خیز ارمنستان برای سرمایه‌گذاری در ایران

گروه بازرگانی- ایران و ارمنستان برای افزایش ۳ میلیارد دلاری مبادلات تجاری در سال به توافق رسیدند. رییس سازمان برنامه و بودجه با اعلام این خبر عنوان کرد، سندی میان دو کشور به امضا رسید که شامل ۲۱ بند در ۱۹ حوزه مختلف می‌شود که می‌تواند سطح همکاری‌ها تهران‌-ایروان را برای سال آینده ترسیم ‌کند.
توافق میان دو کشور برای رسیدن به تجارت ۳ میلیارد دلاری این سوال را به وجود می‌آورد که در حال حاضر مبادلات دو‌جانبه دو کشور در چه سطحی قرار دارد. در این خصوص چندی پیش و در سفر امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه به ایروان اعلام شد که در سال ۲۰۲۱، تجارت دوجانبه برای اولین بار از آستانه ۵۰۰ میلیون دلار و در سال ۲۰۲۲ نیز از ۷۰۰ میلیون دلار عبور کرد. در این سفر که در نیمه دی‌ماه سال جاری برگزار شد، در ابتدا اعلام شد دو کشور برای افزایش مبادلات تجاری تا ۱ میلیارد دلار و پس از آن سالانه به ۳ میلیارد دلار به توافق رسیدند، اما در هجدهمین اجلاس کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی ایران و ارمنستان دو کشور افزایش ۳ میلیارد دلاری را برای توسعه مبادلات خود مدنظر قرار دادند.
با توجه به این توافق این سوال مطرح می‌شود که لازمه رسیدن به این سطح از مبادلات تجاری چیست؟ در این خصوص فعالان اقتصادی به این نکته اشاره می‌کنند که برای توسعه تجارت دوجانبه اطمینان از زیرساخت‌های لازم بسیار مهم است. در این راستا، ساخت بزرگراه شمال-جنوب در ارمنستان و راه‌اندازی کریدورهای شمال-جنوب، خلیج فارس- دریای سیاه می‌تواند محرک بزرگی نه تنها برای تجارت ارمنستان-ایران، بلکه برای تجارت بین‌المللی باشد. ساخت این جاده اهمیت بین‌المللی ارمنستان را افزایش می‌دهد و مسیری جدید و قابل اعتماد برای ایران به سمت اروپا و کشورهای اوراسیا ایجاد می‌کند.
تفاهمنامه جدید میان تهران-ایروان
داود منظور در هجدهمین اجلاس کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی ایران و ارمنستان، به این نکته اشاره کرد که کشور ارمنستان علاوه بر یک همسایه بسیار مهم، یک شریک راهبردی در روابط اقتصادی و تجاری برای ایران محسوب می‌شود و از این جهت برگزاری هجدهمین اجلاس کمیسیون همکاری‌های مشترک اقتصادی دو کشور برای ما حائز اهمیت است. وی ادامه داد: تشکیل کمیته ویژه یکی از موضوعات مهم در تفاهمنامه جدید است که مقرر شده نشست مشترک کمیته همکاری‌های ویژه بعد از ۶ ماه در ایروان برگزار شود.
رییس سازمان برنامه و بودجه بیان کرد: موضوعات همکاری‌های اقتصادی و تجاری در حوزه‌های سرمایه‌گذاری، گمرک، مناطق آزاد، حمل‌و‌‌نقل و نفت و گاز جزو کلیدی‌ترین محورهای مورد توافق است و از همه افرادی که در تنظیم این سند نقش داشتند، تشکر می‌کنم. منظور افزود: همان‌طور که معاون نخست‌وزیر ارمنستان عنوان کرد امیدواریم امضای این سند، بتواند در جهت تعمیق و توسعه روابط دو کشور و رساندن سطح مبادلات به ۳ میلیارد دلار که روسای جمهور دو کشور توافق کردند، اقدامات و گام‌هایی را برداریم.
