ثبات کالایی در دوران خروج سرمایه

گروه بورس- در هفته گذشته، بورس کالای ایران شاهد تحولات مهمی در بخش‌های مختلف بود؛ از افزایش ۶۴۹۶‌واحدی شاخص کل گرفته تا رشد ۲۳‌دلاری قیمت آلومینیوم و افت ۱۱۷‌دلاری مس. حجم معاملات در بازار فیزیکی از 6/‏3‌میلیون تن عبور کرد و ارزش آن به بیش از ۴۸ هزار میلیارد تومان رسید. بازار خودرو نیز شاهد عرضه‌های گسترده‌ای بود؛ 115دستگاه کامیون کشنده بایک، بنز کمپرسی و بنز باری معامله شد. در همین حال، پذیرش کامیون‌های جدید دانگ فنگ و SHACMOTO نیز انجام شد. در بازارهای مشتقه، افزایش سه‌ساعته معاملات صندوق‌های طلا خبرساز شد، در حالی که بازار آتی نقره و زعفران نیز معاملات پررونقی را تجربه کرد.
بازارهای جهانی، قیمت سنگ‌آهن تحت‌تاثیر کاهش تولید فولاد در چین با افت همراه شد، درحالی‌که نفت برنت به دلیل نگرانی از رکود اقتصادی آمریکا به 22/‏69‌دلار در هر بشکه رسید. طلا نیز با ثبات نسبی در محدوده ۲۸۸۷‌دلار معامله شد. سوال اساسی این است که آیا بازار پس از این نوسانات وارد مسیر ثبات خواهد شد؟ در این گزارش، جزئیات این تحولات و چشم‌انداز پیش‌روی بورس کالا بررسی شده است.
روزهای پرتلاطم و مسیر پیش‌رو
هفته‌ای پر از نوسان در بورس کالا رقم خورد، جایی‌که شاخص کل بازار سرمایه در آخرین روز کاری با رشد ۶۴۹۶‌واحدی به 2میلیون و ۶۹۴‌هزار واحد رسید. این افزایش در حالی رخ داد که بازار در روزهای گذشته با نوسانات متعددی در قیمت کالاهای اساسی، فلزات و محصولات صنعتی مواجه بود. تقاضا برای برخی محصولات نظیر فولاد، مس و محصولات پتروشیمی افزایش یافت، در حالی که برخی دیگر، به‌ویژه محصولات مرتبط با سنگ‌آهن، تحت‌تاثیر افت قیمت‌های جهانی، با کاهش تقاضا روبه‌رو شدند.
یکی از مهم‌ترین نکات این هفته، ادامه روند پذیرش و عرضه محصولات جدید در بورس کالا بود که نشان‌دهنده تعمیق بازار و افزایش جذابیت آن برای سرمایه‌گذاران است. در این میان، تحولات اقتصاد جهانی نیز بی‌تاثیر نبود؛ کاهش واردات سنگ‌آهن چین، افت قیمت جهانی مس و روی و افزایش نسبی قیمت سرب، تاثیر مستقیمی بر روند کلی بورس کالا داشت. علاوه‌بر این، تغییرات در سیاست‌های ارزی و تصمیمات کلان اقتصادی در داخل کشور نیز در نوسانات بازار نقش داشتند. با این حال، رشد شاخص کل و افزایش حجم معاملات در بازار فیزیکی نشان می‌دهد که بازار هنوز ظرفیت‌های زیادی برای رشد دارد، مشروط بر اینکه سیاستگذاری‌های کلان اقتصادی بتوانند مسیر شفافی برای سرمایه‌گذاران و تولیدکنندگان ترسیم کنند.
