23 - 02 - 2020
دسترنج مصلحت اندیشان
گروه اقتصادی- اجماع کشورهای عضو کارگروه ویژه اقدام مالی علیه ایران، معاملهگران ارزی بازار را به تکاپو واداشت.
دلار از سد مقاومتی بازار عبور کرده، تقاضای خرید ارز بالا رفته و دلالان سقفهای قیمتی جدیدی برای معاملات فردایی خود تشکیل میدهند. این نخستین واکنش بازارهای اقتصادی ایران پس از بازگشت به لیست سیاه FATF است. دیروز برگ تازهای از معاملات ارزی بازار رقم خورد؛ شتاب رشد قیمت دلار بیشتر شد و عبور از سد مقاومتی ۱۴ هزار تومان را ممکن کرد. نمودار تغییرات قیمتی در بازار غیررسمی ارز نشان میدهد که دلار در ساعات ابتدایی روز گذشته با قیمت حدودی ۱۴ هزار و ۲۰۰ تومان معامله میشد. با نزدیک شدن به اواسط روز و بالا رفتن تقاضا برای خرید ارز، دلار به میانه کانال ۱۴ هزار تومان نزدیک شد؛ روند رو به رشد قیمتها پس از ظهر نیز تداوم یافت که به ثبت قیمت ۱۵ هزار و ۲۰۰ تومان برای دلار منجر شد. بازار ارز اما به توقف افزایش قیمتها رضایت نداد، به طوری که آخرین نرخ معاملاتی ثبت شده برای دلار ۱۵ هزار و ۷۵۰ تومان در ساعت ۱۷ و ۱۵ دقیقه روز گذشته است.
ادامه معاملات ارزی بازار همچنین به ثبت قیمت ۱۵ هزار و ۸۵۰ تومان در ساعت ۱۸ دیروز منجر شد. با این حال پس از آن شاهد ریزش قیمت دلار تا سطح ۱۵ هزار و ۳۷۰ تومان بودیم.
شتاب رشد قیمتها موید آن است که در روزهای پیش رو شاهد حضور بازارساز و افزایش بیشتر نظارتها از سوی بانک مرکزی برای کنترل معاملات بازار ارز و فروکش کردن هیجانات شکل گرفته خواهیم بود.
اما تابلوی معاملات صرافیها نیز دیروز مزین به قیمتهای جدید معاملاتی شد. دلار که تا هفته گذشته با قیمت ۱۴ هزار و ۲۰۰ تومان توسط صرافیها به فروش میرسید، دیروز از میانه کانال ۱۴ هزار تومان عبور کرد. نمودار تغییرات قیمت ارز در صرافیهای بانکی نیز نشان میدهد که دلار پیش از ظهر روز گذشته موفق به عبور از مرز روانی ۱۴ هزار و ۵۰۰ تومان نشده بود و با قیمتهایی پایینتر از آن معامله میشد. با این حال با شدت گرفتن هیجانات ارزی بازار، صرافان نیز قیمت معاملاتی خود را بالا بردند و هر دلار آمریکا را با نرخ ۱۴ هزار و ۵۳۰ تومان به متقاضیان بازار عرضه کردند. نرخ خرید دلار نیز از سوی این صرافیها ۱۴ هزار و ۳۴۰ تومان اعلام شد.
هیجانات ارزی بازار در حالی رو به افزایش است که رییس بانک مرکزی مدعی شده بود «بازگشت ایران به لیست سیاه FATF مشکلی برای تجارت خارجی ایران و ثبات نرخ ارز ایجاد نخواهد کرد». این ادعا در حالی صورت گرفته که روند رو به رشد قیمتها در بازار ارز از حدود دو هفته قبل آغاز شده بود. بررسی تغییرات قیمت ارز نشان میدهد که هر دلار آمریکا در طول هفتههای گذشته با قیمت حدودی ۱۳ هزار و ۲۰۰ تومان معامله میشد. پس از آن افزایش تدریجی قیمت دلار آغاز شد به طوری که هر روز چیزی حدود ۵۰ تا ۱۰۰ تومان به قیمتها اضافه میشد. این روند تا یک هفته پیش از اجماع کشورهای عضور کارگروه ویژه مالی علیه ایران ادامه داشت و از آن پس شتاب رشد قیمت ارز بیشتر و عبور دلار از کانال ۱۴ هزار تومان ممکن شد. اکنون نیز بعد از اعلام تصمیم FATF در خصوص ایران، دلار بار دیگر توانسته سد مقاومتی بازار را بشکند تا در کانال ۱۵ تومانی جا خوش کند.
رییس بانک مرکزی پیش از اعلام تصمیم FATF در خصوص ایران گفته بود که تصمیم این نهاد مالی تاثیری بر بازار ارز ایران نخواهد داشت و دلار به زیر ۱۴ هزار تومان بازخواهد گشت. عبدالناصر همتی پس از اعلام تصمیم این کارگروه و بازگشت ایران به لیست سیاه نیز مدعی شد که این موضوع تاثیر چندانی بر ثبات نرخ ارز ایجاد نمیکند. با این حال تغییرات قیمتی در بازار ارز چیز دیگری میگویند.
