9 - 03 - 2020
دستاوردهای توخالی
راضیه احقاقی- رونمایی از محصولات جدید دو خودروساز بزرگ کشور در چند هفته اخیر در حالی صورت گرفته و از آن به عنوان دستاوردی در تولید خودروهای ملی نام برده میشود که تجربه نشان داده خودروهایی که اساسا با تکیه بر پلتفرمهای قدیمی تولید میشوند از ظرفیت لازم برای رقابتپذیری با محصولات کلاسهای جهانی مشابه برخوردار نبوده و تاثیر چندانی در بازار کنونی آشفته خودرو نخواهد داشت؛ موضوعی که کارشناسان معتقدند ورود این خودروها لزوما کمکی به بهبود شرایط آشفته بازار خودرو نکرده و حتی میتواند آسیبزا نیز باشد. این تحلیلگران میگویند اگرچه این خودروها از پلتفرم جدیدتری نسبت به خودروهای فعلی تولید داخل برخوردارند اما باید دید در شرایطی که میزان تولید خودروسازان داخلی فاصله قابل توجهی با تقاضای بازار دارد و شرکتهای خودروساز دو سال همراه با زیان را پشت سر گذاشتهاند، تمرکز بر روی تولید تعداد معدودی خودروی جدید که به طور قطع به علت تیراژ پایین غیراقتصادی نیز هستند تصمیمی درست به شمار میرود؟ اگرچه بازار داخلی سالهاست در انتظار خودروهای جدید است اما ورود این خودروها با این تیراژ محدود و در شرایطی که میزان تولید داخلی خودروسازان در سال جاری کاهش حدود ۴۰ درصدی نسبت به سال ۹۶ داشته است، تنها باعث هدر رفتن بخشی از سرمایه و انرژی خطوط تولید شده و بدین ترتیب با ادامه روند فاصله میان عرضه و تقاضا نمیتوان برای سال آتی نیز انتظار بهبود بازار را داشت.
تولیدی نهچندان اقتصادی
هفته گذشته دو شرکت بزرگ خودروسازی کشور از محصولات جدید خود رونمایی کردند و شنیدهها حاکی از آن است که تولید این خودروها از سال آینده آغاز و تعدادی از آنها نیز به بازار وارد میشود. مطابق برنامهریزی صورت گرفته در سال آینده ۱۰ هزار دستگاه رُهام، پنج هزار دستگاه کراسکانتری و همچنین پنج هزار دستگاه دناپلاس توربو اتوماتیک و سمند ۱۳۲ K تولید و به بازار عرضه میشود.
امیرحسن کاکایی عضو هیات علمی گروه منهدسی خودرو دانشگاه علم و صنعت در خصوص خودروهای رونمایی شده گفت: پس از برجام، شرکتهای بزرگ خودروساز کشور پروژههایی را با همکاری شرکتهای خودروساز دنیا برای تولید خودروهای جدید تعریف و آغاز کردند که با پیش آمدن تحریمها و قطع همکاری از سوی طرف خارجی، این پروژهها نیمهکاره ماند. در این شرایط خودروسازان داخلی دو انتخاب داشتند و باید میان نیمهکاره رها کردن این پروژهها و یا تکمیل آنها یکی را انتخاب میکردند که راه تکمیل پروژهها را برگزیدند.
وی ادامه داد: از چهار خودروی رونمایی شده، خودرو K132 دارای پلتفرم جدید بوده و در حقیقت پلتفرم بهروزرسانی شده پژو ۳۰۱ است. پس از برجام شرکت ایکاپ (شرکت مشترک ایرانخودرو و پژو فرانسه) شکل گرفت که تولید خودروهای پژو ۲۰۸، پژو ۲۰۰۸ و پژو ۳۰۱ را برنامهریزی کرده بود. در زمان کوتاه پس از برجام، پروژه ۳۰۱ استارت خورد اما کل پلتفرم آن در اختیار ایران قرار نگرفت. در ابتدای کار مقرر بود ۵۰ تا ۶۰ درصد قطعات آن از خارج وارد شود و در داخلیسازی آن چینیها نیز مشارکت داشته باشند. اما با افزایش تحریم و خروج شرکت پژو، این پروژه توسط ایرانخودرو و چینیها تکمیل شد به گونهای که در حال حاضر بسیاری از قطعات این پلتفرم در داخل تولید میشود و تولید و ورود آن به بازار برای سال آینده در دستور کار قرار دارد.