معاملات فلزات اساسی
بازار فلزات اساسی در هفته گذشته تحت‌تاثیر چندین عامل داخلی و خارجی قرار گرفت و نوسانات چشمگیری را تجربه کرد. مهم‌ترین رویداد این بخش، افزایش قیمت سرب و کاهش ارزش مس و روی در بورس فلزات لندن بود. قیمت سرب با رشد ۲۷‌دلاری به ۲۰۳۲‌دلار در هر تن رسید، در حالی که قیمت مس با افت ۱۱۷‌دلاری، به ۹۵۴۷‌دلار سقوط کرد. این کاهش در قیمت مس ناشی از کاهش تقاضای صنعتی در بازارهای جهانی و نگرانی‌ها نسبت‌به رکود اقتصادی در چین و آمریکا بود. روی نیز که در روزهای ابتدایی هفته روند صعودی داشت، در نهایت با افت 8/‏0‌درصدی به ۲۸۲۷‌دلار در هر تن رسید. علاوه بر این، کاهش ذخایر مس و سرب در انبارهای بورس فلزات لندن نشان‌دهنده تضعیف عرضه و تغییرات تقاضا در بازار جهانی بود. در داخل کشور، بازار فلزات اساسی شاهد معاملات گسترده‌ای در تالار صنعتی و معدنی بورس کالا بود که از جمله مهم‌ترین آنها می‌توان به دادوستد بیش از ۵۵ هزار تن میلگرد، ۳‌هزار و ۱۵۰‌تن ورق و ۲‌هزار و ۹۲۱‌تن تیرآهن اشاره کرد. این معاملات بیانگر آن است که باوجود نوسانات جهانی، همچنان تقاضای داخلی برای فلزات اساسی در سطح بالایی قرار دارد، به‌ویژه در بخش‌های مرتبط با ساخت‌وساز و صنایع معدنی.
تحولات بازار خودرو
بازار خودرو در بورس کالا هفته پرتحرکی را پشت سر گذاشت و شاهد عرضه و معاملات چشمگیر در بخش خودروهای سنگین بود. در این هفته، ۱۱۵‌دستگاه کامیون کشنده بایک، بنز کمپرسی و بنز باری در تالار خودرو بورس کالا مورد معامله قرار گرفت که این حجم از دادوستد، نشان از افزایش تقاضا برای این محصولات دارد. یکی از مهم‌ترین رویدادهای این هفته، پذیرش کامیون‌های جدیدی نظیر دانگ فنگ در بورس کالا بود که بیانگر ورود برندهای جدید به این بازار است. با این حال، عرضه کامیون‌ها همچنان با چالش‌هایی از جمله تاخیر در تحویل و افزایش هزینه‌های جانبی مانند مالیات و عوارض مواجه است. بررسی آمار معاملات نشان می‌دهد که در این هفته، ۳۵‌دستگاه کامیون کشنده بایک با قیمت ۶‌میلیارد و ۵۰۵‌میلیون تومان، ۵۰‌دستگاه بنز کمپرسی با قیمت ۵‌میلیارد و ۱۶۹‌میلیون تومان و ۳۰‌دستگاه بنز باری با قیمت ۵‌میلیارد و ۴۴‌میلیون تومان معامله شدند. این در حالی است که در ماه‌های اخیر، بازار خودرو تحت‌تاثیر سیاست‌های وارداتی، نوسانات ارزی و تغییرات قیمتی در خودروهای داخلی و وارداتی قرار داشته است. با افزایش رقابت در عرضه خودروهای سنگین در بورس کالا، انتظار می‌رود که این بازار در ماه‌های آینده شاهد تغییرات بیشتری باشد و مسیر شفاف‌تری برای متقاضیان ترسیم کند.
بازارهای مشتقه و مالی
یکی از مهم‌ترین تغییرات در بازارهای مشتقه بورس کالا در هفته گذشته، افزایش ساعت معاملات صندوق‌های طلا بود. بر اساس اطلاعیه جدید بورس کالا، از روز ۱۸فروردین۱۴۰۴، معاملات این صندوق‌ها از ساعت۱۱:۳۰ تا ۱۸ ادامه خواهد داشت. این تغییر، واکنش مثبتی از سوی فعالان بازار در پی داشت چراکه افزایش زمان معاملات، نقدشوندگی این صندوق‌ها را بهبود می‌بخشد و امکان مدیریت ریسک بیشتری را برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌کند. در این هفته، ارزش معاملات گواهی سپرده طلا به 4/‏1‌هزار میلیارد تومان رسید و در بازار صندوق‌های مبتنی بر طلا بالغ بر ۶۶۳‌میلیون واحد صندوق معامله شد. در کنار این، قراردادهای آتی و اختیار معامله طلا نیز افزایش یافتند و ۱۸۵‌هزار قرارداد اختیار معامله به ارزش ۱۱‌میلیارد تومان منعقد شد. روند افزایشی حجم معاملات در این بخش نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران به‌دنبال ابزارهای مالی جدید برای مدیریت ریسک و استفاده از فرصت‌های بازار هستند. علاوه بر این، نوسانات اخیر در بازار جهانی طلا که ناشی از سیاست‌های اقتصادی ایالات‌متحده و تغییرات در نرخ بهره فدرال رزرو است، تاثیر بسزایی بر روند معاملات این صندوق‌ها در بورس کالا داشته است.