ایران یک شریک بسیار مهم برای ارمنستان
معاون نخست‌وزیری جمهور ارمنستان با بیان اینکه ایران یک شریک بسیار مهم برای ارمنستان است، گفت: می‌توان با گسترش همکاری‌‌های دو کشور حجم مبادلات تجاری را در گام نخست به یک میلیارد دلار و در گام بعدی به ۳ میلیارد دلار افزایش داد. مهر گریگوریان با اشاره به برگزاری هجدهمین نشست کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی ایران و ارمنستان‌ افزود: با توجه به روابط و همکاری‌های دو کشور، می‌توانیم موارد توافق‌شده را با تلاش‌های مشترک عملیاتی کنیم و برای منافع ملت دو کشور گام برداریم.
معاون نخست‌وزیر ارمنستان تاکید کرد: ایران برای ما فقط یک کشور همسایه نیست، بلکه یک شریک بسیار مهمی است و با اداره‌ای که برای تعمیق روابط دو کشور داریم سعی می‌کنیم تمام توافقات را جامه عمل بپوشانیم. مهر گریگوریان گفت: رییس‌جمهوری ایران و نخست‌وزیر ارمنستان سال ۲۰۲۲ توافق کردند که حجم مبادلات تجاری دو کشور در گام نخست به یک میلیارد دلار و در گام بعدی به ۳ میلیارد دلار افزایش یابد که این کمیسیون بستر مناسبی برای تحقق هدف است.
وی با اشاره به اینکه در سال گذشته طرح‌هایی بین دو کشور توافق شد، بیان کرد: می‌توان به تمدید قرارداد گاز در برابر برق اشاره کرد؛ همچنین شرکت‌های ایرانی عملیات عمرانی پروژه راه‌سازی آگاراک-کاجاران را به عهده گرفتند و از سوی دیگر پروژه خط سوم انتقال برق و اتمام آن برای ارمنستان اهمیت زیادی دارد.
معاون نخست‌وزیر ارمنستان ادامه داد: افزایش ظرفیت حمل‌و‌‌نقل و ترانزیت بین دو کشور در دستور کار قرار دارد و نیاز است سازوکار جدید برای آن ایجاد شود.
ایجاد سرکنسولگری ارمنستان در تبریز
مهر گریگوریان با اشاره به افتتاح سرکنسولگری ایران در قاپان گفت: این اقدام می‌تواند ابزاری برای گسترش روابط تجاری باشد؛ همچنین ایجاد سرکنسولگری جمهوری ارمنستان در تبریز هم می‌تواند برای فعال‌سازی روابط جدید اقتصادی و تجاری اهمیت بسزایی داشته باشد. وی با بیان اینکه روابط ایران و ارمنستان فقط دوجانبه نیست، تصریح کرد: برای ارمنستان گذرگاه و مسیر عبوری خلیج فارس به دریای سیاه، گذرگاه شمال و جنوب و راه‌اندازی محورهای چهارگانه مهم است.
معاون نخست‌وزیر ارمنستان ابراز امیدواری کرد که با تلاش‌های مشترک بتوانیم طرح‌هایی را که برای ارمنستان جنبه استراتژیک دارد محقق کنیم، البته موقعیت جغرافیایی ارمنستان هم می‌تواند نقش مهمی در جهت ایجاد ارتباط ایران و کشورهای اتحادیه اوراسیا داشته باشد.
مهر گریگوریان ادامه داد: دولت ارمنستان از توافق دوجانبه بین ایران و اوراسیا که اواخر سال گذشته میلادی امضا شد، خشنود است و در این رابطه آمادگی همکاری‌های لازم با ایران را داریم. وی گفت: برای تحقق بخشیدن هر طرح اقتصادی مهم‌ترین پیش‌شرط آن امنیت و ثبات اقتصادی است و عدم امنیت و ثبات تهدیدی برای تمام طرح‌های اقتصادی خواهد بود. نگاه ارمنستان ایجاد ثبات پایدار و امنیت با دورنمای توسعه اقتصادی در منطقه است؛ به همین منظور ارمنستان طرح چهارراه صلح را ارائه کرده که از پیش‌شرط‌های آن این است که همه مسیرهای مواصلاتی باید رفع انسداد شوند و در این راستا همه کشورهای در این مسیر باید به اصول تمامیت ارضی و حاکمیت کشورها احترام بگذارند.
