خانه و صنعت، غرق در خاموشی

دیبا حاجیها- «جهان‌ صنعت‌نیوز»- امسال شاهد افزایش خاموشی در هر دو بخش خانگی و صنعتی بودیم و در صورتی که شرایط بهبود نیابد، خاموشی‌های تابستان آینده به مراتب بیشتر و آسیب‌زاتر خواهد بود.
تقریبا چهار سال از اولین تابستانی که قطعی‌های گسترده برق شروع شد، می‌گذرد. این قطعی‌ها، ابتدا بخش خانگی را درگیر خاموشی‌های گسترده کرد. در گام بعدی، با افزایش نارضایتی مشترکان خانگی، روشنی خانه‌ها به خاموشی صنایع ترجیح داده شد و اکنون بخش خانگی و صنعت هردو از بی‌برقی رنج می‌برند.
ناترازی انرژی، وحشتناک‌تر از همیشه
قطعی برق برنامه‌ریزی‌شده با هدف کنترل بار، از دوره آخر دولت دوازدهم آغاز شد. با افزایش دمای هوا، این قطعی‌ها به دو نوبت سه‌ساعته در روز رسید و اعتراضات گسترده‌ای در پی داشت. دولت سیزدهم رویکرد متفاوتی را در پیش گرفت و با هدف برق‌رسانی به بخش خانگی، خاموشی‌های گسترده و زیانباری را به صنایع تحمیل کرد. در حالی که دولت سیزدهم ادعا می‌کرد مشکل ناترازی انرژی را حل کرده ‌است که جداول زمان‌بندی قطعی برق مستمر برای صنایع منتشر می‌شد. اکنون فاجعه ناترازی انرژی به جایی رسیده که در تابستان امسال، تحمیل خاموشی به یکی از بخش‌های مذکور کافی نبوده و بخش خانگی و صنایع همزمان شاهد خاموشی‌های برنامه‌ریزی شده و گسترده هستند؛ خاموشی‌هایی که نشان می‌دهد بحران ناترازی انرژی نه‌تنها حل نشده، بلکه شرایط نگران‌کننده‌ای دارد.
قطعی‌های مکرر، گریبان‌گیر بخش خانگی
در حالی که مدیرعامل توانیر ادعا می‌کند هیچ خاموشی برنامه‌ریزی شده‌ای وجود ندارد و قطعی‌ها مقطعی و ناشی از حوادث پیش‌آمده در اثر گرمای هواست، مشاهدات میدانی نشان می‌دهد اغلب مناطق شهر تهران قطعی‌های مکرر را تجربه می‌کنند. مشاهدات میدانی نشان می‌دهد ساکنان میدان سپاه و حومه از شنبه تا چهارشنبه هر روز به مدت حداقل دوساعت برق ندارند. منطقه فلسطین تهران نزدیک به دوهفته است که قطعی‌های مکرر را تجربه می‌کند. این قطعی‌ها در سایر نقاط تهران نیز به قوت خود باقی است.یکی از ساکنان منطقه زرگنده تهران به «جهان‌صنعت نیوز» گفت: «روز شنبه مورخ ۲۱مرداد ماه سال ۱۴۰۳ برق منطقه ما به مدت ۶ ساعت قطع بود. با پیگیری از اداره برق متوجه شدیم این خاموشی طولانی‌مدت حادثه نبوده و قطعی برنامه‌ریزی شده است.» یکی از مشترکان ساکن بلوار فردوس غرب پیرامون قطعی برق در این منطقه گفت: «مدتی است که شاهد قطعی‌های یک‌ساعته هستیم. همچنین گاهی اوقات شب‌ها هم به مدت نیم‌ساعت یا بیشتر برق نداریم. این قطعی‌های مکرر، به دستگاه‌های الکترونیکی خانگی آسیب می‌زند.»
در اکثر مناطق مرکزی تهران، قطعی برق به صورت برنامه‌ریزی شده اعمال شده و دوساعت یا بیشتر طول می‌کشد.
تولید، قربانی ناترازی انرژی
در شرایط کنونی، کنترل ناترازی انرژی فقط با قطع برق مشترکان خانگی ممکن نیست. با وجود تحمیل خاموشی به بخش خانگی، شهرک‌های صنعتی نیز خاموشی‌های طولانی‌مدتی را تجربه می‌کنند که ضمن آسیب زدن به تولید، هزینه‌های گزافی را به کارفرما تحمیل می‌کند. قطعی‌هایی که یک روز کامل یا بیشتر طول می‌کشد، تولید را با چالش‌های زیادی مواجه کرده ‌است. برای مثال، کارفرما برای جبران تعطیلی‌های ناشی از قطع برق، از کارگران می‌خواهد روزهای جمعه کار کنند و طبق قانون کار، دستمزد کارگر در روزهای تعطیل دوبرابر روزهای عادی است.
راهکار فعلی، پاک کردن صورت مساله
در حالی که بحران انرژی هرساله شدیدتر شده و شکاف میان عرضه و تقاضای برق نیز عمیق‌تر می‌شود، به نظر می‌رسد راهکار اتخاذشده، اعمال قطعی‌های گسترده و در ادامه انکار آنهاست. تقاضای مصرف برق سالانه افزایش می‌یابد و هر روز رکوردهای جدیدی از مصرف برق به ثبت می‌رسد. صحت این ادعا، صحبت‌های سخنگوی صنعت برق است. وی بیان کرد: «میزان تقاضای مصرف برق کشور رشد 5/8‌درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته را نشان می‌دهد.»در شرایطی که باوجود افزایش تقاضا، زیرساخت‌ها نه بهبود یافته‌اند و نه افزایش، هیچ راهکاری جز اعمال خاموشی باقی نمی‌ماند. امسال با وجود تعطیلی ادارات، تعطیلی صنایع و خاموشی بخش خانگی، باز هم ناترازی انرژی مشهود و فاحش است.اگر دولت راهکاری اساسی برای حل مشکل ناترازی انرژی اتخاذ نکند، دو دستورالعمل پیش‌روی خود دارد؛ راه‌حل اول آن است که خاموشی‌های بیشتری به بخش خانگی تحمیل کند که باعث آسیب به لوازم برقی خانگی و به خطر افتادن سلامت هموطنان در گرمای طاقت‌فرسا می‌شود. راه‌حل دوم، خاموشی طولانی‌مدت صنایع است که ضمن نابودی تولید، آسیب‌های جبران‌ناپذیری به اقتصاد کشور وارد می‌کند. امسال شاهد افزایش خاموشی در هر دو بخش خانگی و صنعتی بودیم و در صورتی که شرایط بهبود نیابد، خاموشی‌های تابستان آینده به مراتب بیشتر و آسیب‌زاتر خواهد بود.