دورنمای تیره برای اقتصاد جهانی

گروه انرژی- بازار نفت در حالی شروع معاملات این هفته را با فروکش تهدید توفان برای تولید نفت خلیج مکزیکو و مایوس‌شدن سرمایه‌گذاران از اقدامات محرک مالی چین کاهشی آغاز کرده که تحلیلگران چشم‌انداز بازار نفت تا پایان سال جاری میلادی و سه‌ماهه نخست سال آینده را مبهم پیش‌بینی می‌کنند.
معاملات بازار نفت روز دوشنبه تحت‌تاثیر محرک مالی چین آغاز به کار کرد. بسته محرکی که در جلسه کمیته دائمی کنگره ملی خلق در روز جمعه اعلام شده بود، بنا به گفته تحلیلگران، ضعیف‌تر از انتظار بازار بود و فقط به اقدامات حمایتی اندک برای مسکن و مصرف اشاره داشت. تحلیلگران گروه بانکی ANZ می‌گویند فقدان محرک‌های مالی مستقیم نشان می‌دهد که سیاستگذاران چینی، فضایی را برای ارزیابی تاثیر سیاست‌هایی که دولت بعدی آمریکا معرفی خواهد کرد، باقی گذاشته‌اند. بازار اکنون تمرکز خود را به جلسه دفتر سیاسی و کنفرانس «کار اقتصادی مرکزی» در دسامبر معطوف خواهد کرد که انتظار می‌رود اقدامات ضد چرخه‌ای طرفدار مصرف بیشتری اعلام شود. مصرف نفت در چین که سال‌ها محرک رشد تقاضای جهانی بود، در سال ۲۰۲۴، چندان دلچسب نبود زیرا رشد اقتصادی این کشور کند شده و مصرف بنزین با رشد سریع خودروهای برقی، کاهش یافته است و گاز طبیعی مایع، جایگزین دیزل به‌عنوان سوخت کامیون شده است. قیمت نفت همچنین پس از کاهش نگرانی‌ها نسبت به احتمال اختلال عرضه ناشی از توفان رافائل در خلیج مکزیکوی آمریکا کاهش یافت. طبق گزارش رگولاتور انرژی فراساحلی آمریکا، بیش از یک‌چهارم نفت و ۱۶‌درصد از تولید گاز طبیعی آمریکا در خلیج مکزیکو، روز یکشنبه آفلاین ماند. به‌دنبال این شرایط، شرکت‌های شل و شورون روز یکشنبه اعلام کردند پرسنل خود را دوباره در سکوهای خلیج مکزیکو مستقر خواهند کرد تا فعالیت تولیدی از سرگرفته شود.
طوفان ترامپ در بازار نفت
معامله‌گران بازار نفت می‌گویند، ابهامات مربوط به سیاست دونالد ترامپ، رییس‌جمهور منتخب آمریکا برای بازار نفت دورنمای اقتصادی جهانی را تیره کرده است. سیتی‌ بانک آمریکا در تازه‌ترین گزارش خود پیش‌بینی کرد که پیروزی نامزد جمهوریخواهان در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا ممکن است قیمت نفت را تا سال ۲۰۲۵ زیر فشار قرار دهد و دوره دوم ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ، رییس‌جمهور منتخب آمریکا، می‌تواند تا سال ۲۰۲۵ میلادی بر قیمت نفت فشار کاهشی وارد کند و میانگین قیمت نفت برنت به ۶۰ دلار برای هر بشکه برسد که تعرفه‌های تجاری بالقوه و افزایش عرضه نفت از دلایل عمده آن به‌شمار می‌آیند. برآوردهای این بانک آمریکایی حکایت از آن دارد که نفوذ ترامپ بر اوپک‌پلاس (ائتلاف تولیدکنندگان عضو سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و متحدانش) ممکن است آنها را وادار به تسریع در اجرای برنامه تعدیل تدریجی کاهش عرضه داوطلبانه اضافه هشت عضو این ائتلاف کند، درحالی‌که به‌طور بالقوه کاهش تنش‌های ژئوپلیتیک را کاهش می‌دهد و مقداری نفت از ذخیره‌سازی‌های شناور روی آب وارد بازار می‌شود. سیتی بانک همچنین یادآور شده است که سیاست ترامپ از طریق مشوق‌های مالیاتی بالقوه برای سرمایه‌گذاری در طرح‌های اکتشاف و تولید می‌تواند به نفع صنعت نفت باشد و روند افزایش هزینه حق‌امتیازها، هزینه‌های حداقل پیشنهادها و نرخ اجاره زمین‌های فدرال در دوره بایدن را معکوس کند.
