‌گیرد. خبر اعلام شده در گام نخست می‌تواند به کاهش کسری بودجه دولت کمک کند پس در ادامه تهدید انتشار اوراق با نرخ بهره بالا کمتر می‌شود و سهامداران با خیال راحت‌تر می‌توانند در بازار سهام خود را نگه دارند چراکه با افزایش انتشار اوراق برخی شرکت‌های دولت مکلف به خرید اوراق می‌شوند و این به معنای کاهش نقدینگی در بازار سهام است. به طور قطع با توقف انتشار اوراق جریان معاملات تغییر می‌کند. عرفان هودی کارشناس بورس با اشاره به اینکه بازار سهام همیشه تحت تاثیر معاملات اوراق است، گفت: بانک‌ها، صندوق‌های سرمایه‌گذاری، بیمه‌ها و… مکلف به خرید اوراق دولتی هستند، در نتیجه نقدینگی وقتی از معاملات سهام به سمت اوراق تغییر جهت می‌دهد رکود در بازار افزایش می‌یابد، بنابراین کاهش نقدشوندگی بازار در نتیجه انتشار اوراق به وقوع می‌پیوندد. البته نباید فراموش کرد که بازار سهام تک‌وجهی نیست و عوامل دیگری روی وضعیت بورس تاثیر می‌گذارند.
سهام بر اساس شرایط بنیادی معامله می‌شود؟
واقعیت این است که سهام بر اساس شرایط بنیادی معامله می‌شود و مادامی که شرایط بنیادی کلان و خرد شرکت‌های بهبود پیدا نکند تغییر جزئی در اقتصاد نمی‌تواند روند مثبت طولانی‌مدت ایجاد کند. تاکنون سیاست‌های دولت به گونه‌ای بوده که بودجه‌اش را از جیب شرکت‌ها تامین کرده است. در کنار آن برای کنترل بازار کالاها و همچنین بازار ارز باز هم به شرکت‌ها فشار وارد کرده است. همین مساله باعث آب رفتن حاشیه سود شرکت‌ها شد. در کنار آن نرخ بهره رسمی نیز در ایران رکورد تاریخی زد، همچنین برای اولین بار در سال جاری به صورت رسمی اوراق سود بالای ۳۵‌درصد تجربه کرد. سازمان بورس در این دوران به یکی از دو وظیفه اصلی خود یعنی دفاع از حقوق سهامداران خرد نتوانست به خوبی عمل کند. البته توسعه بازار سرمایه را توانست به نتیجه برساند اما در هر صورت این دوره تمام شد و بازده بورس باعث شد سرمایه زیادی از بازار خارج شود.
حسن کاظم‌زاده، کارشناس بورس با اشاره به اینکه برداشت از صندوق توسعه ملی با نرخ نیمایی صورت خواهد گرفت، گفت: در واقع دولت بخشی از درآمدهای نفتی خود را با ارز نیمایی دریافت می‌کند، این در حالی است که تا به حال درآمدهای نفتی با ارز ۲۸۵۰۰‌تومانی تسعیر می‌شد. این سیگنال بسیار مهمی به بازار ارز و سایر بازارهاست. در برآورد قبلی فرض شده بود که برداشت از صندوق توسعه ملی با ارز ترجیحی تسعیر شود. به همین دلیل انتظار می‌رفت ۴۵۶‌همت انتشار اوراق در سال جاری صورت پذیرد اما با تصمیم جدید و برداشت با از صندوق توسعه ملی با ارز نیمایی، میزان انتشار اوراق کمتر و در حدود ۲۷۶‌همت خواهد بود. این کاهش حجم انتشار اوراق فشار سنگینی را از روی بازارهای مالی برمی‌دارد و می‌تواند سبب کاهش نرخ بهره شود. از سوی دیگر جبران هزینه‌های دولت از محل برداشت از صندوق توسعه ملی یک سیاست انبساط مالی است و می‌تواند وضعیت بورس و سایر بازارها را رونقی کند.
در دوران ریزش و رکود برخی نمادها خصوصا کوچک و متوسط به طرزی افت پیدا کرده‌اند. این اتفاق به زیان سهامدارانی شد که به سرمایه خود نیاز داشتند زیرا از یک طرف بورس با دلیل و بدون دلیل قرمز شد و از طرف دیگر با کوچک‌ترین گزارشی سهامداران متوجه می‌شدند که چقدر ارزان‌فروشی می‌کنند اما چشم‌انداز روشنی نیز برای سهام خود متصور نبودند. هرچند در بین این نمادها گزینه‌های زیادی هستند که قفل صف خرید شده‌اند و حجم مبنا نمی‌خورند، بنابراین بازار نیازمند یک تعیین‌تکلیف است.
در روزهای آتی کدام نمادها مثبت خواهند بود؟
با توجه به روند کنونی بسیاری از فعالان بازار سهام پیش‌بینی می‌کنند همچنان در روزهای آتی برخی نمادها باز هم مثبت خواهند بود چراکه بیش از حد منفی شده‌اند اما در طرف مقابل نمادهای بزرگ و پرتراکنشی وجود دارند که رشد کرده‌اند و اتفاقا افت زیادی نیز نکرده بودند. در واقع با یک دوگانه‌ای طرف هستیم که کوچک‌ها و متوسط‌ها برای رشد جذاب هستند ولی بزرگ‌های پرتراکنش دلیلی برای رشد ندارند.
تا هفته گذشته نسبت به فروش سهام توسط کدهای حقوقی نظارت بالایی صورت می‌گرفت و حتی چند بار بعد از عرضه سنگین برخی نمادها، از طرف نظارت سازمان بورس اظهارنظرهایی مبنی بر بررسی این عرضه و جلوگیری از عرضه تاثیرگذار شد. به نظر می‌رسد نظارت همچنان ضعیف است و این باعث شده تا شاهد افزایش عرضه حقوقی‌ها باشیم. به همین سمت عرضه در بازار تقویت شده است. برای خروج از این بلاتکلیفی بهتر است هر چه سریع‌تر وضعیت مدیریت سازمان تعیین‌تکلیف شود. به هر حال در شرایطی هستیم که سازمان رییس ندارد، سرپرست هم ندارد و بازار هم این چند وقت با کنترل عرضه‌کنندگان سر و شکلی گرفته بود.