تیغ دولبه ریزش دلار برای بورس

«جهان‌صنعت»- روز یکشنبه بیست‌ویکم اسفند ماه در معاملات بورس تهران شاخص کل با سقوط ۳۳ هزار و ۵۷۱ واحدی نسبت به روز کاری قبل تا سطح یک میلیون و ۷۸۳ هزار و ۱۶۷ واحد پایین آمد، موضوعی که سبب شد تا بزرگ‌ترین ریزش اسفندماه رقم بخورد.
در حالی که انتظار می‌رفت توافق ایران و عربستان حداقل بازار را متعادل نگه دارد اما ظاهرا کاهش شدید قیمت دلار سبب شد تا نماگرهای بازار سهام روند نزولی به خود بگیرند.
دیروز نمادهای فولاد، فارس و شستا بیشترین اثر را در ریزش شاخص کل بورس داشتند. در مقابل نمادهای وبانک، فخاس و شیران بزرگان سبزپوش بازار بودند.
اما کاهش قیمت دلار این روزها تمام بازارها را متاثر کرده و کاهش قیمت‌ها در بازارهای مختلف دیده می‌شود. در این میان وضعیت بورس متفاوت است. از آنجا که بازار سهام با یک تاخیر زمانی از نوسانات قیمت دلار تاثیر می‌پذیرد، می‌توان گفت که این بازار همچنان می‌تواند به مسیر صعودی خود ادامه دهد.
البته دیروز بازار سهام وضعیت خیلی خوبی نداشت. بسیاری از نمادهای بزرگ بازار که به عنوان شاخص‌ساز شناخته می‌شوند، فروش صادراتی دارند و کاهش قیمت دلار بر آنها اثر می‌گذارد. اما نمادهایی که درآمد دلاری کمتری دارند و بیشتر درآمدشان ریالی است، همچنان در حال بالا رفتن هستند.
با این همه شاخص روز گذشته منفی شد. هر چند که برخی کارشناسان معتقدند تاثیر افت قیمت ارز بر بازار سرمایه کوتاه‌مدت و هیجانی و نیز زودگذر است و به صورت سنتی در روزهای پایانی هر سال شاهد تعادل و روند مثبت معاملات هستیم که برای سال ۱۴۰۱ نیز این اتفاق دور از ذهن نخواهد بود.
کاهش قیمت ارز خبر خوب یا بد؟
در همین زمینه همایون دارابی در گفت‌وگو با خبرنگار آنا، درباره تاثیر کاهش نرخ دلار بر بازار سرمایه اظهار کرد: باید مسائلی که اخیرا در فضای اقتصاد بین‌الملل ایران رخ داده را به چند دسته تقسیم کرد؛ اولا گشایش‌های بین‌المللی را در بخش هسته‌ای کشورمان داشتیم و از فضای منفی‌ای که آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای علیه ایران ایجاد کرده بود، به سمت فضای مثبت در آخرین سفر دبیرکل این آژانس به تهران شاهد بودیم.
وی ادامه داد: ثانیا در مرحله بعد شاهد توافق خوب ایران و عربستان با وساطت کشور ثالث بودیم که نشان داد سیاست تک‌قطبی آمریکا و اروپا دیگر حذف شده است؛ چینی‌ها نشان دادند همه چیز به غرب ختم نمی‌شود.
دارابی یادآور شد: این تعاملات بین‌المللی باعث می‌شود بازار سرمایه و همچنین بازار ساخت‌و‌ساز مسکن رونق یابد و از سوی دیگر بازار‌های سفته‌بازی مانند دلار و سکه و طلا فروکش کنند.
کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: اتفاقات بین‌المللی از این جهت می‌تواند سبب رشد بازار سرمایه و سهام شود که می‌تواند به هدایت رشد نقدینگی از بازار‌های سفته‌بازی به سمت بازار‌های مولد مانند بورس و ساخت‌و‌ساز باشد.
وی تاکید کرد: قیمت ۶۰ هزار تومانی ارز واقعی نبود واردات با ارز‌های بالا نیز امکان‌پذیر نیست؛ قیمت ۶۰ هزار تومانی، نرخ سفته‌بازی بود و قیمت واقعی ارز در اقتصاد ما بسیار پایین‌تر از این بود؛ لذا اصلاح قیمتی که در ارز رخ داد، کاملا قابل پیش‌بینی بود و باید این نرخ‌ها فروکش می‌کرد.
دارابی با بیان اینکه ارز بازار سرمایه، ارز رسمی کشور است که در مرکز مبادله کشف قیمت می‌شود، گفت: بنابراین برخلاف آنچه برخی ادعا می‌کنند که کاهش نرخ ارز به ضرر بازار سرمایه است، این اتفاق می‌تواند خبر خوبی برای بازار سرمایه و شرکت‌های بورسی باشد.
وی ادامه داد: اتفاقا تا زمانی که نرخ دلار فروکش نکند، شرکت‌های بورسی از فشار صف‌های فروش خارج نمی‌شوند؛ به نظر می‌رسد با فروکش کردن التهابات بازار‌های ارز، طلا و سکه، نقدینگی وارد بورس شود، سرازیری نقدینگی در ادامه به رشد شاخص کل بورس می‌انجامد.
کارشناس بازار سرمایه بیان کرد: ورود خودرو به بورس کالا هم در رشد شاخص بی‌تاثیر نیست ضمن اینکه به دلالی و سفته‌بازی در این بازار هم پایان خواهد داد. به خصوص که ارز خودرو در بازار آزاد رقم بسیار بالاتری از ۶۰ هزار تومان داشت که با ورود آن به بورس، ارز خودرو هم به نرخ واقعی برمی‌گردد.