این بانک آمریکایی همچنین اعلام کرد سیاست‌های ترامپ می‌تواند پیامدهای رشد اقتصادی جهانی را پیچیده کند، به‌ویژه برای اروپا و چین که همچنان در معرض خطر تعرفه‌های تجاری هستند.
این اوضاع می‌تواند بر رشد تقاضای جهانی نفت هم تاثیر بگذارد و خطرهای کاهشی را برای پیش‌بینی‌های رشد تقاضای جهانی روزانه ۹۰۰‌میلیون بشکه‌ای طی سال آینده میلادی ایجاد کند.
براساس اعلام این بانک، با وجود برنامه حمایتی بیشتر نفت و گاز، تاثیر فوری آن بر بازارهای فیزیکی نفت احتمالا محدود خواهد بود. پیش از این موسسه «استاندارد چارتر»، رشد تقاضای جهانی نفت در سال ۲۰۲۴ را حدود 45/1‌میلیون بشکه در روز برآورد کرده بود. براساس برآورد این موسسه، مقدار تقاضای نفت در ماه اوت ۲۰۲۴ با بازنگری افزایشی ۴۵۰‌هزار بشکه در روز نسبت به برآورد قبلی ماه پیش به 79/103‌میلیون بشکه در روز رسید.
بنا به برآورد پلاتس، با توجه به مقررات سختگیرانه در اروپا به‌منظور جایگزینی خودروهای درون‌سوز و مصرف‌کننده سوخت‌های فسیلی با خودروهای برقی، برآورد می‌شود تقاضای سوخت دیزل اروپا از 4/4‌میلیون بشکه در روز در سال۲۰۱۸ در افق ۲۰۴۰ به 7/2‌میلیون بشکه در روز افت کند. بنا به گزارش پلاتس، تقاضا برای سوخت هوایی در بریتانیا در سال۲۰۲۴ به ۳۰۰‌هزار بشکه در روز رسیده است. در همین حال بنا به اعلام دولت بریتانیا، این کشور قصد دارد مالیات بر سوخت مسافرت‌های هوایی را تا ۵۰‌درصد بالاتر ببرد که ممکن است بر مقدار تقاضای سوخت هوایی تاثیر منفی داشته باشد. بنا بر برآورد سینوپک، تقاضا برای فرآورده‌های پالایشی در سه‌ماهه چهارم سال۲۰۲۴ در چین به‌دلیل افزایش مصرف گازوئیل، همچنین آهنگ کاهشی جایگزینی سوخت ال‌ان‌جی در صنعت حمل‌ونقل این کشور افزایش می‌یابد.
تحریم‌های ایران و ونزوئلا برقرار است؟
پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا همزمان با افزایش ارزش دلار، ابتدا سبب افت بیش از ۲ دلاری قیمت نفت در معامله‌های روز چهارشنبه (۱۶ آبان) شد اما قیمت‌ها تا پایان روز معاملاتی کمتر از یک‌درصد کاهش یافت.
پیش‌بینی‌ها درباره اقدام‌های احتمالی دولت ترامپ مانند وضع تحریم‌های شدیدتر علیه ایران و ونزوئلا و در نتیجه احتمال کاهش عرضه این دو کشور به بازارهای جهانی، قیمت‌های نفت را در معامله‌های روز پنجشنبه (۱۷ آبان) افزایش داد.
بنابر اعلام شرکت بی‌ام‌آی، تاثیر دولت ترامپ بر عوامل بنیادین بازار نفت در سال ۲۰۲۵ ممکن است تا حدی محدود باشد.