حقوق از‌دست‌رفته دامداران

در حالی که چند سالی می‌شود دامداران نسبت به قیمت خرید شیرخام از سوی کارخانه‌ها معترض هستند و معتقدند هزینه‌های آنها بیش از این قیمت درمی‌آید اما همچنان به نظر می‌رسد کارخانه‌های لبنی قصد ندارند شیر را به قیمت مصوب از دامداران خریداری کنند‌.
خردادماه سال ۹۳ بود که محمود حجتی وزیر جهاد کشاورزی با بیان اینکه قیمت هر کیلوگرم شیرخام ۱۴۴۰ تومان تعیین شده است گفت: نرخ شیرخام در کمیسیون تنظیم بازار و مراکز تصمیم‌گیری تعیین‌شده و مراحل ابلاغی را طی می‌کند؛ قیمتی که هیچ وقت کارخانه‌های لبنی زیر بار آن نرفتند و از اعمال مصوبه دولت به بهانه‌های گوناگون سر باز زدند‌. هم‌اکنون نیز با گذشت بیش از سه سال از آن زمان هنوز نرخ شیرخام به این مقدار نرسیده و به گفته مسوولان تشکل‌های مربوطه در حال حاضر قیمت خرید شیرخام از تولیدکنندگان توسط کارخانه‌ها بین حدود ۱۳۲۰ تا ۱۴۰۰ تومان است در حالی که تولید هر کیلوگرم شیرخام برای دامداران حدود ۱۴۵۷ تومان تمام می‌شود‌.
واقعیت این است که طی هفته‌های گذشته اکثر برندهای لبنی قیمت فرآورده‌های خود را حدود ۱۰ درصد افزایش داده‌اند و در حالی که سازمان حمایت این اقدام کارخانه‌های لبنی را غیرقانونی خوانده و اعلام کرده هر گونه افزایش قیمت لبنیات قبل از ابلاغ رسمی کارگروه تنظیم بازار غیرقانونی است. رییس انجمن صنایع لبنی در این زمینه گفت: این گران کردن نیست. قیمت‌های جدید، قیمت‌های منطبق بر اسناد و مدارک و بهای تمام‌شده تولید این محصولات هستند‌.
وی با اشاره به عدم موافقت سازمان حمایت و ستاد تنظیم بازار با افزایش قیمت و تاکید آنها بر نرخ‌های ۹۳ و اینکه از سال ۹۳ تاکنون قیمت داده نشده است، افزود: تورم عادی سالانه کشور را اگر ۹ درصد هم در نظر بگیریم، به هر حال از ۹۳ تا ۹۶ این تغییرات تورمی، در قیمت تمام‌شده محصولات لبنی هم تاثیرگذار بوده است‌.
دبیر انجمن صنایع لبنی کشور افزود: درحالی که دولت برای کارخانه‌ها، ۱۷ درصد سود قانونی لحاظ می‌کند اما در بررسی‌هایی که انجام شد حتی یک کارخانه را نتوانستند پیدا کنند که پنج درصد سود برده باشد و اکثر شرکت‌های کوچک همه زیان‌ده هستند؛ کارخانه‌های بزرگ و متوسط هم در این مدت توانسته‌اند با میانگین سود ۸/۱ درصدی، خود را سرپا نگه دارند‌. بنابراین قیمت‌های فعلی موجود در بازار، قیمت‌های واقعی است نه «قیمت گران» !
باکری در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه هنوز قیمت‌های جدید محصولات لبنی از سوی ستاد تنظیم بازار ابلاغ نشده است، گفت: گویا دامداران نیز معتقدند قیمت شیرخام باید افزایش یابد و اسناد و مدارک لازم را برای سازمان حمایت جهت بررسی ارسال کرده‌اند. ستاد تنظیم بازار نیز منتظر نتیجه بررسی سازمان حمایت است تا همزمان درباره این دو موضوع تصمیم بگیرد‌.
وی تصریح کرد: به هر حال مسایل در حال رسیدگی است‌. بنابراین امیدواریم زودتر بررسی نرخ شیرخام نیز به اتمام برسد و ستاد تنظیم بازار همزمان درباره شیرخام و محصولات لبنی تصمیم‌گیری کند‌.
درخواست نرخ ۱۶۰۰ تومانی
اما به گفته معاون وزیر جهاد، دامداران به دنبال افزایش قیمت جدید نرخ شیرخام نیستند بلکه خواهان اعمال مصوبه ١۴۴٠ تومانی هستند که چندسال قبل تعیین شده است‌. در این زمینه حسن رکنی، معاون وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به درخواست دامداران برای افزایش نرخ شیرخام، اظهارداشت: بحثی که دامداران دارند با آنچه به سبد غذایی مردم مرتبط می‌شود، متفاوت است. حلقه گمشده‌ای بین دامدار و کارخانه‌های فرآوری وجود داشته که تولیدکنندگان به دنبال رفع آن هستند‌.
وی اضافه کرد: سه چهار سال قبل قیمتی را سازمان حمایت تعیین کرده بود (۱۴۴۰ تومان) که کارخانه‌ها ملزم بودند شیرخام را به آن قیمت از دامدار بخرند، در حال حاضر دامداران کماکان همان بحث را دارند؛ تشکل‌های ذی‌ربط در این زمینه با کارخانه‌ها در حال توافق و نهایی کردن این عدد هستند تا حداقل قیمت پایه‌ای که شیرخام از دامداران خریداری می‌شود شرایط منطقی داشته باشد اما معنی این افزایش قیمت در محصول نهایی نیست بلکه اصلاح قیمتی است که قبلا مورد توافق نبوده و الان دارند توافق می‌کنند که این اقدام انجام شود‌. به عبارتی شرایطی ایجاد شود که حقوق ازدست‌رفته دامداران در توافق‌های جدید احیا شود‌.
رکنی درباره اینکه برخی از مسوولان تشکل‌ها اعلام کرده بودند درخواست‌شان برای افزایش نرخ شیرخام حدود۱۶۰۰ تومان است، گفت: درست است. آنان پیشنهاد افزایش قیمت بیشتری دارند ولی فعلا خود تشکل‌ها هم در این مرحله و در سال‌جاری با توجه به شرایطی که در جامعه وجود دارد، دنبال افزایش قیمت جدید نیستند. در حال حاضر بحث همان قیمت پایه ۱۴۴۰ تومان که مربوط به قبل بوده مطرح است تا تولیدکنندگان بتوانند از این شرایط عبور کنند‌.
با توجه به اینکه بحث افزایش جدید نرخ شیرخام مطرح نیست و سازمان حمایت نیز افزایش قیمت محصولات لبنی را غیرقانونی اعلام کرده، به نظر می‌رسد در این میان حقوق مصرف‌کنندگان ضایع شده و افزایش قیمت لبنیات حضور این محصولات را در سبد غذایی خانوار کمرنگ‌تر از قبل خواهد کرد‌.