وی تاکید کرد: دولت باید هدایت نقدینگی به تولید را جدی بگیرد و بازار‌های مولد و اشتغالزا را هدایت کند؛ مردم هم خود را با سیاست‌های دولت هماهنگ کنند و به سمت بازار‌های دلالی نروند و به بازار‌های رسمی منتقل شوند.
هدف ۱۴۰۲ شاخص کل بورس
عبدالکریم ملک‌نیا کارشناس ارشد بازار سرمایه در گفت‌و‌گو با «فردای اقتصاد» عامل اصلی کاهش نماگر بورس تهران در روز گذشته را کاهش شدید قیمت دلار دانست و عنوان کرد که روند قیمت دلار طی سالیان گذشته به یکی از مهم‌ترین محرک‌های بازار سهام تبدیل شده است و همین موضوع موجب شد تا روز گذشته نیز بورسی‌ها به دلیل نگرانی از ریزش بیشتر، در سمت فروشنده ظاهرشده و بخشی از سهام خود را به فروش برسانند.
او افزود: به صورت منطقی نباید نگران این موضوع بود زیرا از زمان حذف نیمای ۲۸۵۰۰ تومان و تبدیل آن به نرخ مرکز مبادله که اکنون در کانال ۳۸ هزار تومان قرار دارد، قیمت دلار در بورس تهران افزایش قابل‌توجهی داشته که می‌تواند اثرات مثبتی را در بازار سهام بگذارد. او ادامه داد که سرمایه‌گذاران در حال حاضر در انتظار ثبات در بازار ارز هستند و اگر حتی نرخ‌های کنونی نیز برای دو هفته ثابت باقی بمانند، بورسی‌ها با اعتماد بیشتری به خریدهای خود ادامه خواهند داد.
ملک‌نیا در رابطه با روند قیمت دلار بازار آزاد اعتقاد داشت که بعید است کاهش این ارز از بالای ۶۰ هزار تومان تا کانال ۴۳ هزار تومانی صرفا به دلیل یک توافق با کشور عربستان باشد بلکه مسائل دیگری را نیز در خود لحاظ کرده است که از مهم‌ترین آنها می‌توان به توافق با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و افزایش احتمال احیای برجام اشاره کرد اما با این تفاسیر بعید است که شاهد ریزش‌های بیشتری از کف‌های کنونی باشیم زیرا دستیابی به توافق احیای برجام حداقل به چندین ماه زمان نیاز دارد و در صورتی که برجام نیز امضا شود، نرخ دلار در محدوده‌های ۳۷ هزار تومان باقی خواهد ماند.
وی در ادامه به چشم‌انداز بورس ۱۴۰۲ پرداخت و عنوان کرد که مهم‌ترین متغیرهایی که سرمایه‌گذاران باید در سال آینده به آن توجه کنند، وضعیت بنیادی شرکت‌ها و همچنین میزان تقسیم سود آن‌هاست و در کنار این مسائل می‌توان به روند سیاست و اقتصاد کلان کشور، تحولات بازارها و اقتصاد جهانی و… نیز نگاه ویژه‌ای داشت.
ملک‌نیا عنوان کرد که بازار سهام طی ماه‌های گذشته که روند دلار و دیگر بازارها افزایشی بود، نتوانست موج صعودی را همراهی کند و تنها یک افزایش نزدیک به ۲۵ درصدی را به ثبت رساند و اکنون که دلار از سقف خود ۲۷ درصد کاهش یافته، طبیعی است که با این کاهش نیز همراهی نکند و عملکرد بهتری را از خود به نمایش بگذارد زیرا اکنون ارزنده‌ترین و کم‌ریسک‌ترین بازار سرمایه‌گذاری، بورس تهران خواهد بود.
این کارشناس بازار سرمایه در رابطه با عملکرد بازارها و تورم در سال ۱۴۰۲ افزود که به دلیل جذابیتی که اکنون بورس تهران دارد و شرایطی که رخ داده است، احتمالا بازار سهام عملکرد بهتری از دیگر بازارها داشته باشد زیرا در حال حاضر نرخ دلار مرکز مبادله تاثیر چندانی در وضعیت عملیاتی شرکت‌ها در سال ۱۴۰۱ نداشته است و اکثر تاثیرات آن در سال آینده خواهد بود که می‌تواند به محرک مهمی برای صعود بازار تبدیل شود اگرچه به این موضوع می‌توانیم جاماندگی و جذابیت قیمتی را نیز اضافه کنیم. او افزود که بورس را نباید به صورت کوتاه‌مدت و حتی سالانه بررسی کرد و در بلندمدت قطعا شاهد پوشش تورم توسط بازار سهام خواهیم بود اما به طور کلی انتظار می‌رود که سال آینده تورمی ۳۵ درصدی را شاهد باشیم و بورس تهران نیز در همین مقیاس رشد کند و شاخص بورس به حوالی ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار واحد برسد.
ملک‌نیا در انتهای صحبت‌های خود به نقد از رفتار سیاستگذاران با بورس تهران پرداخته و اعتقاد دارد که در حال حاضر بازار سهام به اولویت آخر سرمایه‌گذاران خرد تبدیل شده است که دلیل اصلی آن نیز به شرایط ۳ سال گذشته باز می‌گردد. بی‌اعتمادی عظیمی که اتفاق افتاد، دست‌درازی دولت در جیب شرکت‌ها، وعده‌هایی که در رابطه با حذف قیمت‌گذاری دستوری که عملی نشد و… از این دست موارد هستند.