ترس سرمایه‌گذاران بورسی

«جهان‌صنعت»‌- جریان معاملات بورس به واسطه حواشی ضریب اهرمی صندوق‌های اهرمی، شرایط نامساعدی را تجربه کرد، با این وجود اخباری که از موافقت بانک مرکزی با واریز نقدینگی به صندوق توسعه بازار سرمایه مخابره می‌شود، می‌تواند ورق بازار سرمایه را هرچند به طور موقت برگرداند. تابلوی بورس اوراق بهادار تهران، ارزش معاملات خرد سهام، حق‌تقدم و صندوق‌های سهامی را در روز سه‌‌شنبه، 2هزار و 72‌میلیارد تومان نشان داد. گفتنی است تابلوی بورس اوراق بهادار تهران، حجم معاملات سه‌شنبه را نیز 4میلیارد و 700‌میلیون برگه سهم نشان داد. سازمان بورس از روز یکشنبه، چهاردهم مرداد ماه دامنه‌ نوسان بازار را به مثبت و منفی یک‌ درصد کاهش داد و در ادامه و برای معاملات هفته ‌جاری نیز دامنه ‌نوسان یک‌ درصد افزایش پیدا کرد. کاهش دامنه‌ نوسان منجر به کاهش ارزش معاملات در صحنه معاملات سهام شد و مخالفان و منتقدان خاص خود را داشت. برخی این اقدام سازمان را دستکاری در روند بازار و به‌ عنوان تهدیدی برای مزیت نقدشوندگی بازار قلمداد کردند و گروه دیگری نیز تاخیر سازمان در کاهش دامنه‌ نوسان بعد از ترور اسماعیل هنیه در تهران را مدنظر قرار دادند و معتقدند که اهمال و سستی سازمان بورس در این امر، موجب شد تا شاخص‌ کل افت بیش از ۵‌‌درصدی را در دو روز معاملاتی تجربه کند و سبدهای سهام معامله‌‌گران بیش از ۱۵‌‌درصد افت ارزش را تجربه کردند. پایگاه خبری بازار سرمایه ایران نیز خبر داد که به دنبال درخواست‌ بانک ملت از بانک مرکزی، برای تزریق پول به صندوق توسعه بازار سرمایه، با هدف حمایت از بورس، در نهایت بانک مرکزی با درخواست بانک ملت موافقت و مجوز واریز نقدینگی به این صندوق را صادر کرد. در صورت عملی شدن تزریق 10‌هزار میلیارد تومان به صندوق توسعه می‌توان انتظار داشت چرخشی که نماگرهای تالار شیشه‌ای از چهارشنبه گذشته تجربه کردند، تداوم داشته باشد. این موضوع می‌تواند منجر به تغییر موضع فروشندگان سهام در جریان معاملات روز سه‌‌شنبه شود، از همین رو در راستای پیش‌بینی بورس روزهای آتی می‌توان انتظار سبز شدن قامت شاخص کل و شاخص هم‌‌وزن را داشت.
ریسک‌های موجود در بازار
هلن عصمت‌پناه، مدرس دانشگاه و تحلیلگر مالی در گفت‌و‌گو با «جهان‌صنعت» عنوان کرد: بورس ایران با شرایط رکود فعلی اگر بخواهد (بدون توجه، پاسخگویی و حمایت) ادامه‌دار باشد، فی‌الواقع چشم‌اندازی ندارد. با توجه به بعد سرمایه‌گذاری بازار سرمایه، اولویت اول سرمایه‌گذاران برای ورود به بورس، دریافت سود سالانه رضایت‌بخش از شرکت‌هاست. او بیان کرد: در شرایطی که شرکت‌ها تحت فشار مدیریت هزینه و کاهش درآمد‌های عملیاتی قرار گرفته‌‌اند، عملا در ارائه سود با کیفیت عملیاتی دچار ضعف شده‌اند و با توجه به چالش‌های تامین مالی و سرمایه‌گذاری، سود خالص گزارش شده این شرکت‌ها غالبا هنوز به جیب شرکت‌ها وارد نشده لذا در فرآیند تقسیم سود به سرمایه‌گذاران دچار ضعف هستند. این مدرس دانشگاه ادامه داد: دلیل کاهش حاشیه سود شرکت‌ها، همانطور که بارها عرض کردم از متغیرهای اقتصاد بیمار کشور نشات می‌گیرد که بورس آینه تمام نمای آن است و فشار ریسک‌های سیستماتیک به خصوص در حوزه تنش‌های منطقه‌ای و مداخلات دولت و… باعث کاهش جریان نقدینگی در بازار سرمایه شده که برای تامین مالی شرکت‌های بورسی مخرب است، از طرفی مشکلات مالی شرکت‌ها چون کاهش فروش، کاهش برگشت پول نقد به ساختار شرکت، افزایش هزینه، کاهش سرمایه در گردش و‌… در کنار چالش‌های متغیرهای اقتصادی و ریسک‌های سیستماتیک، عملا سودآوری شرکت‌ها را دچار بحران کرده است، یعنی شرکت‌ها بازدهی ندارند. عصمت‌پناه اضافه کرد: ترس سرمایه‌گذار باعث می‌شود پول خود را بیرون از بازار نگه دارد یا وارد بازارهای موازی کند. درخصوص معامله‌گری و نفع از نوسانات قیمتی سهام برای معامله‌گران و سهامداران هم باید گفت که در بازار سرمایه، پول و نقدینگی وجود ندارد که سهم را حرکت دهد، هرچند اخباری از حمایت از بازار شنیده می‌شود مثل خبر اخیر حمایت بانک مرکزی با تزریق پول به صندوق تثبیت بورس و‌… اما هرگونه خبر مبنی بر حمایت از بازار یا افت بازارهای موازی فقط چند روز می‌تواند یک اثر بی‌جان مثبت بر بازار بگذارد که مطلوب نیست و اتفاق خاصی نیفتاده است چراکه مشکل اساسی بازار سرمایه قبل از نقدینگی، چالش‌های بزرگ در شرکت‌های تولیدی و لطمه به سود آنهاست و بالای 70‌درصد شرکت‌های فعال در بازار مولد هستند. او افزود: در واقع اوضاع خوبی بر بازار سرمایه حاکم نیست چراکه عدم مطلوبیت و عدم قطعیت آنقدر بالاست که شرایط اضطراری با اعمال محدودیت دامنه نوسان در بازار ایجاد شده است، لذا سرمایه‌گذاران و سهامداران حق دارند در این فضای بلاتکلیفی و پر از ریسک پولی وارد بازار نکنند. قیمت سهام آنقدر به کف رسیده است که پایین‌تر از این حد، منطق و پشتوانه‌ای برای بازار ندارد و خطرناک است لذا در این مناطق قیمتی انتظار حمایت از بازار را داریم. هرچند اگر فردی در این شرایط ریسک بازار را قبول کرده و پول وارد بازار کند و به اصطلاح میانگین کم کند شاید به نقطه سربه‌سر برسد یا کمی از زیان‌هایش جبران شود، اما سهامداران در ضررهای زیادی قرار گرفته‌اند و فضای بازار طوری راکد شده که نه فرصت خرید دارند و نه فرصت فروش و این بدترین حالت در بازار سرمایه است.