به اعتقاد عدهای، افزایش قیمت ارز در روزهای اخیر به طور عمده ناشی از تصمیم FATF در خصوص ایران بوده است، با این حال این موضوع تنها دلیل روند رو به رشد قیمتها نیست. بررسیها نشان میدهد که با نزدیک شدن به پایان سال، تقاضا برای خرید ارز بالا میگیرد که این موضوع خود عامل موثری در افزایش قیمت دلار تلقی میشود. پیشتر نیز پیشبینی شده بود که با نزدیک شدن به پایان سال و شدت گرفتن تقاضای ارز، احتمال افزایش قیمت دلار دور از انتظار نیست.
اما اگر افزایش قیمت ارز تنها یک واکنش روانی به تصمیم FATF در خصوص ایران باشد، روند تغییرات قیمت ارز در ماههای آینده نیز از اهمیت بسزایی برخوردار است. اگر نگاهی به تغییرات قیمت ارز در برهههای زمانی مختلف بیندازیم به این نتیجه روشن میرسیم که تغییر قیمت ارز با تغییرات سیاسی منطقه عجین شده است.اولین سیگنال صعودی در آبانماه و از سوی دولت به بازار ارز ارسال شد؛ سیاستگذار با رونمایی از قیمت جدید بنزین به هیجانات ارزی بازار دامن زد و مسیر افزایش قیمت دلار را هموار کرد.
پس از آن بازارساز با حضور به موقع توانست به مدیریت ارزی بازار دست بزند و از افزایش دوباره قیمتها جلوگیری کند.
دومین سیگنال صعودی نیز پس از شدت گرفتن تنشهای سیاسی منطقه به بازار ارز ارسال شد، اما دیری نپایید که بازارساز توانست قیمت ارز را کنترل و مانع از ادامه رشد قیمتها شود. این بار نیز افزایش قیمت ارز نتیجه مستقیم یک تصمیم سیاسی است، موضوعی که قویا اعلام میدارد حضور دوباره بازارساز برای کنترل روند قیمتها ضروری است.
گران شدن قیمتها در بازار ارز اما بخش عمدهای از نگاهها را معطوف به بازار طلا و سکه نیز کرده است. تجربه نشان میدهد که سکه همواره به افزایش قیمت دلار واکنش مثبت نشان میدهد و رکوردهای قیمتی تازهای را ثبت میکند. دیروز نیز بازار طلا از هیجانات ارزی بازار در امان نماند تا قیمت سکه بتواند از سقف تاریخی خود عبور کند.
براساس گزارشها، سکه تمام بهار آزادی طرح جدید با قیمت ۵ میلیون و ۷۵۰ هزار تومان به فروش رسید، این در حالی است که پیش از اعلام تصمیم FATF در خصوص ایران سکه نتوانسته بود از میانه کانال ۵ میلیون تومان عبور کند. طلای ۱۸ عیار نیز در حال رسیدن به قیمت ۶۰۰ هزار تومان است که یک رکورد قیمتی در نوع خود محسوب میشود.
پیشبینی میشود اگر بازارساز همچون گذشته در بازار ارز حضور پیدا کند، ریزش قیمتها در روزهای آتی حتمی باشد. با این حال به دلیل نزدیک شدن به روزهای پایان سال و تصمیماتی که نااطمینانی نسبت به آینده اقتصادی را افزایش میدهد، نمیتوان به کاهش شدید قیمتها امیدوار بود.
دلایل گران شدن ارز
در همین حال رییس اسبق بانک مرکزی درباره دلایل گرانی ارز میگوید: در حال نزدیک شدن به آخر سال هستیم و کسری بودجهای که دولت در طول سال داشته، منجر به افزایش نرخ برخی از کالاها شده و باید به بانک مرکزی اجازه دهیم این نوسانات را با همین شیب ملایم کنترل کند.
طهماسب مظاهری با بیان اینکه نوسان در قیمت کالا و خدمات متناسب با عرضه و تقاضا و رشد تولید و نقدینگی همیشه وجود داشته، گفت: در طول دو سال اخیر شاهد بودیم با آزاد شدن فشارهای ناشی از رشد نقدینگی کالاهای مختلفی که مورد نیاز مردم در جامعه است، رشد قیمت داشته و ارز نیز مانند سایر کالاها در مقابل تقاضای ناشی از رشد نقدینگی، دچار تغییر قیمت شده است.
وی در عین حال خاطرنشان کرد: در طول یک سال گذشته بانک مرکزی کارهای خوبی در جهت کنترل و مدیریت نرخ ارز انجام داده است و سبب شده نوسانات قیمتهای ارزی، تبدیل به شوکهای قیمتی شود و تغییر قیمتها در حد نوسانات ناشی از افزایش تقاضا کنترل شده و در کنار این اقدامات، از سیاست سرکوب نرخ ارز اجتناب کرده است.
وی همچنین از وجود عواملی غیراقتصادی در افزایش نرخ ارزها گفت و اظهار کرد: در این بخش، بانک مرکزی با ضربهگیرهایی که در اختیار دارد باید نوسانات ناشی از عوامل خارج از نقدینگی و افزایش تقاضا را کنترل کند و نوساناتی که طول یک هفته گذشته شاهد بودهایم، ترکیبی از عوامل اقتصادی و غیراقتصادی است.
وزیر اسبق اقتصاد همچنین بیان کرد: مقداری از این افزایش نرخ ارز ناشی از جو روانی مرتبط با جلسه FATF در پاریس است هر چند میزان اثرگذاری این نشست بر قیمتها به طور دقیق
مشخص نیست.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد