دوراهی نفت

گروه انرژی- چشم‌انداز ضعیف تقاضای چین، ریسک‌های ژئوپلیتیکی و احتمال رکود در اقتصاد آمریکا سه عاملی هستند که باعث شده طی یک‌هفته گذشته، ترمز قیمت نفت کشیده شود و قیمت نفت از صعود باز بماند.
نفت برنت روز چهارشنبه 4/2‌درصد و شاخص نفت آمریکا، 8/2‌درصد صعود کرده و بخشی از ریزش قیمت شدیدی را که روز دوشنبه تجربه کرده بودند، جبران کنند.
قیمت نفت روز چهارشنبه از آماری که نشان داد ذخایر نفت آمریکا در هفته گذشته، 7/3‌میلیون بشکه کاهش پیدا کرده است، پشتیبانی شد. این کاهش، بسیار فراتر از کاهش ۷۰۰‌هزار بشکه‌ای بود که تحلیلگران در نظرسنجی رویترز پیش‌بینی کرده بودند و ششمین کاهش هفتگی ذخایر نفت آمریکا بود.
تحلیلگران گروه بانکی ANZ در یادداشتی نوشتند: وضعیت قیمت، نشان می‌دهد که تقاضا برای بشکه‌های فیزیکی باوجود نگرانی‌ها درباره فعالیت‌های اقتصادی ضعیف، همچنان قوی مانده است.
جان ایوانز، تحلیلگر شرکت PVM هم گفت: قیمت‌ها همچنین از افزایش تنش‌های ژئوپلیتیکی در خاورمیانه و وضعیت فورس ماژور اعلام شده در تولید میدان نفتی شراره لیبی، حمایت شده‌اند. تولید این میدان که بزرگ‌ترین میدان نفتی لیبی است، به دلیل اعتراضات سیاسی، حدود ۲۰‌درصد کاهش پیدا کرده.
ترور و شهادت اسماعیل هنیه، رییس دفتر سیاسی جنبش حماس و فواد شکر، یکی از فرماندهان ارشد حزب‌الله به دست رژیم صهیونیستی، تنش‌های ژئوپلیتیکی در خاورمیانه تشدید شد و نگرانی‌ها نسبت به احتمال اختلال در عرضه نفت این منطقه را برانگیخت. با این حال تحلیلگران بانک‌سیتی پیش‌بینی می‌کنند احتمال بهبود قیمت نفت برنت به ابتدا یا میانه کانال ۸۰دلار، وجود دارد. بانک آمریکایی گلدمن‌ساکس هم پیش‌بینی کرده است کف قیمت نفت برنت، ۷۵‌دلار در هر بشکه خواهد بود و نگرانی‌های اقتصاد کلان فعلی از احتمال وقوع رکود در آمریکا، بعید است باعث شکسته شدن آن شود.
مارپیچ نزولی
اویل پرایس در گزارشی می‌نویسد: «تنش‌های فزاینده بین اسرائیل و ایران، زنجیره‌های عرضه نفت را مختل می‌کند و می‌تواند قیمت نفت را افزایش دهد. بانک جهانی پیشتر تشریح کرده بود که اگر ایران و اسرائیل وارد یک درگیری مستقیم شوند، قیمت نفت ‌‌می‌تواند سیر صعودی فزاینده‌ای داشته باشد‌ و این خوانش حتی پتانسیل تحریم نفت اوپک را در نظر نمی‌گیرد. در حالی که خطر تشدید تنش در این مناقشه همچنان یک احتمال بسیار واقعی است، تاثیرگذارترین ابرقدرت‌های جهان انگیزه زیادی برای کاهش تنش و پایین نگه داشتن قیمت نفت دارند.
از ‌۷ اکتبر سال گذشته‌، خاورمیانه در آستانه تبدیل شدن به مرکز درگیری منطقه‌ای و شاید جهانی خارج از کنترل بوده است. شاید هیچ زمانی برای منطقه و کشورهایی که از طریق سیاست، اقتصاد یا قیمت انرژی به آن متصل هستند، خطرناک‌تر از برهه فعلی نبوده است.
درگیری خاورمیانه، در این مرحله، تنها چیزی است که قیمت نفت را از یک مارپیچ نزولی قابل‌توجه دور نگه می‌دارد. گروه آی‌ان‌جی در بیانیه‌ای اعلام کرد که ناظران اکنون منتظرند ببینند پاسخ ایران به ترور رییس‌دفتر سیاسی حماس توسط اسرائیل چه پیامدهایی طی روزها یا هفته‌های آتی در پی خواهد داشت.
