دریادلان بی‌سنگر

محمدرضا رسولی- در سحرگاه سوم دی‌ماه سال ۱۳۶۵ اروند‌رود، شاهد آغاز عملیات آبی خاکی کربلای چهار توسط نیروهای نظامی ایران بود. عملیاتی با نیروهای فراوان غواص و پیاده که هدفش آماده‌سازی مقدمات فتح شهر بصره در عراق بود اما در پی لو رفتن طرح عملیات توسط رادارهای آمریکایی در تاریخ پنجم دی‌ماه با عقب‌نشینی نیروهای ایرانی پایان یافت. بعد از این پیروزی، عدنان خیرالله، وزیر جنگ عراق به‌طور رسمی از آمریکا به خاطر کمک‌های اطلاعاتی‌اش تشکر کرد.
نیروهای ایرانی برای اینکه بتوانند به اهداف خود در این عملیات برسند، باید از رودخانه اروند عبور کرده و بعد از تصرف جزایر مهمی مانند ام‌الرصاص و ابوالخصیب، خود را به شهر بصره نزدیک می‌کردند. به باور کارشناسان نظامی دو ویژگی شرایط این عملیات را از بقیه عملیات‌ها متمایز می‌کرد؛ نخست اینکه برای اولین‌بار نیروهای خط‌شکن غواص در موج اول قرار می‌گرفت و دوم اینکه غواصان باید از محل پیوند رودخانه کارون و اروند به آب می‌زدند و در سکوت کامل از کنار جزیره عراقی ام‌الرصاص در داخل اروند عبور می‌کردند. موضوع مهم‌تری که کار را سخت‌تر کرده بود، ضرب‌شستی بود که دشمن در عملیات والفجر هشت از رزمندگان ایرانی در منطقه اروند خورده بود و بر این اساس، این بار سنگرها را به گونه‌ای چیده بود که کاملا بر میدان مشرف بوده و کوچك‌ترین حرکت رزمندگان ایرانی را زیر نظر داشت. با این حال، دلاوران غواص و خط‌شکنان با اینکه احتمال زیاد می‌دادند که کشته‌شدن، مجروحیت سخت یا اسارت در پیش‌روست، با شجاعت هرچه تمام‌تر تن را به قلب خروشان اروند زدند و خط عملیاتی اروند را شکسته و حتی از جزیره ام‌الرصاص هم عبور کردند اما در پی لو رفتن طرح عملیات دستور عقب‌نشینی فوری توسط فرماندهان صادر و آنان از ادامه راه بازماندند. دشمن بعثی که با بهره‌گیری از اطلاعات ماهواره‌ای آمریکا آماده و مجهز صف‌آرایی کرده بود با پاتک ضدغواص و شناور، عقبه نیروهای ایرانی را به شدت بمباران و با توجه به عدم امکان سنگر گرفتن و استفاده از اسلحه در امواج سرد و خروشان اروند، عقب‌نشینی را برای غواصان و خط‌شکنان غیرممکن می‌کند. طبق اظهارات بازماندگان عملیات کربلای چهار، ۱۷۵ غواص درحالی‌که بیشتر آنها مجروح بودند، ۱۵ کیلومتر جلوتر از خط مقدم به اسارت دشمن درمی‌آیند. عراقی‌ها بالای سر رزمندگان مجروح می‌رسند. به مجروحان تیر خلاصی می‌زنند و آنها را به شهادت می‌رسانند و دستان و بعضا پاهای غواصان و خط‌شکنان زنده را هم می‌بندند و آنها را در گور دسته‌جمعی دفن می‌کنند. راوی یادمان شهدای علقمه به نقل از یک افسر عراقی می‌گوید: در مسیری که این اسرا را برای انتقال می‌بردند یک افسر ارشد عراقی آنها را می‌بیند و می‌گوید لازم نیست آنها را انتقال دهید. در همان جا گودالی را حفر می‌کنند و غواصان را با دستانی بسته و با زانو کنار گودال می‌نشانند. به کمر هر یک از اسرا لگد می‌زنند و آنها را با صورت داخل گودال می‌اندازند و بعد با لودر روی اسرا خاک ریخته و آنها را زنده به گور کرده و به شهادت می‌رسانند. به باور فرماندهان جنگ، خطاهای منتهی به شکست در عملیات کربلای چهار، زمینه را برای پیروزی در عملیات کربلای پنج فراهم کرد و رشادت، غیرت و از خودگذشتگی نیروهای خط‌شکن ایرانی مقدمه‌ای شد تا عملیات کربلای پنج در تاریخ ۱۹دی‌ماه سال ۱۳۶۵ تنها بعد از ۱۶ روز در همان منطقه به شکلی برق‌آسا توسط رزمندگان ایرانی آغاز شود که با موفقیت کامل ایران و بازپس‌گیری ۱۵۰ کیلومترمربع از سرزمین شلمچه و تصرف بخش‌هایی از خاک عراق همراه بود. در این عملیات که 45 روز به طول انجامید خسارات سنگینی بر ماشین جنگی عراق وارد شد که در طول جنگ بی‌سابقه بود. رزمندگان ایرانی توانستند به مستحکم‌ترین خطوط عراق یعنی شلمچه یورش برده و در جنگی سخت، پس از عبور متحیرانه از پنج دژ مستحکم و غیرقابل نفوذ دشمن، انتقام سختی از آنان بگیرند و به پیروزی دست یابند. بعد از گذشت ۳۰ سال پیکر دلاورمردان ایرانی در یک گور دسته‌جمعی در منطقه ابوفلوس در منطقه ابوالخصیب عراق کشف شد. پیکرهایی با لباس غواصی و با دستانی بسته. درود به روح بزرگ‌شان که جوانمردانه تا پای جان ایستادگی کردند و مظلومانه آسمانی شدند. شجاعت و مردانگی آنان تا ابد در اذهان باقی خواهد ماند.