معاون نخست‌وزیر ارمنستان افزود: جمهوری ارمنستان مراتب قدردانی خود را از جمهوری اسلامی ایران و رهبر معظم جمهوری اسلامی ایران در رابطه با مواضعی که در مورد تمامیت ارضی ارمنستان و تغییر‌ناپذیری مرزها و حاکمیت ارمنستان داشتند، می‌رساند.
مهر گریگوریان در پایان گفت: با امضای سند کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی ایران و ارمنستان روابط دو کشور عمیق‌تر و باعث رفاه مردم دو کشور و ثبات در منطقه خواهد ‌شد.
تاکید ایران و ارمنستان برای افزایش همکاری‌های اقتصادی
همزمان با برگزاری هجدهمین اجلاس کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی ایران و ارمنستان، کمیته‌های تخصصی دو کشور در زمینه‌های توسعه تجارت، همکاری‌های گمرکی، حمل‌و‌نقل دریایی ایران و غذا و دارو برگزار شد و دو کشور برای توسعه روابط اقتصادی تاکید کردند.
مهدی ضیغمی رییس سازمان توسعه تجارت ایران در این دیدار بیان کرد: موضوعات بسیاری برای تفاهمنامه و همکاری در حوزه‌های مختلف وجود دارد که می‌توانیم در مورد آنها گفت‌وگو کنیم. وی افزود: ایران و ارمنستان با داشتن مرز زمینی مشترک می‌توانند با توسعه زیرساخت‌های جاده‌ای و مسیر ترانزیتی به عنوان دروازه اوراسیا عمل کنند. نارک تریان معاون وزیر اقتصاد ارمنستان، هم در این دیدار گفت: لازم است با برنامه‌ریزی مناسب روند رو به رشدی میان دو کشور در زمینه تبادلات تجاری ایجاد شود.
افزایش همکاری و حجم مبادلات تجاری میان گمرکات مرزی دو کشور
نشست تخصصی گمرک ایران و کمیته درآمدهای دولتی ارمنستان با حضور سرپرست دفتر همکاری‌های بین‌المللی گمرک ایران با رییس اداره همکاری‌های بین‌المللی کمیته درآمدهای دولتی ارمنستان برگزار شد. خودسیانی سرپرست دفتر همکاری‌های بین‌المللی گمرک ایران در این نشست تخصصی، با اشاره به اهمیت همکاری‌های گمرکی با ارمنستان بیان کرد: توسعه روابط و همکاری‌های گمرکی و تجاری و مسافر با کشور دوست و برادر ارمنستان بسیار ضروری است و در این راستا تمام تسهیلات لازم برای عبور کامیون، کالا و مسافر در نظر گرفته خواهد شد.
نرسس زینالیان رییس اداره همکاری‌های بین‌المللی کمیته درآمدهای دولتی ارمنستان نیز با اشاره به ضرورت توسعه مناسبات گمرک ارمنستان با ایران گفت: درصدد تقویت و توسعه هرچه بیشتر روابط ارمنستان و ایران در حوزه‌های مختلف هستیم. وی تصریح کرد: میزان تعامل و همکاری و حجم مبادلات تجاری میان گمرکات مرزی دو کشور بیش از گذشته افزایش می‌یابد.
رییس اداره همکاری‌های بین‌المللی کمیته درآمدهای دولتی ارمنستان افزود: ضروری است تبادل اطلاعات تجاری بین ایران و ارمنستان به‌صورت الکترونیک انجام شود و برای رسیدن به این هدف لازم است مسوولان دو کشور در زمینه «آی‌تی» همکاری‌های گسترده‌ای داشته باشند.
آمادگی ارمنستان برای سرمایه‌گذاری در ایران
نشست تخصصی حمل‌و‌‌نقل دریایی ایران و ارمنستان نیز همزمان با برگزاری هجدهمین اجلاس کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و ارمنستان در تهران با حضور رییس سازمان بنادر و دریانوردی ایران با معاون وزیر اقتصاد ارمنستان برگزار شد.