وی اضافه کرد: دناپلاس توربوشارژ اتوماتیک نیز با تغییری بزرگ نسبت به نوع قبلی وارد بازار خواهد شد، اما رهام و کراس کانتی سایپا با طراحی پلتفرم جدید با کمک چینیها و سرمایهگذاری مشترک پژو سیتروئن کلید خوردهاند.
کاکایی در خصوص کیفیت این خودروها گفت: هر چهار خودرو امکان دریافت استانداردهای ۸۵گانه مدنظر سازمان ملی استاندارد و همچنین استاندارد یورو ۵ را دارند و در صورت بهبود تبادلات تجاری کشور، علاوه بر موفقیت در بازار ایران، امکان صادرات این محصولات نیز وجود دارد.
این کارشناس صنعت خودرو در خصوص تیراژ پایین این خودروها و تاثیر تیراژ بر غیراقتصادی شدن خودروها گفت: همواره در سال نخست تولید تیراژ خودرو پایین و عددی در حدود ۱۰ تا ۲۰ هزار دستگاه بوده و پس از آن در سالهای آینده میتواند تا ۱۵۰ هزار دستگاه افزایش یابد. این افزایش ظرفیت تولید در زمینه دناپلاس توربوشارژ اتوماتیک که با تغییرات جزئی نسبت به نسخه قبلی همراه است مشکلساز نیست. اما در رابطه با سه خودرو دیگر باید دید طبق تقاضای بازار میتوان تولید خودرو را به چه تعداد افزایش داد.
وی افزود: با توجه به اینکه این خودروها استانداردهای جدید ۸۵گانه و یورو ۵ را میتوانند کسب کنند طبیعی است که نسبت به خودروهایی همانند پژو ۴۰۵ مقداری گرانتر باشند اما بسته به شرایط با رسیدن به تیراژ اقتصادی میتوان از قیمت این محصولات کاست.
سروصدایی توخالی
حسن کریمیسنجری کارشناس خودرو در خصوص تاثیر ورود خودروهای رونمایی شده توسط ایرانخودرو و سایپا به بازار کشور از سال آتی به «جهانصنعت» گفت: رونمایی از این خودروها و تولید آنها از سال آتی در شرایط فعلی خودروسازان کشور همانند شمشیری دولبه است که در عین داشتن نکات مثبت، میتواند اثرات نامطلوبی نیز در پی داشته باشد.
وی ادامه داد: این خبر حاکی از این نکته مثبت است که صنعت خودروسازی ایران با تمام توان تلاش میکند پلتفرمهای جدید را جایگزین پلتفرمهای قدیمی کند در حالی که از این خبر به عنوان دستاورد خودروسازان یاد میشود. در شرایط فعلی اقتصادی کشور که اقتصاد انقباضی حاکم بوده و شرکتهای خودروساز با زیان انباشته، بدهی و معوقات بانکی دستوپنجه نرم میکنند، تصمیم منطقی آن است که خودروسازان از تنوع محصول بکاهند و تیراژ تولید را افزایش دهند.
این کارشناس بازار خودرو افزود: در شرایطی که فاصله معناداری میان عرضه و تقاضا در بازار خودرو کشور وجود دارد و همین امر افزایش قیمت خودرو را رقم زده، تنها راه کنترل بازار، افزایش تولید است. بنابراین انتظار میرود خودروسازان به جای تولید تعداد معدودی خودرو جدید بر تولید چند مدل خاص خودرو که عمق ساخت داخل بیشتری دارند تمرکز کنند. بدین ترتیب در تامین زنجیره تولید کمتر تحت فشار قرار گرفته و میتوانند تیراژ تولید را بالا ببرند. اگرچه کاهش تنوع بدون شک نارضایتی برخی مشتریها را در پی خواهد داشت اما بدین ترتیب میتوان به حجم بیشتری از تقاضا پاسخ داد و بازار نیز را کنترل کرد.
کریمیسنجری در خصوص قیاس این خودروهای جدید با خودروهای متوسط جهانی گفت: واقعیت آن است که بعید است این خودروها در حد و اندازه خودروهای کلاس جهانی باشند. البته در شرایط فعلی صنعت خودروسازی کشور رسیدن به خودرویی در حد و اندازه خودروهای جهانی نیز انتظاری فراتر از واقعیت است.
