28 - 11 - 2021
جمعه سیاه نفت
سویه جدید ویروس کرونا معروف به اومیکرون نه تنها بورس‌های جهانی را فروریخت و حدود ۱۶۰ هزار معامله‌گر را لیکویید کرد، بلکه قیمت نفت را نیز ۱۰ دلار در هر بشکه کاهش داد؛ اتفاقی که در موج‌های قبلی کرونا نظیر نداشته و به گفته تحلیلگران بزرگ‌ترین ریزش یک‌روزه از آوریل سال ۲۰۲۰ محسوب می‌شود. به نظر می‌رسد آنچه بازارهای جهانی را ترسانده، گزارش شرکت‌های واکسن‌ساز است که گفته‌اند، واکسن‌ها جوابگو نیست.
بازار جهانی نفت در بحران‌های جهانی پیشرو است و جهش یا ریزش آن سایر بازارها را هم دربر می‌گیرد. با کاهش بهای نفت در واکنش به واریانت جدید ویروس کرونا سرمایه‌گذاران به وحشت افتاده‌اند و نگرانی‌ها نسبت به وضعیت اشباع عرضه در سه ماهه نخست افزایش یافته است.
رویترز گزارش داد که قیمت هر بشکه نفت برنت دریای شمال در پایان معاملات دیروز با ۹ دلار و ۵۰ سنت معادل ۶/۱۱ درصد کاهش به ۷۲ دلار و ۷۲ سنت رسید و کاهش هفتگی بیش از ۸ درصدی را به ثبت رساند.
قیمت نفت وست‌تگزاس اینترمدییت آمریکا هم در پایان معاملات روز جمعه با ۱۰ دلار و ۲۴ سنت معادل ۱/۱۳ درصد افت به ۶۸ دلار و ۱۵ سنت رسید و کاهش هفتگی بیش از ۴/۱۰ درصدی را شاهد بود.
باب یاوگر تحلیلگر موسسه میزوهو در این باره گفت: «بازار بدترین سناریوی ممکن را در نظر گرفته که بر اساس آن این سویه ممکن است موجب افت شدید تقاضا شود.»
قیمت هر دو شاخص نفتی برای پنجمین هفته متوالی شاهد کاهش بود و بیشترین افت را از آوریل ۲۰۲۰ تاکنون به ثبت رساند. در آوریل ۲۰۲۰ قیمت نفت خام آمریکا به دلیل مازاد عرضه ناشی از شیوع کرونا برای اولین بار در تاریخ قیمت منفی را تجربه کرده بود.
کریگ ارلام تحلیلگر ارشد بازار در موسسه اوآندا گفت: «بزرگ‌ترین نگرانی این است که این سویه در برابر واکسن مقاوم باشد و کشورهایی را که از میزان بالای واکسیناسیون خوشنود بودند غافلگیر کند.»منابع آگاه گفتند گروه اوپک‌پلاس در حال رصد تحولات مربوط به سویه جدید است و در فاصله کمتر از یک هفته تا نشست بعدی این گروه برخی این نگرانی را مطرح کرده‌اند که اومیکرون موجب بدتر شدن چشم‌انداز بازار نفت شود.دانشمندان تاکنون تنها موارد محدودی از مبتلایان به سویه اومیکرون را در برخی کشورها شناسایی کرده‌اند، اما نگرانند که با توجه به تعداد بالای جهش‌های این سویه ویروس جدید در برابر واکسن مقاوم و مسری‌تر باشد.
آمریکا، کانادا، انگلیس، گواتمالا و کشورهای اروپایی در میان کشورهایی هستند که سفر از جنوب آفریقا را که این واریانت در آن شناسایی شده است، محدود کرده‌اند.
جنگ نفتی تشدید می‌شود
در همین حال آژانس بین‌المللی انرژی با احتمال نزدیک شدن به جنگ جدید قیمتی نفت، به شدت از اوپک انتقاد کرد.
فاتح بیرول رییس آژانس بین‌المللی انرژی از سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) به‌دلیل شکست در زمینه کاهش قیمت نفت انتقاد کرد و گفت: یکی از عواملی که سبب قیمت‌های بالای نفت شد، موقعیت بعضی از تامین‌کنندگان بزرگ نفت و گاز است و از نظر ما بعضی از کشورها، موضع مفیدی در این زمینه اتخاذ نکردند.
رییس آژانس بین‌المللی انرژی می‌گوید: ممکن است بعضی از فشارهای اصلی موجود در بازار به‌عنوان محدودیت مصنوعی تلقی شود، زیرا امروز در بازارهای نفت شاهد نزدیک به شش میلیون بشکه در روز ظرفیت مازاد تولید متعلق به تولیدکنندگان کلیدی- کشورهای ائتلاف اوپک و متحدانش (اوپک‌پلاس)- هستیم.
