جهش قیمت اقامتگاه‌ها برای نوروز

نادر نینوایی- با نزدیک شدن به نوروز ۱۴۰۲ دغدغه‌ها در خصوص اجاره اقامتگاه در شهرهای مقصد گردشگری افزایش یافته است.
اگرچه مسوولان امر پیش از این اعلام کرده‌اند که نرخ هتل‌ها در نوروز افزایش پیدا نمی‌کند اما گزارشات میدانی گویای افزایش نرخ قابل ملاحظه برخی واحدهای دربستی و اقامتگاه‌ها برای تعطیلات سال نوی امسال است.
افزون بر این باتوجه به اینکه نرخ واحدهای اقامتی رسمی شامل هتل، هتل آپارتمان، مهمانپذیر، خانه‌مسافر و اقامتگاه‌های بومگردی در نیمه دوم امسال بر اساس مصوبات قانونی افزایش پیدا کرده، می‌توان گفت که عملا افزایش نرخ این مراکز اقامتی پیش از نوروز اتفاق افتاده است.
اجاره‌های خارج از عرف خانه‌مسافرها
در بسیاری از شهرهای شمالی و شهرهای مقاصد گردشگری نظیر اصفهان، کاشان، تبریز و حتی در تهران بسیاری از خانه‌مسافرها بدون مجوز مشغول به فعالیت هستند.
در شرایطی که پرداخت هزینه‌های رزرو اتاق در هتل‌ها برای بخش بزرگی از مردم ممکن نیست و ظرفیت اقامتگاه‌های بومگردی نیز محدود است خواه‌ناخواه سرریز متقاضیان اقامتگاه در مقاصد اصلی گردشگری به سمت خانه‌مسافرهای فاقد مجوز سرازیر می‌شود.
بی‌اطلاعی دولت و نهادهای نظارتی از کم و کیف فعالیت این خانه‌مسافرهای فاقد مجوز باعث شده که شاهد شکل‌گیری نوعی از افزایش قیمت خارج از عرف در آنها باشیم.
در حال حاضر خانه‌مسافرهای بدون مجوز برای ایام نوروز، جهت اقامت دو نفر در یک اتاق دوتخته در مقاصد اصلی گردشگری حداقل چیزی حدود ۵/۱ میلیون تومان طلب می‌کنند. این در حالی است که اقامت مسافران نوروزی در ویلاهای استخردار ممکن است تا شبی ۳۰ میلیون تومان هم آب بخورد.
در تماسی که خبرنگار «جهان‌صنعت» با صاحب یکی از این خانه‌مسافرهای مستقر در شمال کشور داشت نرخ اقامت در نوروز با افزایش سه برابری نسبت به ماه قبل یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان اعلام شد.
این افزایش نرخ اما مختص این خانه‌مسافر نیست و افزایش نرخ واحدهای دربستی در سایر مراکز فاقد مجوز این شهر نیز اعمال شده است. در واقع افزایش نرخ واحدهای دربستی و خانه‌مسافرها در تعطیلات و آخر هفته‌ها رویه‌ای جاری است که البته برای تعطیلات نوروز امسال نمود و شدت بیشتری داشته است.
نبود نظارت باعث شده که این واحدهای اقامتی در اقدامی هماهنگ نرخ واحدهای خود را به شکلی نامتعارف بالا ببرند و همین مساله سفر و گردشگری در نوروز را برای مردم سخت‌تر از همیشه کرده است.
مساله رکود ناشی از کرونا و پیش‌بینی شکل‌گیری سونامی سفر در نوروز امسال باعث شده که بحث افزایش قیمت خانه‌مسافرها بیش از سال‌های قبل باشد.
مالک یک خانه‌مسافر در استان بوشهر در خصوص وضعیت واحد اجاره‌ای خود برای نوروز گفته است: «خانه من به صورت دربست در اختیار مسافر است ولی نباید بیشتر از دو نفر اقامت کنند. هزینه هر شب اقامت هم در روزهای عید از سه میلیون تومان شروع می‌شود. به هر حال باید بتوانم، چند سالی که کرونا اجازه نداد درآمدی داشته باشم را جبران کنم.»
وضعیت افزایش خانه‌مسافر و ویلاها در برخی از شهرهای شمالی پرطرفدار برای نوروز از این هم بدتر است و می‌توان نرخ تا ۳۰ میلیون تومان را هم برای اجاره یک شب ویلا مشاهده کرد.
