جنگ تجاری جدید رسما آغاز شد

محمدرضا ستاری – پس از آنکه دونالد ترامپ رییس‌جمهوری ایالات‌متحده به طور رسمی اعمال تعرفه‌های تجاری بر کالاهای وارداتی از چین، کانادا و مکزیک را آغاز کرد، همان روز چین و کانادا در راستای مقابله با این سیاست ایالات‌ متحده، اقدامات تلافی‌جویانه خود را علیه این کشور اعلام کردند. این اتفاق در حالی رخ داده که پیش از آن بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران درخصوص پیامدها و تبعات شروع یک جنگ تجاری جدید در سطح بین‌المللی هشدار داده بودند.
به گزارش روزنامه گاردین، تعرفه‌های جدید ایالات‌متحده شامل 25‌درصد برای کالاهای وارداتی از کانادا و مکزیک به عنوان دو شریک بزرگ تجاری آمریکا و 20‌درصدی برای کالاهای چینی است که نسبت به تعرفه ماه گذشته علیه این کشور دو برابر شده است. در همین رابطه برآوردها نشان می‌دهد که اعمال چنین تعرفه‌هایی در گام نخست بیش از 918‌میلیارد دلار واردات آمریکا از دو کشور مکزیک و کانادا را تحت‌تاثیر قرار خواهد داد.
در چنین شرایطی، چین روز سه‌شنبه اعلام کرد هفته آینده تعرفه‌های جدیدی بر طیفی از محصولات کشاورزی وارداتی از آمریکا اعمال خواهد کرد. وزارت دارایی چین در این خصوص اعلام کرده تعرفه‌های اضافی 15‌درصدی بر مرغ، گندم، ذرت و پنبه و 10‌درصدی بر سویا، گوشت خوک، گوشت گاو، محصولات آبزی، میوه‌ها، سبزیجات و لبنیات وضع می‌شود.
از سوی دیگر، جاستین ترودو، نخست‌وزیر کانادا، نیز گفته که کشورش با اعمال تعرفه 25‌درصدی بر روی 7/‏20‌میلیارد دلار از محصولات صادراتی آمریکا، به اقدامات دولت ترامپ در این زمینه پاسخ خواهد داد. وی پیشتر گفته بود کانادا محصولاتی مانند نوشابه‌های الکلی و آب پرتقال را هدف اعمال تعرفه‌ها قرار می‌دهد و اگر قرار باشد این وضعیت تداوم یابد در مرحله بعد 2/‏86‌میلیارد دلار از محصولات صادراتی آمریکا به کانادا، مشمول تعرفه‌های اتاوا قرار خواهند گرفت.
واکنش بازارهای جهانی به جنگ تجاری جدید
در همین رابطه و پس از اجرایی شدن سیاست تعرفه‌ای ترامپ علیه سه کشور، بازارهای آسیایی پس از سقوط شدید بازارهای آمریکا در روز دوشنبه با کاهش مواجه شدند. به عنوان مثال شاخص نیکی ژاپن 6/‏1‌درصد، شاخص تایوان 5/‏0‌درصد و هنگ‌کنگ 7/‏0‌درصد افت کردند. همچنین لازم به ذکر است، دلار کانادا و پزوی مکزیک نیز به پایین‌ترین سطح در یک ماه گذشته رسیدند. در اروپا نیز شاخص 100 FTSE با کاهش 57‌واحدی (65/‏0‌درصد) به 8813واحد رسید. همچنین شاخص 40 CAC فرانسه و ایبکس اسپانیا هم به ترتیب 9/‏0 و 8/‏0 درصد افت کردند.
گفتنی است ترامپ و متحدانش معتقدند اعمال تعرفه‌های بالاتر بر روی واردات آمریکا از سراسر جهان به «بازسازی عظمت آمریکا» کمک خواهد کرد. با این حال برخی کارشناسان تاکید دارند، کسب‌وکارهای داخل آمریکا و سراسر جهان از چنین سیاستی آسیب دیده و ممکن است به اختلالات گسترده در تجارت جهانی دامن بزند. موسسه اقتصاد بین‌المللی پیترسون در گزارشی که به تازگی منتشر کرده، آورده است که اعمال تعرفه 25‌درصدی برای کانادا و مکزیک و همچنین تعرفه 10‌درصدی بر محصولات چینی، بزرگ‌ترین افزایش مالیاتی برای حداقل یک نسل بوده و می‌تواند هزینه سالانه خانوارهای آمریکایی را بیش از 1200دلار افزایش دهد.
در چنین وضعیتی، ترامپ وعده داده در صورت تداوم تعرفه‌های سایر کشورها بر کالاهای آمریکایی، تعرفه‌های متعادل‌کننده دیگری را نیز از ماه آینده اعمال می‌کند.
امری که وزارت اقتصاد و دارایی چین در واکنش به آن اعلام کرده، تعرفه‌های یک‌جانبه آمریکا به سیستم تجارت چندجانبه آسیب می‌زند، بار شرکت‌ها و مصرف‌کنندگان آمریکایی را افزایش می‌دهد و همکاری اقتصادی بین دو کشور را تضعیف می‌کند.
در همین راستا، کریس وستون، تحلیلگر مسائل اقتصادی در گفت‌وگو با روزنامه گاردین معتقد است: سطح اضطراب بازارها افزایش یافته و معامله‌گران مجبورند به اخبار و اقدامات مربوط به اجرای کامل تعرفه‌ها واکنش شدیدی نشان دهند. از سوی دیگر تعرفه‌های ترامپ موجب تنش‌های تجاری بی‌سابقه با شرکای کلیدی آمریکا شده و نه‌تنها بازارهای جهانی را با افت محسوسی مواجه کرده، بلکه نگرانی‌ها از تبعات بلندمدت چنین اقدامی افزایش یافته است. زیرا علاوه بر پیامدهای این قضیه برای اقتصاد جهانی، کارشناسان معتقدند، هزینه‌های مستقیم این تعرفه‌ها بر دوش مصرف‌کنندگان و کسب‌وکارهای آمریکایی خواهد بود.