خط ریلی چابهار- زاهدان امسال به بهره‌برداری نمی‌رسد

مهر- سیدمرتضی ناصریان، کارشناس ارشد ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل کشور با اشاره به ظرفیت‌های موجود در بندر چابهار و ضرورت اتصال هرچه سریع‌تر این بندر به شبکه راه‌آهن کشور، گفت: در حال حاضر خط ریلی به طول ۶۲۸ کیلومتر از چابهار به زاهدان در حال ساخت است که بخشی از آن (زاهدان به خاش) به بهره‌برداری رسیده و ساخت بقیه آن نیز با منابع مالی دولتی با شتاب صورت می‌گیرد و جا دارد از حمایت ویژه مقام معظم رهبری دام ظله از این طرح تقدیر کرد زیرا ایشان در سال ۱۳۹۸ با اختصاص ۳۰۰‌میلیون‌دلار از منابع صندوق توسعه ملی به این طرح مهم موافقت کردند و در سال ۱۴۰۱ نیز اجازه استفاده از منابع مالی تهاتر نفتی برای برخی طرح‌های مهم حمل‌و‌نقل را دادند و به این ترتیب طرح راه‌آهن چابهار- زاهدان از منابع مالی مناسب برخوردار شده است.
او افزود: اتمام این خط ریلی، عبور کالا از کریدور شمال به جنوب را سرعت می‌هد و با توجه به برآوردهای صورت‌گرفته، حجم باری که در مسیر کریدور شمال به جنوب از روسیه و کشورهای حوزه CIS به سمت هند و برعکس با افتتاح مسیر ریلی چابهار- زاهدان به حدود دومیلیون تن در سال می‌رسد. البته تحقق بارهای ترانزیتی بیش ‌از وابستگی به تکمیل زیرساخت ریلی، به وضعیت توقف‌های بارها در گمرکات و بنادر و هماهنگی نهادهای متعدد داخلی و بین‌المللی و امکانات لجستیکی بستگی دارد و کشور ما در جذب بار ترانزیتی موفقیت نسبی نداشته و امید است با تحول در این زمینه و تشکیل ستاد عالی ترانزیت و رفع مشکلات مدیریتی و نرم‌افزاری روند جذب بارهای ترانزیتی اصلاح شود.
کارشناس ارشد ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل کشور تصریح کرد: بندر چابهار و راه‌آهن مزبور برای تسهیل صادرات و واردات استان‌های خراسان‌رضوی، خراسان‌شمالی و جنوبی و سیستان‌و‌بلوچستان نیز مهم است و راه‌آهن چابهار حمل‌ونقل بارهای داخلی و مسافری بین مناطق استان سیستان‌و‌بلوچستان را مقدور می‌کند؛ این طرح علاوه بر جنبه بین‌المللی از ابعاد توسعه مناطق شرقی و جنوبی کشور و آمایش سرزمینی و توسعه اقتصاد دریا محور اهمیت بالایی دارد و باعث شکوفایی و رونق بیشتر در استان بزرگ و مستعد سیستان‌و‌بلوچستان از ابعاد اقتصادی و اجتماعی خواهد شد.
او ادامه داد: رسیدن خط راه‌آهن به چابهار و اتصال آن به بندر شهید بهشتی می‌تواند، موجب اتصال آسیای میانه و افغانستان به آب‌های آزاد اقیانوسی شود. از این‌رو کشورهای هندوستان، روسیه و آسیای میانه مستمرا پیگیر تکمیل این طرح و استفاده از این کریدور به عنوان مسیر مناسب برای حمل کالاها از آسیای میانه به جنوب آسیا هستند.
ناصریان تاکید کرد: اتصال بندر چابهار به خط‌آهن سراسری، ظرفیت جابه‌جایی 7/7‌میلیون تن بار و دو‌میلیون مسافر در سال را ایجاد می‌کند که علاوه بر درآمد ترانزیت ریلی، در افزایش درآمدهای بندری و گمرکی و حمل بارهای داخلی راه‌آهن موثر است، همچنین برآورد می‌شود در شرایط خوش‌بینانه به صورت مستقیم و غیرمستقیم تا حدود ۳۰۰‌میلیون‌دلار در سال برای کشور درآمدزایی ارزی و ریالی ایجاد خواهد داشت.
وی افزود: این خط ریلی بیش ‌از ۷۰‌درصد پیشرفت فیزیکی دارد که بندر شهید بهشتی چابهار را به شبکه راه‌آهن متصل می‌کند و خط ریلی دیگری که در امتداد راه‌آهن چابهار- زاهدان در راستای شمالی- جنوبی قرار دارد از زاهدان به مرز میلک می‌رسد و بعد شهر بیرجند را پوشش می‌دهد و در نهایت در ایستگاه یونسی (نزدیک تربت حیدریه) به شبکه موجود راه‌آهن متصل می‌شود و محور میان‌بر قابل‌توجهی در شبکه ریلی شکل می‌گیرد که کریدور ترانزیتی شرق کشور را در راستای شمالی- جنوبی فراهم می‌کند، به عبارت دیگر اگر زاهدان به یونسی متصل شود بار از چابهار به سمت سرخس در مسیر مستقیم می‌تواند سیر کند که موجب بهبود ارتباط ریلی با افغانستان و ترکمنستان می‌شود و به تبع آن کشورهای آسیای میانه و روسیه هم امکان حمل بار بیشتری را خواهند داشت و این محور مورد علاقه کشور هندوستان نیز به شمار می‌رود.
ناصریان با اشاره به اینکه 10 سال از آغاز طرح خط ریلی چابهار- زاهدان می‌گذرد اما هنوز تکمیل نشده، گفت: در ماه‌های اخیر برخی افراد گفتند که این خط ریلی تا پایان امسال تکمیل می‌شود اما این ادعا صحیح نیست، حتی اینکه سال آینده به بهره‌برداری برسد، دور از انتظارها است؛ علاوه بر استمرار اعتبار کافی نیازمند تلاش فوق‌العاده اجرایی است و احتمالا افتتاح این طرح در سال ۱۴۰۵ خواهد بود.