عرضه‌های جدید بورس کالا
بورس کالا در هفته گذشته شاهد پذیرش و عرضه گسترده محصولات جدید در بازار اصلی و فرعی بود که از جمله مهم‌ترین آنها می‌توان به پذیرش کالاهایی نظیر شمش فولادی، ورق گرم، پلی‌استایرن و سیم و مفتول مسی اشاره کرد. این روند نشان‌دهنده گسترش دامنه معاملات در بورس کالا و افزایش نقش این بازار در تامین مواداولیه صنایع مختلف است. در بازار اصلی، کالاهایی نظیر ورق گرم تولید فولاد آتیه خاورمیانه، شمش فولادی تولید آهن‌آلات جی کار خوراسگان و پلی‌استایرن تولید شرکت توسعه پلیمر پاد جم مورد پذیرش قرار گرفتند. همچنین در بازار فرعی، ضایعات فولادی، ضایعات سنگ‌آهن، کلینکر و آلومینیوم فلوراید از جمله محصولاتی بودند که برای عرضه مورد تایید قرار گرفتند. این گسترش عرضه‌ها در شرایطی صورت می‌گیرد که بازار جهانی با کاهش تقاضا در برخی حوزه‌ها، به‌ویژه در بخش فولاد و سنگ‌آهن، مواجه است. بنابراین افزایش تنوع در عرضه کالاها در بورس می‌تواند به ایجاد ثبات در بازار داخلی و کاهش نوسانات ناشی از تحولات بین‌المللی کمک کند.
بازار پتروشیمی در بورس کالا
هفته گذشته، تالار پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی بورس کالا میزبان معامله ۵۴‌هزار و ۴۵۹ تن انواع محصولات بود. در این میان، ۲۱‌هزار و ۹۵۹‌تن محصولات پلیمری، ۲۹‌هزار تن لوب کات، ۲‌هزار تن گوگرد و 5/‏1‌هزار تن قیر در تالار معاملات خرید و فروش شد. روند رو به رشد تقاضا در این بخش، به‌ویژه برای مواد اولیه صنعتی، نشان‌دهنده افزایش تولید و رونق صنایع پایین‌دستی است. اما این بازار همچنان با چالش‌هایی مانند نوسان قیمت مواد اولیه، محدودیت‌های عرضه و تغییر سیاست‌های ارزی روبه‌رو است. بسیاری از فعالان صنعت پتروشیمی معتقدند که شفاف‌سازی فرآیند قیمت‌گذاری، تسهیل شرایط تامین مواداولیه و کاهش محدودیت‌های صادراتی می‌تواند به افزایش پویایی این بازار کمک کند. در عین حال، با توجه به رشد صنایع پتروشیمی در منطقه و رقابت شدید میان تولیدکنندگان، بورس کالا باید سیاست‌هایی را در پیش بگیرد که بتواند بهره‌وری و جذابیت این بازار را برای سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی افزایش دهد.
تحلیل روند معاملات
در هفته گذشته، بورس کالای ایران شاهد معاملاتی به ارزش ۴۸‌هزار میلیارد تومان در بازار فیزیکی بود که نشان از رشد قابل‌توجه حجم و ارزش معاملات دارد. در این مدت، بیش از 6/‏3‌میلیون تن کالا در تالارهای مختلف بورس کالا معامله شد. در تالار صادراتی، ۱۹۶‌هزار و ۵۳۴‌تن انواع محصولات شامل قیر، گوگرد، تختال و عایق رطوبتی به ارزش 4/‏4هزار میلیارد تومان دادوستد شد که سهم عمده‌ای از این معاملات مربوط به قیر بود. در بازار محصولات صنعتی و معدنی نیز بیش از ۶۲ هزار تن محصول شامل میلگرد، ورق، تیرآهن و شمش معامله شد. روند افزایشی ارزش معاملات در این بخش نشان‌دهنده رشد تقاضا و افزایش فعالیت‌های صنعتی است. علاوه‌بر این، حجم معاملات در تالار حراج باز و بازار مشتقه نیز قابل‌توجه بود و شاهد دادوستد گسترده‌ای در بخش محصولات پلیمری و فلزات اساسی بودیم. با توجه به این روند، انتظار می‌رود که بورس کالا همچنان به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ارکان تامین مواد اولیه برای صنایع داخلی نقش‌آفرینی و مسیر رو به رشدی را در سال آینده تجربه کند.