دل‌های نگران کارگران پیمانکاری با قراردادهای لرزان

مطابق آمارها یکی از بخش‌های کارگری که همواره دغدغه دارند و نگران اوضاع و شرایط خود هستند، کارگران پیمانکاری هستند.‌ مطابق تخمین‌ها بخشی از جامعه ۱۵میلیونی کارگران کشور، با قرارداد موقت کوتاه‌مدت مشغول به کار هستند. بسیاری از این کارگران با دغدغه تمدید یا پایان قرارداد کاری خود روزگار سپری می‌کنند؛ کارگرانی که نبود ثبات در قراردادهای کاری‌شان باعث می‌شود همیشه با نگرانی کار کنند. قراردادهای کوتاه‌مدت و عدم تمدید آنها، از عوامل مهم اخراج کارگران بوده و یکی از مسائلی است که باعث شده نسل جوان کمتر به کار کردن در مراکز تولیدی و کارخانه‌ها تمایلی نشان بدهد. از سوی دیگر، تعداد زیادی از کارخانه‌ها و شرکت‌ها برای اینکه با اداره کار و شرایط سخت بیمه مواجه نشوند، همه کارهای خود را به شکل پروژه در اختیار پیمانکاران قرار می‌دهند. پیمانکار موظف می‌شود برای انجام پروژه، نیروی کار استخدام و او را بیمه کند اما برخی پیمانکاران با قراردادهای کوتاه‌مدت آن هم بدون بیمه، کارگران را با کمترین حقوق استخدام می‌کنند. این اوضاع زمانی سخت‌تر می‌شود که مدت قرارداد پیمانکار با شرکت به پایان می‌رسد و به این ترتیب تعداد زیادی کارگر قراردادی بیکار می‌شوند. برخی کارگران هم که قراردادهای کوتاه‌مدت دارند در اواسط سال به بهانه‌های مختلف از جمله نبود بودجه و کمبود منابع تولید، تعدیل شده و بیکار می‌شوند.
رابطه کارگر و کارفرما باید مستقیم باشد
اولیا علی‌بیگی رییس کانون عالی شوراهای اسلامی کار کشور در گفت‌وگویی اعلام کرده است: یکی از معضلات جامعه کارگری، شرکت‌های پیمانکاری تامین نیروی کار است. در این شرکت‌ها باوجود اینکه کارگران بیش از ساعت قانونی مصوب شورای‌عالی کار مشغول به کار هستند، ولی متاسفانه گاها دریافتی آنها کمتر از مصوبه شورای عالی کار مشاهده می‌شود. وی بیان کرد: معتقدیم که باید یک رابطه مستقیم قرارداد کار بین کارگر و کارفرما برقرار شود و این نیروهای واسطه که هیچ‌گونه سرمایه‌گذاری نیز به همراه ندارند، از بین بروند. ضمن آنکه ایمنی و بهداشت و سلامت نیروی کار در محیط کار نیز باید مورد توجه جدی کارآفرینان و دولت قرار بگیرد.
تصویب کلیات لایحه امنیت شغلی در هیات دولت
علی‌بیگی در ادامه افزود: سال گذشته رییس‌جمهوری دستور دادند که وزارتخانه‌های کار و صمت نسبت به ساماندهی قراردادها اقدام کنند که در این راستا معاونت روابط کار نشست‌های سه‌جانبه‌ای را برگزار کردند. در نهایت توافقات به هیات دولت ارسال شد تا کلیات لایحه امنیت شغلی به تصویب رسید و اکنون کارگروه‌های تخصصی روی جزئیات کار می‌کنند.
وی تصریح کرد: با توجه به تاکیدات مقام معظم رهبری و رییس‌جمهوری انتظار داریم بدنه دولت و مجلس اهتمام ویژه‌ای به بحث ساماندهی قراردادهای کار داشته باشند. متاسفانه اراده جدی برای ساماندهی قراردادهای کار نبوده است؛ بنابراین اگر دولت و مجلس عزم و اراده داشته باشند راهکارهای متعددی است که به موضوع قراردادها ورود کرده و مشکلات جامعه کارگری در بحث قراردادها را برطرف کرد.
تفکیک قراردادهایی با ماهیت مستمر از غیر‌مستمر
رییس کانون عالی شوراهای اسلامی کار در عین حال بر لزوم ساماندهی قراردادها تاکید کرد و گفت: منظور از ساماندهی قراردادها یعنی کارهایی که ماهیت مستمر دارند شناسایی شوند و افرادی که در این مشاغل مشغول کار هستند با قرارداد دائم به کار گرفته شوند. منتها باید به سمت و سویی برویم‌ که امنیت شغلی با رعایت انضباط اجتماعی در محیط کار انگیزه وبهره‌وری ایجاد کند. وی گفت: در کارهایی که فصلی است انتظار جامعه کارگری این نیست که حتما کارگر قرارداد دائم داشته باشد؛ بنابراین باید بین کارهای با ماهیت مستمر و کارهای با ماهیت غیر‌مستمر تفکیک قائل شویم و این کارها رصد و شناسایی و ساماندهی شوند.
مُهر سکوت بر لب کارگران ناراضی از ترس بیکاری
فتح‌الله بیات، رییس اتحادیه کارگران قراردادی و پیمانی، در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی تسنیم درباره کارگران دارای قرارداد پیمانی گفت: ناامنی شغلی همواره باعث می‌شود کارگرانی که از شرایط شغلی خود ناراضی هستند، سکوت کنند، چراکه می‌دانند اعتراض برابر با بیکاری است.
رییس اتحادیه کارگران قراردادی و پیمانی با اشاره به اینکه حدود ۹۶درصد کارگران به دلیل ناامنی شغلی، ناراضی هستند اما چاره‌ای جز ادامه کار ندارند، گفت: کارگران معترض از ترس بیکاری چاره‌ای جز سکوت ندارند. وی با بیان اینکه بیش از ۹۵درصد کارگران قرارداد موقت دارند، افزود: دیده شده تعداد زیادی از کارفرمایان حقوق و مزایای کامل را پرداخت کرده اما مزایای شغلی را حذف می‌کنند. در جامعه کارگری، هم کارفرمای خوب داریم و هم کارفرمای بد و هم پیمانکار خوب داریم و هم پیمانکار بد. آنچه به ما گزارش می‌شود، نارضایتی‌ها و شکایت‌ها و اعتراض‌ها از کارفرما و پیمانکار بد است، اما حتما کارگاه‌ها و بنگاه‌هایی در این کشور هستند که کارفرما یا پیمانکار، حق کارگر را به‌طور کامل رعایت می‌کند. بیات گفت: پیمانکاری و واسطه‌گری هیچ‌گاه قابل حذف نیست، چون ماهیت برخی مشاغل کارگری که البته بیشتر از ۱۰درصد کل مشاغل کارگری را هم شامل نمی‌شود، موقت و غیردائم بوده و لازم است برای این ۱۰درصد، نیروی کار به پیمانکار سپرده شود. اعتراض ما در این ۲۰سال این بوده که در مشاغل مستمر مثل خودروسازی و پتروشیمی‌ها و بخش‌های مولد صنعت، نه‌تنها قرارداد موقت معنا ندارد، بلکه کارگر باید با کارفرمای اصلی قرارداد شغلی داشته باشد.