جنگ جهانی تراشه‌ها

گروه بین‌الملل- در عرصه رقابت اقتصادی در نظام بین‌الملل، اکنون رقابتی بزرگ آغاز شده که برندگان آن نه‌تنها از منظر درآمد بلکه از لحاظ مزیت استراتژیک جایگاهی تعیین‌کننده در فرآیندهای جهانی خواهند داشت؛ نبردی که از آن به عنوان جنگ جهانی تراشه‌های الکترونیکی یاد می‌شود.
در واقع قدرت‌های بزرگ جهانی در حالی رقابت جهت تسلط بر تولید تراشه‌های نیمه‌رسانا را آغاز کرده‌اند که این امر اکنون به یکی از حیاتی‌ترین جنبه‌های صنایع و تولید در قرن بیست و یکم تبدیل شده است. در چنین شرایطی چین با سرمایه‌گذاری هنگفت برای تولید تراشه‌های الکترونیکی پیشرفته به دنبال تقویت جاه‌طلبی‌های ژئواکونومیکی و ژئوپلیتیکی خود است. از سوی دیگر آمریکا و ژاپن نیز به دنبال آن هستند تا موقعیت مسلط گذشته خود در این زمینه را که اکنون به دست کره‌جنوبی و تایوان افتاده، احیا کنند.
بنابراین از آنجا که کشورها استراتژی‌های مختلفی برای اعمال نفوذ خود در صنعت نیمه‌رسانا دنبال می‌کنند، نتیجه این مسابقه در‌نهایت توسط بازیگرانی تعیین می‌شود که بتوانند نیروی کار ماهر لازم را برای ادامه مسیر خود تامین کنند.
طبق گزارشی که اخیرا مجله دیپلمات در این خصوص منتشر کرده، کمبود نیروی کار به عاملی حیاتی در تعیین موفقیت استراتژی‌ها جهت برتری در صنعت تراشه‌های نیمه‌رسانا تبدیل شده است. به عنوان نمونه، ایالات متحده آمریکا در حالی سالانه ‌تنها 1500 متخصص و مهندس در این زمینه وارد صنعت تراشه‌های نیمه‌رسانای خود می‌کند که مطابق با آمارها تا سال 2029، کمبود نیروی کار ماهرش در این بخش به 146‌هزار نفر می‌رسد.
رقابت برای جذب نیروی کار ماهر
از این رو رقابت برای برتری در این صنعت پیشرفته در حالی جریان دارد که جذب نیروی کار متخصص توسط بازیگران این حوزه از سایر نقاط جهان به یک رقابت بزرگ دیگر تبدیل شده است. یکی از این بازیگران مهم در این زمینه کره‌جنوبی است؛ کشوری که به لطف نیروی متخصص خود اکنون پیشتازی قابل‌ملاحظه‌ای در تولید حافظه با پهنای باند بالا که جزئی مهم در پردازش هوش مصنوعی محسوب می‌شود داشته و حالا رقبای این کشور به شدت به دنبال جذب نیروهای متخصص کره‌ای با پیشنهادات اغوا‌کننده هستند.به عنوان مثال اکنون شرکت‌های چینی تسهیلات و حقوق‌های زیادی برای متخصصان کره‌ای پیشنهاد می‌کنند که سبب شده بخشی از متخصصان کره‌ای به چین مهاجرت کنند. این موضوع از آنجا اهمیت دارد که جذب مهندسان توسط رقبا، نه‌تنها از منظر نیروی انسانی، بلکه از لحاظ نشت اطلاعات و فناوری نیز برای کشورهای صاحب این صنعت نگران‌کننده است.همچنین در بخش دیگری از رقابت میان قدرت‌های بزرگ در عرصه تولید تراشه‌های نیمه‌رسانا، اکنون رقابت در حالی میان چین و آمریکا تشدید شده که شواهد نشان می‌دهد ایالات متحده به دنبال ایجاد همگرایی با کره‌جنوبی و تایوان جهت عقب راندن چین است. به عنوان نمونه شرکت اینتل آمریکایی که حمایت‌های قابل‌توجهی از دولت دریافت کرده، نه‌تنها به دنبال جذب نیروی کار شرکت TSMC تایوان و سامسونگ کره است، بلکه سعی می‌کند حقوق و مزایای بیشتری نسبت به چینی‌ها برای نیروی کار ماهر این دو کشور پیشنهاد دهد.از سوی دیگر ژاپنی‌ها نیز سعی کرده‌اند از این رقابت عقب نمانده و آنها نیز تلاش می‌کنند با صرف هزینه‌های قابل ملاحظه، متخصصان کره‌ای و تایوانی را به سمت خود جذب کنند. به عنوان مثال ژاپن که به دنبال احیای جایگاه برتر خود در زمینه تولید تراشه‌های نیمه‌رساناست، اکنون یک سرمایه‌گذاری مشترک با شرکت TSMC تایوان با حمایت دولت توکیو آغاز کرده و از طریق فراخوان‌های جذاب، شروع به جذب استعدادهای کره‌ای کرده است.
مقاومت کره‌جنوبی
البته در این میان کره‌ای‌ها نیز بیکار ننشسته و در بحبوحه جنگ تراشه‌ها به دنبال حفظ نیروهای متخصص خود هستند. در واقع از آنجا که حفظ جایگاه کره‌جنوبی در عرصه تولید تراشه‌های نیمه‌رسانا برای امنیت اقتصادی این کشور حیاتی است، شرکت‌های بزرگی مانند سامسونگ و SK Hynix در حال حاضر تمام تلاش خود را به کار گرفته‌اند تا نیروهای ماهر و استعدادهای کره‌ای را حفظ کنند. در همین راستا، کره‌جنوبی قصد دارد بزرگ‌ترین خوشه نیمه‌رسانای جهان را در منطقه یونگین بسازد اما برآوردها نشان می‌دهد جهت موفقیت‌آمیز بودن چنین پروژه بزرگی، کره‌ای‌ها تا سال 2031 نیاز دارند که نیروی کار ماهر خود را تا 30 برابر افزایش دهند.
علاوه بر این دولت‌ کره‌جنوبی با وضع جریمه و مجازات‌های سنگین مانند جریمه‌های 9/4‌میلیارد دلاری و نیز مجازات زندان تا 18 سال از خروج مهندسان و متخصصان این کشور جلوگیری کند.
با این حال در شرایطی که دولت به شدت به دنبال جذب استعداد بوده و به وزارت آموزش‌و‌پرورش دستور اکید جذب و پرورش دانش‌آموزان مستعد در این زمینه را داده، شواهد نشان می‌دهد که اکثر دانشجویان این کشور ترجیح می‌دهند به جای رشته مهندسی، در رشته پزشکی تحصیل کنند.
دورنمای آینده
در همین رابطه کارشناسان معتقدند موفقیت نهایی برای رقبای صنعت تراشه‌های نیمه‌رسانا تا حد زیادی به جذب نیروی کار ماهر بستگی دارد یعنی در شرایطی که ژاپن، آمریکا و چین به شدت در حال جذب نیروهای متخصص هستند، ماندگاری کشورهایی مانند کره‌جنوبی و تایوان در حفظ نیروهای ماهر خود در این صنعت است. به همین دلیل جنگ جهانی تراشه‌ها در حالی به تازگی کلید خورده که تضمین موفقیت برای بازیگرانی است که بتوانند در جذب و پرورش مهندسان و متخصصان ماهر عملکرد بهتری نسبت به سایر رقبای خود داشته باشند.