آی‌ان‌جی در گزارشی می‌نویسد: «در حالی که تحولات ممکن است منجربه نوسانات کوتاه‌مدت در بازار شود، برای مشاهده قدرت پایدار، احتمالا باید شاهد برخی اختلالات واقعی در عرضه نفت باشیم که تاکنون وجود نداشته است.»
با این حال، بدون درگیری همه‌جانبه که عرضه جهانی نفت را مختل می‌کند، خاورمیانه ‌تنها می‌تواند به عنوان یک موازنه نرم عمل کند و انتظار می‌رود عرضه در اواخر سال‌جاری افزایش یابد، چراکه اوپک‌پلاس در تلاش برای حذف تدریجی کاهش تولید داوطلبانه از اکتبر است. رویترز در نظرسنجی منتشر شده در روز جمعه اعلام کرد که با تمامی این اوصاف تولید اوپک در ماه ژوییه با وجود کاهش‌های مقطعی افزایش یافت.
چین در پی تخفیف‌های بیشتر
به گفته «اچ.دبلیو. پلین»، تحلیلگر بازارهای انرژی، تصور نزاع فراگیر در خاورمیانه در پی ترور اسماعیل هنیه احتمال اختلال گسترده در بازارهای انرژی را بالا می‌برد. وی گفت: «این نکته را همگان می‌دانند که درگیری در منطقه نفتخیز خاورمیانه، آن با شدت و حدت گسترده، بر بازارهای مالی و انرژی تاثیر فراوان می‌گذارد. از یا نباید برد که درگیری‌ها میان عربستان و انصارالله یمن در سال‌های اخیر چه تاثیر نامطلوبی بر قیمت نفت در آن سال‌ها گذاشت. تصور جنگ فراگیر در منطقه نیز از این قضیه مستثنا نیست، چراکه احتمال شیوع خشونت‌ها به کشورهایی چون عربستان یا قطر نیز وجود دارد و این امر همچون اهرم فشار بر سرمایه‌گذاران نفتی عمل می‌کند.»
یکی از عوامل کلیدی که ممکن است خطرات خارج شدن از کنترل تشدید تنش را کاهش دهد- همان‌طور که قبلا از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ چندین‌بار انجام داده است- این است که هیچ‌یک از ابرقدرت‌های اصلی حامی طرف‌های درگیر در این مناقشه خاورمیانه نمی‌خواهند قیمت نفت بسیار بالاتر از آنچه که هست، برود.
به گفته «سیمون واتکینز»، روزنامه‌نگار اقتصادی، حامی اصلی اسرائیل- ایالات متحده- علاقه دیرینه‌ای به حفظ قیمت نفت برنت زیر ۷۵ تا ۸۰‌دلار در هر بشکه دارد. قیمت‌های بیش از این به‌طور قابل‌توجهی احتمال سقوط اقتصاد به سمت رکود را افزایش می‌دهد. سابقه تاریخی این بوده است که هر ۱۰‌دلار در هر بشکه تغییر در قیمت نفت‌خام منجربه تغییر ۲۵ تا ۳۰سنت در قیمت هر گالن بنزین می‌شود و به ازای هر یک‌سنت که میانگین قیمت هر گالن بنزین افزایش می‌یابد، بیش از یک‌میلیارد‌ دلار در سال از مخارج مصرف‌کننده از دست می‌رود. اگر اقتصاد ایالات متحده چندماه مانده به یک انتخابات مهم ‌در رکود باشد، شانس حزب فعلی برای حفظ قدرت به‌طور چشمگیری کاهش می‌یابد. چین حامی کلیدی ایران، مانند ایالات متحده تمایل دارد قیمت نفت در پایین‌ترین سطح اخیر معامله شود. از سال ۲۰۱۷، این کشور بزرگ‌ترین واردکننده ناخالص نفت‌خام در جهان بوده است‌ که عاملی برای تقویت بازیابی اقتصادی هنوز شکننده آن از دوره ویرانگر کووید تلقی می‌شود. در نتیجه، پکن اگرچه از تخفیف‌های قابل‌توجهی روی قیمت‌های اصلی نفت که توسط روسیه، ایران و عراق ارائه می‌شود، بهره می‌برد، به جز سه تامین‌کننده اصلی آن، هرچه قیمت اصلی قبل از اعمال تخفیف کمتر باشد، برای چین بهتر است. در حالی که تنش‌ها در خاورمیانه ادامه دارد و جهان با نیاز فوری به انتقال انرژی دست و پنجه نرم می‌کند، جهان خود را بر سر دوراهی می‌بیند: رهبران جهان باید ثبات بازار را متعادل کند، آن هم در حالی که در یک چشم‌انداز ژئوپلیتیکی پیچیده‌تر حرکت می‌کند.