رو دست اومیکرون به بایدن
جو بایدن رییس‌جمهوری ایالات‌متحده آمریکا هفته گذشته از وزارت انرژی این کشور خواسته بود تا با هدف پایین آوردن قیمت بنزین، ۵۰ میلیون بشکه از ذخیره‌سازی راهبردی نفت خود را در تلاشی هماهنگ با دیگر مصرف‌کنندگان بزرگ نفت برداشت کند، حالا با سویه جدید کرونا هم قیمت کم شده و هم ذخایر مصرف شده است.
آژانس بین‌المللی انرژی با اشاره به آزادسازی نفت اعلام کرد که این نهاد هیچ نقشی در این زمینه ندارد و بیرول تصریح کرد آژانس تنها در مواقع اضطراری به آزادسازی ذخیره‌سازی‌ها متوسل می‌شود و این اقدام آمریکا و متحدانش مربوط به این واقعیت است که افزایش قیمت نفت همزمان با روند افزایشی تورم، فشار بیشتری بر مصرف‌کنندگان وارد کرده بود و بالا رفتن قیمت نفت شرایط را تشدید می‌کرد.
احتمالا این جدیدترین داده‌ها که تاثیر اقتصادی اقدامات پکن را برای مهار این ویروس اندازه‌گیری می‌کند، موجب وحشت سرمایه‌گذارانی شده است که هفته گذشته شاهد سقوط ۱۱ درصدی بازارهای سهام جهان بودند؛ سرمایه‌گذارانی که در بدترین دوره هفت‌روزه بازارهای سهام پس از بحران سال ۲۰۰۸ گرفتار شده بودند.قیمت نفت اواسط هفته گذشته تحت‌تاثیر خبر احتمال تعدیل افزایش تولید نفت اوپک‌پلاس در واکنش به برداشت هماهنگ آمریکا و کشورهای مصرف‌کننده دیگر از ذخایر استراتژیک‌شان صعود کرده بود.
وقتی سینگ‌پوری عصبانی شد
با وجود کاهش ۱۰ دلاری نفت، رشد کند اقتصادهای بزرگ جهان و اقتصادهای نوظهور، موجب نگرانی رهبران آنها شده است. هرچند هند همراه با بایدن استفاده از ذخایر استراتژیک را کلید زده بود، اما هندی‌ها راضی به قیمت‌های کنونی نفت نیستند. روز گذشته هاردیپ سینگ‌پوری وزیر نفت هند در اظهاراتی که بیانگر عصبانیت فزاینده از اوپک‌پلاس برای عدم افزایش تولید بود، اعلام کرد کشورهای تولیدکننده نفت نمی‌توانند از مصرف‌کنندگان باج‌گیری کنند.
وی در رویداد دیگری که به میزبانی ریپابلیک تی‌وی برگزار شد، گفت: قیمت‌های نفت توسط عربستان سعودی، امارات متحده عربی و روسیه در لوای اوپک‌پلاس تعیین می‌شوند.
پوری که به زبان هندی سخن می‌گفت، در نشست اقتصادی هند که به میزبانی ریپابلیک تی‌وی برگزار شد، تاکید کرد: آنها عرضه را پایین‌تر از تقاضا نگه داشته‌اند. آنها می‌گویند این وضعیت برای یک تا دو ماه موقتی خواهد بود و پس از آن میزان عرضه موجود بیشتر از تقاضا می‌شود. هند با وجود اقدامات برنامه‌ریزی شده برای رفتن به سمت انرژی سبز، به مدت ۲۰ تا ۳۰ سال آینده همچنان عامل مهمی در تقاضای جهانی برای انرژی خواهد بود. ما به کشورهای تولیدکننده اعلام کردیم اگر احتیاط نکنید در وضعیتی خواهد بود که تمایل‌تان برای سود حداکثری در کوتاه‌مدت، احیای اقتصادی جهانی را تضعیف خواهد کرد. اگر احیای اقتصادی جهانی تضعیف شود، در این صورت به چه کسی نفت خواهید فروخت؟
هند که سومین مصرف‌کننده و واردکننده بزرگ نفت جهان است، حدود ۸۵ درصد از نیازهای نفتی خود را وارد می‌کند و از افزایش قیمت‌های نفت به شدت آسیب دیده است. با این حال قیمت‌های نفت روز جمعه تحت تاثیر شناسایی واریانت بسیار مسری اومیکرون در آفریقای جنوبی، ریزش کردند.
این کشور مکررا از اوپک‌پلاس خواسته است تولیدش را برای مهار قیمت‌ها افزایش دهد. وزیر نفت هند در آستانه دیدار هفته جاری اوپک‌پلاس که در جریان آن سیاست تولید بازبینی می‌شود، این تولیدکنندگان را مقصر پایین ماندن عرضه از تقاضا خواند. هند همچنین به همراه سایر کشورهای مصرف‌کننده بزرگ نفت شامل چین، ژاپن، کره‌جنوبی و آمریکا برنامه‌هایی را برای آزادسازی نفت از ذخایر استراتژیک با هدف پایین بردن قیمت‌ها اعلام کردند.پوری گفت: آزادسازی نفت از ذخایر استراتژیک خواه نمادین باشد یا خیر، نمی‌دانم، اما یک اقدام بسیار متهورانه است.