30 - 01 - 2025
دستودلبازی ارزی برای مونتاژکاران
مهر- شواهد بیانگر آن است که دولت در تخصیص ارز به شرکتهای مونتاژکار با دست باز عمل میکند اما وقتی نوبت به واردات میرسد کمبود ارز را بهانه میکند.
تقابل دولت و مجلس در خصوص میزان واردات خودرو در سال ۱۴۰۴ در نهایت با حکم مجمع تشخیص مصلحت نظام به نفع دولت به پایان رسید؛ آنطور که محسن زنگنه نماینده مجلس دو روز پیش اعلام کرد طبق این مصوبه، ارز واردات خودرو از 3/3میلیارد یورو به دومیلیارد یورو کاهش و تعرفه واردات خودرو نیز از ۶۰درصد به ۱۰۰درصد افزایش یافت. این در حالی است که به گفته کارشناسان صنعت خودرو شرایط اقتصاد کلان کشور حاکی از کمبود شدید درآمدهای ارزی است و ممانعت مجمع از رویکردهای پوپولیستی مجلسیان، قابل تقدیر است.
باید توجه داشت که طی سالهای گذشته و با ممنوعیت واردات خودرو و انحصاری شدن بیش از پیش بازار خودرو، زمینه برای توسعه خودروهای مونتاژی در ایران رونق گرفت تا جایی که حتی دو خودروساز بزرگ کشور -ایرانخودرو و سایپا-نیز تمایل خود را به توسعه مونتاژ به جای تولید داخل نشان دادند. در واقع مونتاژکاران با واردات قطعات منفصله از کشور چین، خودروها را در داخل ایران مونتاژ کرده و روانه بازار میکنند. این شیوه تولید خودرو در اغلب کشورها انجام میشود اما نکتهای که در مورد مونتاژکاران ایرانی وجود دارد این است که محصولات مونتاژ شده با نرخهای نجومی به فروش میرسند؛ به شکلی که اگر خودرو به صورت کامل وارد کشور شود شاید فقط چند درصد از خودروهای مونتاژ شده در داخل گرانتر عرضه شود.
آخرین آمار رسمی گمرک ایران از میزان واردات قطعات خودرو طی نیمه نخست امسال نیز نشان میدهد که فقط طی ۶ ماه ۲۹۲هزار تن اجزا و قطعات خودرو به ارزش 9/2میلیارد دلار وارد کشور شده بود که عمده مقاصد وارداتی نیز از چین، امارات متحده عربی و ترکیه بوده که به ترتیب ۷۰درصد، ۱۴درصد و ۶درصد از ارزش کل اجزا و قطعات خودرو وارداتی به کشور را به خود اختصاص داده است.
گزارشی که گمرک ایران از میزان ارز تخصیصی به شرکتهای بزرگ در سال ۱۴۰۲ منتشر کرده بود نشان میداد که شرکتهای مونتاژکار با دریافت سهمیلیارد و ۱۶۳میلیون دلار در صدر دریافتکنندگان ارز بودند؛ به گونهای که شرکت صنایع خودروسازی مدیران در سال گذشته بالغ بر یکمیلیارد دلار ارز دریافت کرده که نسبت به سال ۱۴۰۱ افزایش ۸۹درصدی را نشان میدهد.
شرکت کرمان موتور ۷۴۷میلیون و ۹۱۲هزار دلار ارز دریافت کرده که نسبت به سال ۱۴۰۱ بیانگر رشد ۷۵درصدی است. شرکت کوروش موتور آریا ۶۳۴میلیون و ۴۸۱هزار دلار ارز گرفته که افزایش ۵۷درصدی را نشان میدهد.
بر این اساس، شواهد بیانگر آن است که دولت در تخصیص ارز به شرکتهای مونتاژکار با دست باز عمل میکند اما وقتی نوبت به واردات میرسد کمبود ارز را بهانه میکند تا جایی که برای مقابله با مصوبه مجلس، دولت به قدری اعتراض کرد که شورای نگهبان نیز با مصوبه مجلس مخالفت کرد و این تقابل مجلس و شورای نگهبان نهایتا با رأی مجمع تشخیص به نفع دولت تمام شد؛ این در حالی است که تاثیر عرضه خودروهای وارداتی در به تعادل رساندن بازار خودروی کشور و شکستن حباب قیمتی که طی چند سال گذشته تشکیل شده، غیرقابل انکار است.
حال اگر فرض را بر این بگذاریم که مونتاژ بهتر از واردات است که دولت توجه ویژهای به این بخش دارد، باید به این موضوع بپردازیم که اصلا چرا قیمت خودروهای مونتاژی در ایران تا این حد بالاست؟ مگر اصل مونتاژ بر این نیست که خودرو با قیمت کمتری نسبت به واردات، به دست مصرفکننده برسد؟ چرا در ایران این موضوع عملیاتی نمیشود؟
در پاسخ باید گفت، طبق بررسیهای انجام شده گرانی خودروهای مونتاژی در ایران معلول چهار علت شامل ممنوعیت چند ساله واردات خودرو و انحصاری شدن بازار، نوسانات نرخ ارز و وابستگی مونتاژکاران به ارز، ارزبری بالای خودروهای مونتاژی و در نظر گرفتن نرخی بالاتر از نرخ بازار آزاد برای ارز مصرفی است.
مجتبی یوسفی، نماینده مجلس نیز دراینباره گفت: خودروسازان 5/5میلیارد دلار ارز از دولت دریافت کرده و خودروها را به سه برابر قیمت مونتاژی به مردم عرضه کردهاند.
وی همچنین اشاره کرد: قیمت خودروهای چینی در کشورهای عربی ۷۰۰میلیون و در ایران 5/2میلیارد دلار است.
یوسفی تصریح کرد، پیشبینی میشود امسال ۸میلیارد دلار برای واردات قطعات خودرو تخصیص داده خواهد شد حال اگر سهمیلیارد دلار از این مبلغ را به واردات تخصیص میداد شاهد رقابت در بازار خودرو میبودیم.
آنطور که فعالان بازار خودرو میگویند، مونتاژکاران خودروهای خود را دو تا چهار برابر بالاتر از قیمت جهانی و آن هم به صورت چهار تا پنج ماهه میفروشند؛ به عنوان مثال اگرچه قیمت خودرو شاید ۱۵هزار دلار باشد اما در حقیقت ۳۰هزار دلار فروخته میشود.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد