جاماندگی بورس از ارزهای دیجیتال

«جهان‌صنعت»- نقدشوندگی بازار بورس این روز‌ها بسیار پایین آمده است، به طوری که ارزش معاملات بزرگ‌ترین شرکت بورسی ایران با نماد فملی، نصف ارزش معاملات ارز دیجیتال نات کوین است. تب معاملات کریپتو در اقتصاد بالا گرفته است و خروج پول از بورس نیز ادامه دارد. در شرایط کنونی تنها راهکار حفظ سرمایه در کشور اصلاح سیاست‌ها و ایجاد سودآوری برای سرمایه‌گذاران کوتاه‌مدتی است. این در حالی است که هنوز هیچ‌کدام از ریسک‌های سیستماتیک بازار رفع نشده است و فعلا این دامنه نوسان 2درصدی، باعث شده است که بازار وارد یک حالت سکون و ایستا شود. وجود 15‌میلیون فعال ایرانی در بازار ارز دیجیتال و کاهش فعالان بورسی از ۳۰‌میلیون کاربر به تنها ۱۷۰‌هزار نفر عضو فعال یک فاجعه است. از طرف دیگر گزارش شرکت‌های تولیدی حکایت از کاهش شدید سود آنها ناشی از خرید مواد اولیه داخلی به قیمت جهانی و بعد فروش دستوری و مالیات‌های بالا دارد. این به معنای عملکردی است که سبب فروش اعتبار ریال به عنوان اقتصاد ایران و حذف آن از چرخه اعتبارات اقتصادی است. جبران کسری‌های بودجه‌ای ناشی از بحران مدیریت و افزایش عجیب هزینه‌های دولت در سایه سیاست‌های انقباضی و به طور کلی اجرای سیاست‌های اقتصادی منجر به اجرای سیاست‌های ناکارآمدی شده است. از سوی دیگر کلیت بورس همچنان از بقیه بازارها و همچنین از تورم کلی کشور عقب‌تر است اما روند کلی بازار تمایل به جبران عقب‌افتادگی را نشان نداد. سهامداران همچنان از بقیه بازارها عقب خواهند بود ولی در قیمت‌های کنونی سود در حد نوسانگیری از بازار وجود دارد. عقب بودن از بقیه بازارها برای معامله‌گر با دید بلندمدت فرصت طلایی است و برای معامله‌گر کوتاه‌مدت افزایش ریسک را به همراه دارد. به همین دلیل باید سیاست دولت در قبال بازار سهام به گونه‌ای تغییر کند که سرمایه‌گذاران کوتاه‌مدتی نیز بتوانند از این بازار بهره‌مند شوند در غیر این صورت این پول‌ها وارد بازار رمزارز می‌شود. چیزهایی که برای معامله‌گر کوتاه‌مدت اهمیت دارد حجم معاملات، روند معاملات و شتاب حرکت قیمت‌ است. بازاری که مدت‌ها در یک محدوده درجا می‌زند یا قبل از رسیدن به حد سود افت سنگین می‌کند یا حتی حرکت صعودی جزئی ولی اصلاح‌های سنگین و زمانبر دارد برای معامله‌گر کوتاه‌مدت مناسب نیست.
مقایسه بورس با ارزهای دیجیتال
ارزش معاملات نات‌کوین که توکن یک بازی کلیکی در تلگرام بود، بیشتر از ارزش معاملات بزرگ‌ترین سهام بازار بورس یعنی فملی است و این مساله برای سهامداران بورسی بسیار دردناک است که قلب تپنده اقتصاد ایران مورد تمسخر یک شت‌کوین قرار گرفته است! ارزش بازار شرکت ملی صنایع مس ایران به مبلغ ۵۰۰ همت و ارزش بازار نات کوین به تومان ۶۴ همت است و این نشان می‌دهد بزرگ‌ترین شرکت‌های بورسی ما در مقابل شت‌کوین‌های کلیکی تلگرام تا زانو خم شده و سر تعظیم فرود می‌آورند. صرافی نوبیتکس به عنوان بزرگ‌ترین صرافی ایرانی، نخستین ‌بار در سال ۱۳۹۶ و به دنبال تحریم ایرانیان توسط پلتفرم‌های خارجی ایجاد شد. در واقع این پلتفرم سعی دارد تا با ارائه بستری مطمئن و کارآمد، زمینه ورود ایرانیان به بازارهای بین‌المللی را فراهم کند. ارزش معاملات نات‌کوین با نماد NOT فقط در این اکسچنج به مبلغ ۱۲۱‌میلیارد تومان است؛ این در حالی است که طبق آخرین بررسی‌ها، ارزش معاملات سهام فملی ۵۵‌میلیارد تومان است. جمع ارزش معاملات چهار شرکت بزرگ پالایشی فعال در صنعت فرآورده‌های نفتی در بازار بورس به ۱۰۰‌میلیارد تومان نمی‌رسد؛ این در حالی است که جمع دارایی‌ها و تجهیزات همین چهار شرکت را اگر بخواهیم به‌دلار حساب و کتاب کنیم،‌ میلیارد‌ها دلار می‌ارزد. برخی مسائل نظیر سیکل‌های رفتاری شاخص‌های بورس یا نوسانات قیمت‌ها را نمی‌شود بی‌اساس به مدیریت یا ساختار بازار ربط داد اما هدایت درست نقدینگی کاملا به نقشه‌ها و برنامه‌ریزی مدیران و مسوولان بورس ربط دارد و باید هر‌چه سریع‌تر ساختار بازار را اصلاح کنند. در واقع بازار بورس ایران آنقدر ضعیف است که تحمل آزاد کردن دامنه نوسان یا خبر‌درمانی را ندارد و برنامه‌هایی مثل حمایت از بازار، تزریق نقدینگی یا خبر کنترل کردن بازار دیگر برای بورس و سرمایه‌گذار تکراری شده است. همان‌طور که گفته شد، در شرکت‌های بورسی کشور آنقدر نقدینگی انباشت شده است که در صورت تزریق به بازار، شاخص هشت‌میلیونی هم دور از ذهن نیست! به نظر تحلیلگر و نویسنده این مقاله، با رصد فعالیت‌های حقوقی و بررسی پرتفوی آنها متوجه می‌شویم که رشد بازار نیاز چندانی به P/E پایین بودن شرکت‌ها یا رییس سازمان بورس و امثالهم ندارد و تزریق نقدینگی توسط حقوقی‌ها برای رشد چندصد‌درصدی سهم‌ها کفایت می‌کند.