علی‌اکبر صفایی رییس سازمان بنادر و دریانوردی ایران در این نشست گفت: ایران آمادگی کامل دارد تا امکانات لازم را برای سرمایه‌گذاری همه‌جانبه در زمینه واردات و صادرات با ارمنستان فراهم کند.
وی تصریح کرد: ایران در این زمینه با کشورهای حوزه خلیج فارس همکاری‌های گسترده‌ای دارد؛ لذا همین سیاستگذاری را با کشور دوست و برادر ارمنستان ادامه می‌دهیم. صفایی با مهم دانستن سرمایه‌گذاری‌های دوجانبه میان ایران و ارمنستان، تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران از سرمایه‌گذاری ارمنستان در بندر چابهار و مرزهای شمالی استقبال می‌کند. نارک تریان معاون وزیر اقتصاد ارمنستان در زمینه حمل‌و‌‌نقل هم در این نشست گفت: ارمنستان آمادگی کامل دارد در زمینه حمل‌و‌‌نقل و گسترش همکاری‌های دوجانبه سرمایه‌گذاری گسترده‌ای در ایران داشته باشد.
آمادگی تهران برای صادرات دارو
همزمان با برگزاری هجدهمین اجلاس کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و جمهوری ارمنستان، نشست تخصصی سازمان غذا و دارو ایران و ارمنستان با حضور حیدر محمدی معاون وزیر بهداشت درمان و آموزش پزشکی و رییس سازمان غذا و دارو جمهوری اسلامی ایران و خانم لنا نانوشیان معاون وزیر بهداشت ارمنستان برگزار شد. محمدی معاون وزیر بهداشت و درمان در این نشست گفت: ایران آمادگی کامل دارد تا محصولات تولیدی دارو و تجهیزات پزشکی در ایران را به کشور دوست، ارمنستان صادر کند.
رییس سازمان غذا و دارو با اشاره به خودکفایی ایران در زمینه تولید دارو و تجهیزات پزشکی‌ گفت: ایران از پیشنهاد ثبت داروهای ایرانی در ارمنستان که منجر به صادرات به منطقه اوراسیا شود و همچنین برپایی نمایشگاه‌های تخصصی دارویی و تجهیزات پزشکی در ارمنستان استقبال می‌کند.
وی با اشاره به ضرورت همکاری دوجانبه در زمینه دارو و تجهیزات پزشکی‌ تصریح کرد: با تشکیل کارگروه مشترک، بسترهای لازم برای اجرایی شدن سند همکاری فراهم می‌شود. در این نشست معاون وزیر بهداشت ارمنستان ضمن قدردانی از میزبانی صمیمانه و استقبال گرم طرف ایرانی در خصوص تعمیق همکاری‌ها میان دو کشور ابراز امیدواری کرد.
لنا نانوشیان با اشاره به همکاری‌های گسترده اقتصادی ارمنستان و ایران‌ گفت: با توجه به پیشرفت‌های ایران در زمینه بهداشت و سلامت، جمهوری ارمنستان برای گسترش همکاری‌ها اعلام آمادگی می‌کند. وی با بیان اینکه ایران در زمینه تولید دارو و تجهیزات پزشکی پیشرفت‌های چشمگیری داشته است، افزود: همکاری در حوزه گردشگری سلامت، بیمه دارویی و سلامت از دیگر موضوعات مورد حمایت جمهوری ارمنستان است.
هجدهمین اجلاس کمیسیون مشترک اقتصادی جمهوری اسلامی ایران و جمهوری ارمنستان، از چهارشنبه ۲۵ بهمن‌ماه با حضور هیات‌هایی از معاونان وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های اجرایی دو کشور، به میزبانی سازمان برنامه و بودجه کشور در تهران آغاز شده و روز پنجشنبه با دیدار و گفت‌وگوی معاون رییس‌جمهوری و رییس سازمان برنامه و بودجه کشور و معاون نخست‌وزیر جمهوری ارمنستان‌ به کار خود پایان داد.