تقاضا برای نفت خطرناک شد

با وجود ریزش‌های سنگین در قیمت نفت جهانی و کاهش واردات نفتی هند و چین، قیمت نفت اوپک همچنان اختلاف قیمت زیادی با سایر مناطق جهان داشته که ناشی از افزایش تنش در خاورمیانه است.
بازار در گزارشی نوشت: با وجود تنش رو به تشدید در خاورمیانه، قیمت نفت طی روزهای اخیر به شدت کاهش یافته و به جز سبد نفتی اوپک که همچنان در کانال ۸۰‌دلار قرار دارد، نفت سایر مناطق جهان همچنان رو به ریزش است. براساس آخرین قیمت‌های اعلامی در زمان نگارش این گزارش، قیمت هر بشکه نفت وست تگزاس با 66/3‌درصد ریزش طی شبانه‌روز گذشته در روز یکشنبه به 52/73‌دلار رسیده و هر بشکه نفت برنت نیز با 41/3‌درصد ریزش به 81/76‌دلار کاهش یافته است. اما سوال اینجاست که دلیل این ریزش قیمت چه بوده و چه تاثیری بر تنش‌های منطقه‌ای بر جای خواهد گذاشت؟
بزرگ‌ترین مشکل فعلی بازار نفت، میزان کشش بازار و تقاضا برای طلای سیاه در آسیا به ویژه دو وارد‌کننده بزرگ نفتی قاره آسیا یعنی هند و چین است. براساس آخرین آمار موجود، میزان واردات نفتی آسیا در ماه جولای به کف دوساله خود کاهش یافته است. هندی‌ها به عنوان سومین وارد‌کننده بزرگ نفتی جهان به دلیل قرار گرفتن در فصل مونسون و کاهش کار بخش‌های صنعتی در این کشور، میزان نفت خود را در ماه جولای کاهش داده و در چین نیز اوضاع به دلیل وضعیت بازارهای این کشور چندان خوشایند نیست. کاهش میزان فعالیت کارخانه‌های این کشور منجر به رسیدن واردات نفتی این کشور به کف حجم دو ساله خود شده و این در حالی است که نگرانی‌ها درخصوص کاهش احتمالی میزان واردات نفتی چین تا پایان نیمه دوم سال همچنان ادامه دارد اما همان‌طور که گفته شد، میزان واردات نفتی آسیا به رقم 88/24میلیون بشکه در روز طی ماه جولای رسیده که کمترین میزان از جولای ۲۰۲۲ به این سو محسوب می‌شود. بنابر آمار ارائه شده از سوی موسسه تحقیقات نفتی LSEG، این رقم 1/6‌درصد پایین‌تر از میزان واردات نفتی آسیا در ماه ژوئن بوده که به خوبی نشانگر میزان کاهش تقاضای نفتی آسیا است. همچنین میزان واردات نفتی طی هفت ماه نخست سال‌جاری میلادی به نسبت بازه زمانی سال قبل، به طور متوسط بیش از ۳۴۰‌هزار بشکه در روز کاهش یافته است.
مشخصا در هند به دلیل فصل مونسون، میزان تقاضای نفتی همواره بین ماه‌های جولای تا سپتامبر دچار کاهش محسوس شده و لذا تصور می‌شود بازار نفت در صورت ادامه وضعیت فعلی تا پایان ماه آینده میلادی شاهد افزایش قیمت چندان چشمگیری نباشد اما در چین، اوضاع وخیم‌تر بوده و براساس آمار موجود، میزان واردات نفتی این کشور در جولای سال‌جاری به نسبت جولای سال گذشته بیش از ۱۱‌درصد کاهش داشته است. همچنین، طبق آمار منتشر شده از سوی اداره گمرک چین، میزان نفت وارد شده به این کشور طی شش ماهه نخست سال‌جاری میلادی به نسبت بازه زمانی مشابه سال قبل به طور متوسط 3/2‌درصد کاهش یافته است. هرچند تاکنون عمده مطالب منتشر شده در رسانه‌ها طی روزهای اخیر، معطوف به تاثیر تنش‌های خاورمیانه بر بازارهای مختلف بوده اما سوال اینجاست که ریزش قیمت در بازارهای مهم و استراتژیکی چون انرژی، چه تاثیری بر تنش‌ها بر جای خواهد گذاشت؟ عمده نگرانی‌های جهانی به ویژه در غرب درخصوص افزایش تنش در خاورمیانه، به مساله انرژی و قیمت آن بازمی‌گردد. قرار گرفتن اقتصاد آمریکا در آستانه ورود به رکود و همچنین گزارش‌های منتشر شده درخصوص احتمال شکل‌گیری دور تازه‌ای از تورم در اروپا، غرب را نسبت به مساله انرژی و قیمت نفت حساس می‌سازد.اما نکته‌ای که باید به آن توجه داشت اینکه قیمت نفت اوپک همچنان در کانال ۸۰‌دلار قرار داشته که دلیل اصلی آن، افزایش هزینه حمل و کاهش ناوگان دریایی فعال در منطقه خلیج‌فارس و دریای سرخ است. آنچه مسلم است پتانسیل بازار اوپک در رقابت با نفت سایر مناطق جهان در حال از دست رفتن بوده و با توجه به کاهش واردات نفتی در کشورهای صنعتی به ویژه دو مصرف‌کننده بزرگ نفت جهان یعنی چین و هند، بعید به نظر می‌رسد نفت اوپک با قیمت فعلی، جذابیت چندانی برای خریداران داشته باشد. این وضعیت می‌تواند منجر به از بین رفتن بی‌طرفی اعضای اوپک به ویژه کشورهای عربی در جریان تنش میان اسرائیل شود. اما آنچه مسلم است، کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس نیز خواستار پایان یافتن زنجیره تنش در منطقه به منظور تسهیل در فروش نفت خود هستند. حال باید دید که دیپلماسی اعضای شورای همکاری خلیج‌فارس که از اعضای مهم اوپک نیز به حساب می‌آیند، در قبال تنش‌زدایی بیشتر میان ایران و اسرائیل چگونه خواهد بود.