این کارشناس خودرو ادامه داد: باوجود تمام تبلیغات صورت گرفته بر روی این خودروهای رونمایی شده، اما این سواریها از مطلوبیت کافی برخوردار نیستند؛ مطلوبیت به این معنی که مصرفکننده به ازای هزینهای که برای خرید میپردازد در نهایت خودرویی با سطح کیفیت مورد نظر دریافت کند.
وی افزود: خودروسازان ایرانی به دلیل شرایطی که تحریم و ارتباطات سیاسی ایران و دنیا بر آنها تحمیل کرده امکان ارتباط با شرکتهای تراز اول دنیا و صاحبان تکنولوژی را نداشته و ناچار هستند بر روی پای خود بایستند. اما در پازل خودروسازی دنیا، هیچ خودروسازی وجود ندارد که تمامی پروسه تولید از ابتدا تا انتها را خود انجام دهد و همین امر به طور قطع به افزایش هزینههای تولید و کاهش کیفیت منجر میشود.
این کارشناس خودرو ادامه داد: مشکل بعدی خودروسازان کشور به سیکل ضعیف تولید آنها برمیگردد. در سیکل خودروساز شدن باید یک شرکت توان مجموعهسازی داشته باشد و بتواند واحدهای قطعهسازی، طراحی خودرو، پلتفرم و مدلینگ خودرو را داشته باشد. تمامی خودروسازان بزرگ دنیا نیز کل سیکل خودروسازی را دارند، اگرچه کل این سیکل در یک مرز جغرافیایی حضور ندارد. بخشهای تولیدی شرکتهایی همچون فولکسواگن و تویوتا در تمام دنیا پراکنده شدهاند و قطعهسازی این شرکتها در مناطقی صورت میگیرد که بتوان درن هایت به تولید محصولی با کیفیت و با کمترین قیمت تمامشده رسید.
وی افزود: از آنجاکه رسیدن به قطعات باکیفیت و ارزان جزو استراتژیهای اساسی خودروسازان دنیاست، این شرکتها در بسیاری موارد تولید بخشی از قطعات خود را به قطعهسازان سفارش میدهند که این شرکتهای قطعهساز با تخصصی کار کردن بر روی قطعهسازی به تولید باکیفیت و ارزان دست پیدا کردهاند. بدین ترتیب خودروسازان نیز از مزیت کاهش قیمت بهرهمند میشوند.
کریمیسنجری در ادامه به تاثیر بازار در موفقیت شرکتهای خودروساز اشاره کرد و گفت: علاوه بر تمامی موارد بیان شده، دسترسی به بازاری بزرگ برای موفقیت در خودروساز شدن نیز از اهمیت ویژهای برخوردار است. افزایش تیراژ تولید به کاهش قیمت تمامشده منجر میشود.
وی ادامه داد: عدم وجود سیکل خودروسازی در میان شرکتهای ایرانی و عدم ارتباط با قطعهسازان بزرگ دنیا باعث شده تا امروز امکان تولید خودرویی در حد و اندازه خودروهای متوسط جهانی نیز در ایران وجود نداشته باشد و طبیعتا این خودروهای جدید نیز از این امر مستثنی نیستند. تا زمانی که ارتباطات کشور با دنیا برقرار نشود نمیتوان انتظار داشت به این موارد و در نهایت تولید خودرویی در کلاس جهانی برسیم.
کریمیسنجری در ادامه به نحوه مدیریت شرکتهای خودروساز اشاره کرد و گفت: اگرچه شرکتهای خودروساز ایرانی به لحاظ حقوقی خصوصی هستند اما نحوه مدیریت آنها دولتی است و همین امر نیز مهمترین عامل زیانده شدن آنهاست. نحوه اداره این شرکتها امکان هر نوع توسعه را از آنها سلب کرده است.
وی ادامه داد: در کنار مدیریت دولتی، شرایط سیاسی و اقتصادی کشور نیز تمامی بنگاههای تولیدی ازجمله خودروسازان را متاثر کرده است. در ایران تمامی تدابیر اقتصادی کشور تحت قیومیت سیاستگذاران و سیاستمداران است و سیاستهای کلان سیاسی در اولویت نسبت به اقتصاد و توسعه قرار دارد و تا برطرف نشدن این دو مشکل نمیتوان انتظار بهبودی در این صنعت داشت.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد