تلاش برای طرح «ریاضت آبی»

گروه انرژی- عضو هیات‌مدیره انجمن آب و خاک پایدار ایران با بیان اینکه امروز میزان برداشت آب از چاه‌های مجاز کشاورزی غیرمجاز است، بر ضرورت تعریف طرح «ریاضت آبی» برای صیانت از منابع آبی کشور تاکید کرد.
محسن موسوی‌خوانساری عضو هیات‌مدیره انجمن آب‌و‌خاک پایدار ایران، ضمن ارزیابی عملکرد برنامه ششم توسعه در راستای صیانت از منابع آبی کشور، گفت: براساس برنامه ششم توسعه مقرر شده بود ۱۱ میلیارد مترمکعب آب به منظور تعادل‌بخشی، تغذیه آبخوان‌ها و احیای تالاب‌های کشور صرفه‌جویی شود، اما این امر به سرانجام نرسید.
عضو هیات‌مدیره انجمن آب‌و‌خاک پایدار ایران تاکید کرد: در چنین شرایطی لازم و ضروری به نظر می‌رسد که در برنامه هفتم توسعه ضمن افزایش میزان صرفه‌جویی آب برای تعادل‌بخشی، تغذیه آبخوان‌ها و احیای تالاب‌های کشور و تداوم این مساله، ضمانت اجرایی برای تحقق آن نیز لحاظ شود.وی با ابراز تاسف از شرایط بحرانی منابع آب‌ زیرزمینی و آبخوان‌ها افزود: نابودی آبخوان‌ها، کشور را با چالش و مشکلات بسیاری روبه‌رو می‌کند، در چنین شرایطی اکوسیستم تالاب‌ها در حال نابودی است.
این کارشناس حوزه آب تصریح کرد: باید یک‌سوم از ۴۰ میلیارد مترمکعب آب سطحی صرفه‌جویی و ضمانت اجرایی این امر باید در برنامه هفتم توسعه به خوبی دیده شود.
موسوی‌خوانساری کنترل حجمی را مهم‌ترین راهکار برای تحقق این هدف برشمرد و اظهار کرد: لازم است همه چاه‌های کشاورزی مجهز به کنتور هوشمند شوند، در این صورت می‌توان میزان برداشت از آب‌های زیرزمینی را به درستی محاسبه کرد.
عضو هیات‌مدیره انجمن آب‌و‌خاک پایدار ایران درباره تاثیر منفی برداشت آب از چاه‌های غیرمجاز کشاورزی، یادآور شد: امروز در عین برداشت آب از چاه‌های غیرمجاز کشاورزی، شاهد برداشت بی‌رویه از چاه‌های مجاز هستیم و می‌توان ادعا کرد که میزان برداشت آب از چاه‌های مجاز کشاورزی غیرمجاز بوده و دلیل آن عدم تجهیز کنتور بر چاه‌های کشاورزی است.
وی ادامه داد: هم‌اکنون حجم برداشت از منابع آب‌ زیرزمینی، ۵۵ میلیارد مترمکعب بوده که حدود ۵۰ میلیارد مترمکعب آن مصرف کشاورزی دارد و از این میان حدود ۱۰ میلیارد مترمکعب هم اضافه بر منابع تجدیدپذیر است. به عبارت دیگر بخش کشاورزی از آب ذخیره‌شده‌ متعلق به نسل‌های آینده برداشت می‌کند.
موسوی‌خوانساری خاطرنشان کرد: پیش از این، دو طرح «تعادل‌بخشی» و نیز «سازگاری با کم‌آبی» تعریف و اجرایی شده بود، اما امروز نیاز به تعریف و پیشبرد طرحی با عنوان «ریاضت آبی» در کشور هستیم.
لازم به توضیح است، در ماده ۳۵ برنامه ششم توسعه آمده است: دولت مکلف است به منظور مقابله با بحران کم‌آبی، رهاسازی حق‌آبه‌های زیست‌محیطی برای پایداری سرزمین، پایداری و افزایش تولید در بخش کشاورزی، تعادل‌بخشی به سفره‌های زیرزمینی و ارتقای بهره‌وری و جبران تراز آب، به میزانی که در سال پایانی اجرای قانون برنامه ۱۱ میلیارد متر‌مکعب شود، اقدامات زیر را به عمل آورد:
الف: افزایش عملکرد در واحد سطح و افزایش بهره‌وری در تولید محصولات کشاورزی با اولویت محصولات دارای مزیت نسبی و ارزش صادراتی بالا و ارقام با نیاز آبی کمتر و سازگار با شوری، مقاوم به خشکی و رعایت الگوی کشت مناسب با منطقه.
ب: توسعه روش‌های آبیاری نوین، اجرای عملیات آب‌و‌خاک (سازه‌ای و غیرسازه‌ای)، توسعه آب‌بندها و سامانه (سیستم)های سطوح آبگیر حداقل به میزان ۶۰۰ هزار هکتار در سال.
براساس این گزارش، علی‌اکبر محرابیان وزیر نیرو، پیش‌تر در حاشیه مراسم افتتاح هجدهمین نمایشگاه بین‌المللی صنعت آب گفت که تدوین برنامه هفتم توسعه کشور چند محور اصلی دارد که به جرات می‌توان گفت موضوع آب، اصلی‌ترین محورهای این برنامه است.
برنامه هفتم توسعه در مراحل پایانی رسیدگی و بررسی در دولت قرار دارد و انتظار می‌رود به زودی در دولت نهایی شده و هرچه زودتر تقدیم مجلس شود.