دستورالعمل نرخ خوراک همچنان قربانی می‌گیرد

بازار سرمایه- در شرایطی که کشور در آستانه ناترازی در حوزه بنزین و سوخت قرار دارد، آمارهای موجود نشان می‌دهد، تداوم اجرای دستورالعمل نرخ خوراک و فرآورده‌های پالایشی، به کاهش ۸۵‌درصدی کرک اسپرد بنزین و افت درآمد پالایشگاه‌ها منجر شده و چشم‌انداز توسعه صنعت پالایشی را با ابهام مواجه کرده است.
با اجرای اصلاحیه دستورالعمل نرخ خوراک و فرآورده‌های پالایشی که از بهمن‌ماه سال ۱۴۰۲ اجرایی شد، شاهد افت قیمت کرک اسپرد بنزین در پالایشگاه‌ها بوده‌ایم. به‌طوری که بر مبنای فرمول جدید، کرک اسپرد بنزین پالایشگاه‌ها، در خردادماه نسبت به اردیبهشت‌ماه امسال، ۸۵‌درصد کاهش یافته است. بررسی‌های «سنا» نشان می‌دهد، در شرایطی که کشور در آستانه ناترازی در حوزه تامین بنزین و سوخت قرار دارد، دستورالعمل جدید محاسبه نرخ خوراک و فرآورده‌های نفتی، روی پالایشگاه‌های عمده تولیدکننده بنزین اثر منفی گذاشته، چنانکه به‌طور مشخص، آن دسته از شرکت‌های پالایشی که عمده سبد محصولات آنها را بنزین تشکیل می‌دهد، بر اثر این ابلاغیه و همزمانی آن با افت جهانی قیمت بنزین، با کاهش سودآوری مواجه شده‌اند. براساس گزارش اداره میزهای صنعت و رتبه‌بندی ناشران سازمان بورس، از کرک اسپرد صنعت پالایشگاهی، دستورالعمل نرخ خوراک و فرآورده‌های پالایشی، روی قیمت بنزین پالایشگاه‌ها اثر منفی گذاشته است.
این موضوع می‌تواند چشم‌انداز توسعه صنعت پالایش نفت را، به‌خصوص در حوزه تولید بنزین، تیره و تار کند. به باور کارشناسان رفع ناترازی سوخت، به خصوص در حوزه تامین بنزین مورد نیاز داخلی، از دو مسیر کنترل مصرف و رشد تولید امکان‌پذیر است. در این شرایط، مصوبه زمستان پارسال هیات‌وزیران عملا یکی از این دو مسیر، یعنی سرمایه‌گذاری برای افزایش ظرفیت و رشد تولید را غیرقابل استفاده می‌کند، زیرا با چشم‌انداز به‌وجود آمده، ناشی از افت شدید درآمد حاصل از فروش بنزین، سرمایه‌گذاری در این حوزه از صنعت پالایشی، جذابیت خود را از دست داده که موجب می‌شود در آینده با تشدید ناترازی در حوزه تامین بنزین مواجه شویم.
ترکیب مقداری سبد محصولات صنعت پالایشگاهی
طبق آمارهای موجود، شرکت نفت ستاره خلیج‌فارس با ۶۹‌درصد بیشترین توان خود را بر تولید بنزین متمرکز کرده، در مقابل شرکت پالایش نفت شیراز فقط ۱۶‌درصد از توانش را به تولید بنزین اختصاص داده و از این نظر کمترین میزان نسبت تولید بنزین را در میان پالایشگاه‌ها داراست. در زمینه تولید نفت گاز یا گازوئیل هم بیشترین میزان نسبت تولید مربوط به شرکت پالایش نفت اصفهان با ۴۱‌درصد و کمترین میزان آن به شرکت نفت ستاره خلیج‌فارس با ۱۹‌درصد مربوط است. در زمینه تولید نفت‌کوره هم بیشترین میزان تولید مربوط به شرکت پالایش نفت تبریز با ۲۶‌درصد و کمترین میزان تولید آن مربوط به شرکت‌های پالایش نفت شیراز و پالایش نفت اصفهان با ۱۵‌درصد است. در این بین شرکت نفت ستاره خلیج‌فارس نفت‌کوره تولید نمی‌کند.