جامعه مرفه

کتاب جامعه مرفه، نوشته جان کنث گالبریث که برای نخستین بار در سال 1958 منتشر شد، یکی از آثار برجسته و تاثیرگذار در زمینه تحلیل اقتصاد اجتماعی و نقد جامعه‌های صنعتی است. گالبریث در این اثر به بررسی ویژگی‌های جوامع مرفه و تاثیرات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی رشد اقتصادی در این جوامع می‌پردازد. او در این کتاب بر این باور است که در جوامع پیشرفته اقتصادی، تولید و مصرف کالاها به طور فزاینده‌ای از نیازهای واقعی انسان‌ها جدا شده و بیشتر تحت تاثیر تبلیغات، فرهنگ مصرفی و بازاریابی قرار گرفته است.
گالبریث در جامعه مرفه تاکید دارد که در جوامع صنعتی پیشرفته، به‌خصوص پس از جنگ جهانی دوم، اقتصاد به گونه‌ای توسعه ‌یافته که دیگر تنها نیازهای اساسی انسان‌ها را برآورده نمی‌کند، بلکه به نیازهای مصنوعی و القاشده توسط صنعت تبلیغات و تولید انبوه کالاهای مصرفی توجه دارد. به عبارت دیگر، در این جوامع، افراد بیشتر از آنکه تحت تاثیر نیازهای واقعی خود قرار گیرند، به نیازهایی پاسخ می‌دهند که از سوی صنعت و بازار برای آنها ساخته شده است. گالبریث این پدیده را به عنوان «اقتصاد رفاه» یا «اقتصاد کالاهای مرفه» توصیف می‌کند.
او معتقد است که در این نوع اقتصاد، رفاه و سطح بالای زندگی به معنای داشتن دسترسی به کالاهای مصرفی و خدمات متنوع است اما این رفاه می‌تواند به بحران‌های اجتماعی و فرهنگی منجر شود، چون مردم بیشتر به دنبال مصرف کالاهایی هستند که اغلب هیچ‌گونه نیاز واقعی به آنها ندارند. یکی از مفاهیم کلیدی کتاب، نقد گالبریث بر مصرف‌گرایی و فرهنگ مصرفی بوده که در جوامع مرفه در حال رشد است. او استدلال می‌کند که در چنین جوامعی، مردم به جای تمرکز بر نیازهای اساسی و ارزش‌های واقعی انسانی، تحت تاثیر تبلیغات و بازاریابی قرار می‌گیرند تا به مصرف کالاهای تجملی و غیرضروری بپردازند.
این کالاها نه‌تنها به معنای افزایش رفاه واقعی نیستند، بلکه در واقع اغلب به مصرف‌گرایی بی‌حد و حصر دامن می‌زنند که باعث ایجاد نارضایتی و بی‌ثباتی اجتماعی می‌شود. یکی از نکات مهمی که گالبریث در کتابش مطرح می‌کند، تمایز بین «نیازهای واقعی» و «نیازهای مصنوعی» است. او توضیح می‌دهد که در جوامع پیشرفته، در حالی که نیازهای واقعی افراد به غذا، مسکن، آموزش و بهداشت نسبت به گذشته به‌طور قابل‌ توجهی تامین شده است، «نیازهای مصنوعی» یا نیازهایی که ناشی از تبلیغات، رسانه‌ها و فرهنگ مصرفی هستند، به ‌شدت رشد کرده‌اند. گالبریث این پدیده را نوعی «توهم رفاه» می‌داند که در آن مردم به جای تمرکز بر نیازهای واقعی خود، بیشتر به دنبال دستیابی به کالاهایی هستند که به آنها وعده خوشبختی، هویت و وضعیت اجتماعی بالاتر می‌دهند. جامعه مرفه نوشته جان کنث گالبریث نقدی مهم و عمیق بر رشد اقتصادی و الگوهای مصرفی جوامع صنعتی است. این کتاب به‌خصوص در دوره‌ای که جوامع غربی به سرعت در حال رشد اقتصادی بودند، توانست بسیاری از پیچیدگی‌ها و خطرات پنهان این نوع توسعه را به تصویر بکشد. گالبریث به‌طور کلی معتقد است که برای رسیدن به رفاه واقعی، باید تغییراتی اساسی در نحوه تفکر درباره اقتصاد، تولید و مصرف ایجاد شود.