تغییر مجدد استراتژی سهامداران خرد در بورس

کارشناسان بازار سرمایه معتقدند، سهامداران خرد طی ماه‌های اخیر در معاملات خود ۲ بار تغییر استراتژی داشته‌اند. به گزارش خبرگزاری فارس، افزایش روزهای سرخ‌پوشی بورس طی ۶ ماه گذشته باعث شده سهامداران حقیقی به تغییر در سیاست‌های معاملاتی خود روی بیاورند.
سهامداران خرد در روزهایی که بورس روندی متعادل به خود می‌گیرد، به سمت خرید سهام شرکت‌های مختلف روی می‌آورند و در روزهای افت بازار سهام به سمت خرید دارایی امن‌تر یعنی صندوق‌های با درآمد ثابت روی می‌آورند. صندوق‌های درآمد ثابت
(Fixed Income) نوعی از صندوق‌های مشترک هستند که بخش زیادی از دارایی تحت مدیریت خود را (۷۰ تا ۹۰ درصد) در اوراق با درآمد ثابت، سپرده‌های بانکی و مجموعا دارایی‌هایی با ریسک پایین سرمایه‌گذاری می‌کنند. در نتیجه صندوق‌‌های درآمد ثابت ریسک بسیار پایینی دارند و سرمایه‌گذاری امنی محسوب می‌شوند. صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت یکی از مهم‌ترین سازوکارهای سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی هستند. این صندوق‌ها شرایط سرمایه‌گذاری را از نظر ریسک و بازده برای سرمایه‌گذاران مختلف به ‌ویژه برای افراد مبتدی مساعدتر می‌کنند. در واقع می‌توان گفت که این نوع صندوق‌ها به نوعی صندوق سرمایه‌گذاری بدون ریسک هستند. صندوق‌های سرمایه‌گذاری با ایفای نقش واسطه مالی، سرمایه‌گذاری افراد غیرحرفه‌ای را از حالت مستقیم به غیرمستقیم تبدیل کرده و در این رهگذر مزایای متعددی را هم برای بازار سرمایه و هم برای سرمایه‌گذار فراهم می‌کنند.
سازوکار صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت‌
صندوق‌های درآمد ثابت از یک ‌سو با ارائه راهکار مناسب برای رشد کمی، کیفی و کمک به توسعه پایدار بازار سرمایه و تشویق سرمایه‌گذاری غیرمستقیم، ورود افراد غیرحرفه‌ای را به بازار بدهی تسهیل می‌کنند و از سوی دیگر این امکان را پدید می‌آورند که از طریق تشکیل سبد متنوعی از دارایی‌ها که هر کدام دارای ویژگی‌های خاص خود هستند، ضمن کسب بازدهی مناسب، ریسک سرمایه‌گذاران را نیز کاهش دهند.
ریسک و بازده صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت‌
صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت حداقل بازده مورد انتظار را نصیب سرمایه‌گذاران خود می‌کنند. افرادی که واحدهای این صندوق‌ها را خریداری می‏‌کنند‏، در واقع سرمایه‌گذارانی کم‌ریسک هستند. این افراد انتظار دارند سودی معقول با حداقل ریسک ممکن را به دست آورند. به همین علت مدیران این صندوق‌های سرمایه‌گذاری، منابع مالی حاصل از فروش واحدهای این صندوق‌ها را عمدتا به خرید اوراق بهادار بدون ریسک یا کم‌ریسک مثل اوراق مشارکت، اوراق اجاره و اوراق خزانه اختصاص می‌‏دهند تا بتوانند سود مورد نظر را برای سرمایه‌گذاران محقق کنند.
انواع صندوق‌های درآمد ثابت
در حالت کلی، انواع مختلفی از صندوق‌های درآمد ثابت وجود دارد. هر یک از این صندوق‌ها تفاوت‌های عمده‌ای با یکدیگر دارند که در ادامه به ذکر آنها می‌پردازیم:
۱- صندوق‌های درآمد ثابت صدور و ابطال و قابل معامله در بورس
در یک دسته‌بندی کلی، صندوق‌های درآمد ثابت به دو گروه قابل معامله و صدور و ابطالی تقسیم می‌شوند. صندوق‌ درآمد ثابت قابل معامله در بورس، به اصطلاح ETF می‌گویند که صندوق دارایکم و پالایش یکم از همین دسته صندوق‌هاست، همچنین صندوق‌هایی که از طریق سایت صندوق خرید و فروش می‌شوند را صدور و ابطالی می‌گویند.
۲- صندوق‌های درآمد ثابت نوع دوم
صندوق‌های درآمد ثابت نوع دوم مانند اغلب صندوق‌ها تقسیم سود ندارند. بازدهی این صندوق‌ها به صورت مرکب محاسبه شد‌ه و به ارزش هر واحد صندوق اضافه می‌شود. صندوق کارا یکی از انواع صندوق‌های نوع دوم مناسب است که در ماه‌های گذشته عملکرد مناسبی از خود نشان داد.
