ترس از جنگ در بازار نفت

گروه انرژی- سایه ترس بر بازار نفت گسترده شده است. به دنبال تشدید شرایط جنگ در خاورمیانه و احتمال درگیری‌های بیشتر، قیمت نفت رو به افزایش گذاشته؛ روندی که بنا به گفته تحلیلگران می‌تواند ادامه‌دار شود چه آنکه هم تقاضای بیشتر را تقویت می‌کند و هم اوپک‌پلاسی‌ها را برای کاهش بیشتر تولید ترغیب می‌کند.
نفت گران‌تر برای دولت جو بایدن که تصمیم به کاهش نرخ بهره دارد، مخرب‌ترین اتفاق است، زیرا هرچقدر قیمت نفت بالاتر برود، برنامه‌های فدرال‌رزرو برای کاهش نرخ بهره به تعویق خواهد افتاد و از آن سو نفت گران‌تر یعنی افزایش قیمت حمل‌و‌نقل عمومی در آمریکا که به ماه‌های سفر و تقاضای بنزین نزدیک می‌شود.
چنین تصویری از شرایط پیش روی اقتصاد آمریکا به خصوص اینکه دولت بایدن در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری قرار دارد، به زیان دموکرات‌ها تمام خواهد شد. از همین رو، تحلیلگران می‌گویند احتمال اینکه دولت بایدن، اسراِئیل را برای پذیرش آتش‌بس تحت فشار قرار بدهد، زیاد است. در این میان، دولت راستگرای نتانیاهو به دنبال تنش‌های بیشتر در منطقه است؛ تنش‌هایی که می‌تواند قیمت انرژی را پرتلاطم‌تر کند.
حمله دوشنبه‌شب رژیم صهیونیستی به بخشی از ساختمان کنسولگری ایران در دمشق که به شهادت فرماندهان سپاه کشورمان انجامید، بازارهای جهانی را در شوک فرو برد. هرچند بازار سهام دنیا تحت تاثیر این اتفاق قرار نگرفت، اما بازار نفت به سرعت به این اتفاق واکنش نشان داد.
یک روز بعد از این حمله، بهای معاملات نفت برنت برای تحویل در ژوئن، ۴۱ سنت افزایش یافت و به ۸۷ دلار و ۸۳ سنت در هر بشکه رسید. بهای معاملات وست‌تگزاس اینترمدیت آمریکا برای تحویل در ماه مه، با ۴۱ سنت افزایش، به ۸۴ دلار و ۱۲ سنت در هر بشکه رسید.
تحلیلگران بانک ای‌ان‌زد در یادداشتی نوشتند: تا امروز بازار نگران اختلال‌های عرضه نبوده، زیرا آثار جنگ غزه همچنان مهار شده است، اما تشدید تنش‌ها ممکن است عرضه نفت را در خاورمیانه در معرض تهدید قرار دهد.
نشست سرنوشت‌ساز اوپک‌پلاس
همزمان با این اتفاق، قرار است نشست کمیته نظارتی مشترک وزیران اوپک‌پلاس برای بازبینی بازار و پایبندی اعضا به محدودیت عرضه، برگزار شود. انتظار می‌رود در این نشست، تغییر در سیاست تولید اوپک‌پلاس که در حال حاضر تولیدش را ۲/۲ میلیون بشکه در روز محدود کرده است، پیشنهاد نشود.
تولید نفت اوپک در ماه میلادی گذشته، ۵۰ هزار بشکه در روز کاهش یافت و نشان می‌دهد محدودیت عرضه داوطلبانه، تاثیر داشته است.
یک استراتژیست بازار در موسسه آی‌جی بر این باور است که عوامل فزاینده قیمت نفت همچنان در حال افزایش است، بهبود اوضاع اقتصادی فراتر از انتظار در چین و آمریکا چشم‌انداز خوش‌بینانه‌تری برای تقاضا ارائه می‌دهد، در حالی که تنش‌های ژئوپلیتیک در خاورمیانه در حال افزایش است.
هیثم الغیس، دبیرکل اوپک هم بر مواضع این گروه در خصوص دورنمای تقاضای بلند‌مدت برای نفت تاکید کرده است. اوپک در پاییز گذشته، پیش‌بینی کرد تقاضای جهانی برای نفت ۲۳ درصد نسبت به سطح سال ۲۰۲۲ افزایش پیدا کرده و در سال ۲۰۴۵، به ۱۱۶ میلیون بشکه در روز صعود می‌کند.
فعالیت‌های تولیدی در ماه مارس امسال در چین برای نخستین بار طی ۶ ماه گذشته و در آمریکا برای نخستین بار در سال جاری میلادی افزایش یافت که طبق معمول باید به افزایش تقاضای نفت در سال جاری میلادی منجر شود.