تمهیدات برای برخورد با گران‌فروشان
در شرایطی که قیمت‌های نجومی برخی از مراکز اقامتی خصوصا خانه‌مسافرها و ویلاهای دربستی می‌تواند در نوروز امسال مساله‌ساز شود رییس سازمان تعزیرات حکومتی خبر از برخورد با گرانفروشی هتل‌ها و مراکز اقامتی داده است.
احمد اصانلو رییس سازمان تعزیرات حکومتی با بیان اینکه براساس طرح‌های ویژه تعزیرات، روسای شعب و گشت‌های مشترک بر قیمت‌ها نظارت خواهند کرد، گفت: «بر اساس مصوبه سران قوا اختیار پلمب و رسیدگی به تخلفات در محل به تعزیرات حکومتی داده شده و جرائم تشدید شده است.»
وی با بیان اینکه از امروز برای نظارت بر بازار پای کار آمده‌ایم، خاطرنشان کرد: «منتظر وصول گزارش‌ها نیستیم. بر نرخ قیمت بلیت هواپیما و سایر وسایل نقلیه عمومی و همچنین رعایت نرخ مصوب از سوی هتل‌ها و مراکز اقامتی نظارت کرده و با متخلفان برخورد جدی می‌شود.»
از سوی دیگر براساس روال سال‌های گذشته شماره تماس ۰۹۶۲۹ برای ثبت شکایات مردمی در زمینه گران‌فروشی در حوزه خدمات سفر و اقامتگاه‌ها اعلام شده است و مردم می‌توانند با تماس با این شماره اقدام به ثبت شکایت کنند. با این همه ظرفیت محدود واحدهای اقامتی دارای مجوز و نبود نظارت بر خانه‌مسافرهای فاقد مجوز می‌تواند در نوروز امسال تبدیل به چالشی جدی برای مسافران نوروزی شود.
تبعات گران بودن هتل‌ها
مقایسه قیمت هتل‌های کشور با درآمدهای مردم به خوبی مشخص می‌کند که نرخ‌های موجود با واقعیت‌های درآمدی مردم مطابقت ندارد. درخواست هزینه‌های ۱ تا ۳ میلیون تومانی برای اقامت در هتل‌های کشور در حالی اتفاق می‌افتد که درآمد صاحبان خانوارها به زحمت از ۱۰ میلیون تومان تجاوز می‌کند.
از سوی دیگر باوجود آنکه هتل‌های کشور خدماتی نزدیک به استانداردهای بین‌المللی و حتی در حدود هتل‌های کشورهای منطقه ارائه نمی‌کنند اما هزینه‌هایی که از مسافر می‌گیرند تنه به تنه برخی از هتل‌های کشورهای منطقه می‌زند. سلف‌سرویس محدود صبحانه برخی هتل‌های ایرانی، ساختمان قدیمی بسیاری از آنها و نیز تفاوت کیفیت خدمت‌رسانی در تعداد قابل توجهی از هتل‌های کشور با نمونه‌های خارجی، نشان از آن دارد که با هیچ متر و معیاری دریافت این هزینه‌های هنگفت از مسافران ایرانی قابل پذیرش نیست.
گران بودن هتل‌ها و ناهماهنگ بودن هزینه اقامت در آنها با جیب ایرانیان تبعاتی نیز به دنبال داشته که مهم‌ترین آنها رواج خانه‌مسافرهای بدون مجوز برای پوشش نیازهای اقامتی بوده است.
فعالیت خانه‌های شخصی، ویلاها و سوئیت‌های اجاره‌ای با توجه به نبود استاندارد، فقدان مجوز و بی‌توجهی به الزامات بهداشتی و ایمنی نه تنها موجب افت کیفیت ارائه خدمات گردشگری در کشور شده بلکه انگیزه لازم را از سرمایه‌گذاران در صنعت هتلداری نیز گرفته و به صنعت گردشگری ملی هم آسیب جدی وارد کرده است.
در نهایت باید در نظر داشت که در شرایط کنونی هم مردم دست‌شان از دریافت خدمات مناسب و استاندارد گردشگری کوتاه مانده و هم هتل‌ها به ناچار در بخش عمده‌ای از سال نمی‌توانند از ظرفیت خود به شکل حداکثری بهره ببرند.
در چنین شرایطی برنامه‌ریزی برای ایجاد هتل‌های ارزان و با کیفیت و نیز ارائه مشوق به هتل‌ها در ازای کاهش هزینه‌های اقامتی در نوروز، از جمله اقداماتی است که می‌تواند راهگشا باشد و از وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی انتظار می‌رود در این راستا گام برداشته و در این رابطه اقدامات اساسی شود.