۳- صندوق درآمد ثابت مختص اوراق دولتی
صندوق مختص اوراق دولتی به‌تازگی وارد بازار سرمایه شد‌ه است. این صندوق‌ها بخش بزرگی از دارایی‌های خود را در اوراق درآمد ثابت و سپرده‌های بانکی سرمایه‌گذاری می‌کنند. از همین جهت، نمی‌توانند در خرید و فروش ابزارهای بازار سرمایه مانند سهام فعال باشند. در واقع، این صندوق‌ها ریسک بسیار پایین و در عوض سودی معمول و تقریبا ثابت دارند.
چرا سود صندوق‌ها با درآمد ثابت از سود بانک بیشتر است؟
نحوه سوددهی بانک‌ها و صندوق‌های با درآمد ثابت شباهت‌ها و تفاوت‌هایی با هم دارد. سوددهی هر دو به صورت پرداخت سود نقدی در بازه‌های زمانی مشخص است. موعد دریافت سود در بانک‌ها با توجه به نوع حساب متفاوت است. با ورود به صندوق‌های با درآمد ثابت و پیش‌بینی سود، می‌توان از سود بدون نرخ شکست و متناسب با روزهای حضور در صندوق بهره‌مند شد.
در سپرده بانکی سررسید بلندمدت تعریف شده و برداشت پول قبل از سررسید معین (که معمولا در بانک‌ها از یک سال به بالاست) منجر به کاهش سود سرمایه‌گذار می‌شود. در صندوق‌های سرمایه‌گذاری، سود کامل به مبالغی که در بازه تعریف‌شده (معمولا یک یا سه ماه) در صندوق حضور دارند، تعلق می‌گیرد و در صورت حضور کمتر از بازه نیز به نسبت روزهای حضور، سود پرداخت می‌شود.
مزایا و معایب صندوق درآمد ثابت چیست؟
صندوق‌های درآمد ثابت مزایای بسیار چشمگیری نسبت به سایر روش‌های سرمایه‌گذاری دارند. مهم‌ترین مزایای صندوق درآمد ثابت بورسی شامل موارد زیر است:
ریسک پایین: طبق مصوبات سازمان بورس، صندوق‌های درآمد ثابت موظفند حداقل ۷۵ درصد از دارایی‌هایشان را به اوراق بهادار با درآمد ثابت، گواهی سپرده و سپرده بانکی اختصاص دهند. همین موضوع باعث شد‌ه ریسک صندوق‌های درآمد ثابت نسبت به دیگر ابزارها کمتر باشد.
سود تضمین‌شد‌ه: بیشتر صندوق‌های درآمد ثابت در مدت زمان تعیین‌شده به سرمایه‌گذاران خود سود پرداخت می‌کنند. با این ‌حال، صندوق‌های درآمد ثابت دیگری نیز هستند که به جای پرداخت سود به ارزش خالص دارایی آن افزود‌ه می‌شود، لذا سرمایه‌گذار از تفاوت قیمت خرید و فروش آن بازدهی کسب می‌کند.
قابلیت نقدشوندگی بالا: صندوق‌های درآمد ثابت محدودیتی برای فروش ندارند و در صورت تمایل سرمایه‌گذار، در کمترین زمان ممکن نقد می‌شوند.
وجود ضامن نقدشوندگی: نکته قابل توجه اینکه اکثر این صندوق‌ها یک رکن به نام ضامن نقدشوندگی دارند. معمولا این یک نهاد مالی معتبر است. همین ضمانت معتبر باعث می‌شود سرمایه‌گذاران با آرامش بیشتری سرمایه‌گذاری کنند.
امکان سرمایه‌گذاری با حداقل سرمایه: باتوجه به صلاحدید مدیر صندوق، باقیمانده دارایی صندوق در ابزارهای بازار سرمایه که ریسک بالاتری دارند، سرمایه‌گذاری خواهند شد. این موضوع باعث می‌شود بازدهی صندوق درآمد ثابت نسبت به سود سپرده بانکی در اکثر مواقع بیشتر باشد.
تغییر استراتژی سهامداران خرد در بورس
کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با فارس گفت: در زمان نوسانات شدید بازار سرمایه و مواقع بحرانی چون سال ۱۳۹۹ که تحلیلگران بازار سرمایه تا حد زیادی از تحلیل بازار درماندند، صندوق درآمد ثابت قطعا بهترین و تنها گزینه سرمایه‌گذاری برای افراد محسوب می‌شد.
مجتبی دانشی بیان کرد: در شرایط عادی هم این روش بسیار ایمن و کم‌ریسک بوده و برای سرمایه‌گذاری مناسب است.
وی افزود: تغییر روند ورود و خروج پول از بورس نشان می‌دهد سرمایه‌گذاران به دنبال محلی برای سرمایه‌گذاری با کمترین ریسک ممکن هستند. به دلیل اینکه سهامداران خرد باید یک روز کاری منتظر بمانند تا بتوانند پول فروش سهام را به صندوق تبدیل کنند، ورود پول به این صندوق‌ها پس از دو روز از ریزش‌های بورس نشان‌دهنده همین موضوع است.
بررسی روند ورود و خروج پول به صندوق‌های با درآمد ثابت
طی ماه‌های گذشته با توجه به روندهای موجود در بورس، سهامداران خرد ترجیح داده بودند خروج پول از بورس و صندوق‌های درآمد ثابت را در دستور کار خود قرار دهند.