قیمت نفت در معاملات روز سه‌شنبه بازار آسیا تحت تاثیر نشانه‌های بهبود تقاضا در آمریکا و چین و نگرانی‌ها نسبت به تنش‌های ژئوپلیتیکی در خاورمیانه، افزایش یافت.
مدیر تیم بخش انرژی بانک دی‌بی‌اس می‌نویسد: انضباط بالاتر در اعمال محدودیت عرضه توسط اعضای اوپک‌پلاس، ملموس بوده و بازار هم کاهش بیشتر تولید از سوی روسیه در سه ماه آینده را لحاظ کرده است. این امر به همراه رویدادهای ژئوپلیتیکی اخیر از جمله حمله به کنسولگری ایران در سوریه، ممکن است قیمت نفت را در کوتاه‌مدت، به حدود ۹۰ دلار در هر بشکه برساند.
گروه اوپک‌پلاس از اواخر سال ۲۰۲۲ در تلاش برای تثبیت بازار در بحبوحه تولید بالاتر تولیدکنندگان خارج از این گروه شامل آمریکا، به همراه نگرانی‌ها پیرامون تقاضا به دلیل نرخ‌های بهره بالاتر در اقتصادهای بزرگ دنیا، محدودیت عرضه متوالی را به اجرا گذاشته است.
نظرسنجی رویترز نشان داد بزرگ‌ترین کاهش تولید در مارس، مربوط به عراق و نیجریه بود. عراق در فوریه بالاتر از سهمیه خود نفت تولید کرده و متعهد شده بود که تولید خود را در مارس کاهش دهد. در حالی که صادرات نیجریه به دلیل راه‌اندازی یک پالایشگاه جدید که نفت داخلی بیشتری را مصرف می‌کند، کاهش پیدا کرده است.
کاهش ۵۰ هزار بشکه‌ای
تحقیقات رویترز نشان می‌دهد، سازمان کشورهای صادر‌کننده نفت ۴۲/۲۶ میلیون بشکه در روز در ماه گذشته میلادی تولید داشته که ۵۰ هزار بشکه در روز پایین‌تر از فوریه بوده است.
تولید نفت اوپک در ماه گذشته میلادی کاهش یافته که نتیجه صادرات کمتر عراق و نیجریه به همراه ادامه کاهش تولید داوطلبانه برخی دیگر از اعضا در اتحادیه اوپک‌پلاس بوده است.
تحقیقات رویترز نشان می‌دهد سازمان کشورهای صادر‌کننده نفت ۴۲/۲۶ میلیون بشکه در روز در ماه گذشته میلادی تولید داشته که ۵۰ هزار بشکه در روز پایین‌تر از فوریه بوده است. این ارقام با توجه به اطلاعات کشتیرانی و منابع صنعتی به دست آمده است.
چندین عضو از ائتلاف اوپک‌پلاس که از اوپک، روسیه و سایر متحدان تشکیل شده، تولید خود را از ماه ژانویه برای مقابله با ضعف اقتصاد و بالا رفتن عرضه کشورهای خارج از این گروه کاهش داده‌اند. این تولیدکنندگان در ماه گذشته اعلام کردند کاهش تولید داوطلبانه خود را تا پایان سه‌ماهه دوم سال جاری میلادی ادامه می‌دهند.وزرای اوپک‌پلاس امروز چهارشنبه گرد هم می‌آیند تا بازار و سیاست‌های تولید اعضا را بررسی کنند. انتظار نمی‌رود این گروه قبل از اجلاس کامل وزارتی در ماه ژوئن، تغییری در سیاست‌های خود ایجاد کند. بیشترین کاهش تولید در ماه مارس متعلق به عراق و نیجریه بوده است.عراق در ماه گذشته قول داد صادرات خود را کاهش دهد تا تولید بالاتر از هدف اوپک را جبران کرده باشد. بدین ترتیب ۱۳۰ هزار بشکه در روز از تولید اوپک باید نسبت به ماه فوریه کاهش یابد. تولید نفت نیجریه هم کاهش یافته و انتظار می‌رود صادرات این کشور با سرعت بیشتری پایین بیاید.
اوپک ۱۹۰ هزار بشکه در روز تا هدف تولید خود در ماه مارس فاصله دارد که بیشتر آن به خاطر تولید عراق، نیجریه و گابن بوده است. عربستان، کویت و امارات تولید خود را نزدیک به هدف تعیین‌شده نگه داشته‌اند.
به نظر می‌رسد تولید ایران که از سهمیه تولید معاف شده کاهش یافته است. ایران همچنان نزدیک به بالاترین رقم طی ۵ سال گذشته که در ماه نوامبر به آن رسیده بود، تولید می‌کند. ایران در نوامبر ۲۰۲۳ بیشترین افزایش تولید خود را با وجود ادامه تحریم‌های آمریکا ثبت کرد.