تشکیل وزارت انرژی؟

گروه انرژی- هفته گذشته که برق بخش بزرگی از تهران ناگهان قطع شد، اختلاف بین وزارت نفت و نیرو بر سر تامین سوخت نیروگاه‌ها به رسانه‌ها کشیده شد. به‌دنبال این اختلاف‌نظر یک‌بار دیگر موضوع تشکیل وزارت انرژی برای هماهنگی در اداره انرژی کشور مطرح شد. هرچند پیش از این قرار بود براساس برنامه هفتم توسعه معاونت انرژی با همین هدف تشکیل شود اما طرح تشکیل وزارت انرژی موضوعی است که به‌نظر می‌رسد قرار نیست مختومه شود.
میز نفت در این رابطه می‌نویسد: طی سه دهه گذشته موضوع ادغام وزارت نفت و وزارت نیرو و تاسیس وزارت انرژی بارها مطرح شد که هیچ‌گاه به سرانجامی نرسید.
مالک شریعتی، عضو کمیسیون انرژی گفته است طرحی در مجلس تنظیم شده که براساس آن، وزارت انرژی تاسیس خواهد شد؛ البته شریعتی این مهم را به سال‌های آینده پاس داده ولی تقریبا همه می‌دانند وقوع چنین اتفاقی بسیار بعید است.
ایده تاسیس وزارت انرژی باری نخستین‌بار در دهه80 شمسی به‌طور جدی مطرح شد اما در همان سال‌ها هم به جایی نرسید و دولت وقت و دولت‌های بعد نیز این موضوع را کاملا به فراموشی سپردند. نزدیک‌ترین دوره به تاسیس این وزارتخانه مربوط به دولت دهم بود که محمود احمدی‌نژاد تصمیم گرفت مسعود میرکاظمی را از وزارت نفت برکنار کرده و خودش سرپرست باشد. به بهانه اینکه قصد دارد شرایط را برای ادغام وزارت نفت و نیرو آماده کند اما بسیار زود مشخص شد، این ایده از پایه محل تردید است. در دولت حسن روحانی این موضوع مجددا مطرح و حتی در سال94 نشستی فوق‌العاده برای آن تشکیل شد. سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی در قالب لایحه برنامه ششم توسعه پیشنهادی را در دولت مطرح کرده بود که براساس آن، وزارت نیرو منحل شده و ساختار آن به وزارت نفت اضافه می‌شد تا در نهایت، وزارت انرژی تاسیس شود.البته بدنه مدیریتی وزارت نفت، مخالفت چندانی با این ایده نداشت چراکه قرار بود وزارت نیرو در نفت حل شود و نه وزارت نفت در نیرو؛ موضوعی که محمود احمدی‌نژاد به دنبالش بود. در دوره ریاست جمهوری ابراهیم رییسی هم این ایده خریداری نداشت هرچند که در برخی موارد، زمزمه‌هایی از نهادهای غیردولتی شنیده می‌شد ولی در حد یک زمزمه آرام بود. در نهایت هم راه به جایی نبرد و حالا هم در دولت چهاردهم، بازی با ساختار نفت و نیرو توسط برخی نمایندگان مجلس مطرح می‌شود. گرچه استدلال‌های درستی درباره تاسیس وزارت انرژی مطرح می‌شود ولی باید پذیرفت این استدلال‌ها کاملا تک‌بعدی و بدون توجه به پیچیدگی‌های موجود و پنهان در این مساله است.
سوال دیگر این است که در قالب ادغام وزارتخانه‌های دیگر طی سال‌های گذشته، اتفاق مثبتی رخ داده که برنامه شکست‌خورده ساختاری که شتابزده نیز هست، چه دستاورد مهمی برای بدنه اجرایی کشور به همراه داشته است.